W ten wakacyjny czas powracam do tematu Bałtyku.
Awantury o Przekop Mierzei Wiślanej, inwestycje Baltic Hub i chwalenie przez TVP1 terminalu gazowego w Świnoujściu, całkowicie zasłoniły przez lata inne plany morskie. W efekcie wielomiliardowe projekty w świadomości powszechnej odeszły w zapomnienie. A jak wyglądają i na jakim są etapie?
Port Centralny
Projekt tzw. „Centralnego Portu Morskiego” (Portu Centralnego) w Gdańsku od 2017–2018 r. pozostaje wyłącznie w fazie studiów i poszukiwania partnera prywatnego – nie rozpoczęto ani jednego realnego etapu budowlanego.
Koncepcja i dokumentacja
– W „Strategii rozwoju Portu Gdańsk do 2027” przewidziano w 2017 r. rozbudowę o terminale drobnicowy, kontenerowy, pasażerski i offshore na sztucznie zasypanych ok. 410 ha (do 2029 r.)
Formuła PPP i brak inwestora
– Zarząd Morskiego Portu Gdańsk od początku planował realizację partnerstwem publiczno-prywatnym. We wrześniu 2020 r. rozpoczęto postępowanie konkursowe na dzierżawców terenów, jednak nie zgłosił się żaden przedsiębiorca gotowy inwestować w terminale głębokowodne
– W efekcie prace przygotowawcze zawieszono („projekt trafił do szuflady”) i odtąd czeka się na poprawę koniunktury
Nowe podejście – przetargi na dzierżawę
– W marcu 2025 r. Port Gdańsk ogłosił tender na 30-letnią dzierżawę prawie 27 ha działki przy Pirsie Rudowym obok Baltic Hub, licząc na podpisanie umów z prywatnymi operatorami i wznowienie projektu terminala kontenerowego gdansk.pl.
Wniosek:
Centralny Port Morski w Gdańsku pozostaje na etapie koncepcji i studiów wykonalności, w oczekiwaniu na partnera prywatnego w formule PPP. Pomimo kilku prób (2020 konkurs PPP, 2025 przetarg na dzierżawę), nie ruszyła żadna budowa, a projekt przez cały czas czeka na inwestora.
Port Zewnętrzny
Budowa Portu Zewnętrznego w Gdyni jest przez cały czas we wczesnej fazie przygotowawczej, z dominującymi działaniami przedrealizacyjnymi i pierwszymi kontraktami na infrastrukturę morską.
Przygotowanie środowiskowe
– W lipcu 2023 r. ogłoszono przetarg na monitoring ssaków morskich (wymóg decyzji środowiskowej) – to jeden z warunków wypłynięcia pierwszych bark (!) na plac budowy falochronów Port Gdynia.
Realizacja falochronów (I etap)
– Umowę na budowę falochronów osłonowych podpisało konsorcjum Budimex S.A., Roverpol Sp. z o.o. i Rover Maritime S.L. To pierwsze roboty „w wodzie” – niezbędne do utworzenia akwenu Portu Zewnętrznego
– Jednocześnie, przez konsorcjum NDI S.A. i NDI Sopot S.A., zakończono budowę tzw. Wnęki Dokowej oraz podstawowej infrastruktury towarzyszącej, przygotowując port do przyjęcia jednostek o większych parametrach Port Gdynia.
Postępowanie PPP na terminal
– Główny projekt – zaprojektowanie, budowa i eksploatacja lądowej części Portu (terminal kontenerowy, drogi dojazdowe, tory) – realizowany jest w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.
– Termin składania ofert został właśnie kolejny raz przesunięty na 31 października 2025 r., co oznacza, iż wybór partnera prywatnego i start głównych robót lądowych nastąpi dopiero po tej dacie Gospodarka Morska.
Następne kroki
2025–2026: rozstrzygnięcie PPP i podpisanie umowy na projekt i budowę terminala oraz dróg podejściowych,
2026–2029: budowa terminala, nabrzeży (~3,3 km) i zaplecza intermodalnego,
2028–2029: pierwsze przeładunki (planowane pierwotnie na 2028/29, ale harmonogram może się wydłużyć) trojmiasto.pl.
Podsumowanie:
Port Zewnętrzny jest dziś na etapie:
- wykonanych prac morskich (falochrony, wnęka dokowa),
- obowiązującego przetargu PPP na lądową infrastrukturę (oferty do X 2025),
- rozbudowy procedur środowiskowych i drogowych (koordynacja z Drogą Czerwoną).
Żadna budowa terminala czy nabrzeży lądowych jeszcze się nie rozpoczęła – to etap po wyłonieniu partnera prywatnego, przewidziany na lata 2026–2029.
Port Elbląg
Projekt pogłębienia toru wodnego do Portu Morskiego w Elblągu – który miał uczynić przekop Mierzei użytecznym dla żeglugi handlowej – dziś znajduje się w fazie przygotowań dokumentacyjnych i uzgadniania finansowania, ale żadne prace pogłębiarskie na całym odcinku nie ruszyły.
Dokumentacja projektowa
– W marcu 2025 r. Urząd Morski w Gdyni podpisał z Mostami Gdańsk umowę na wykonanie projektu pogłębienia ostatnich 900 m toru wodnego (dojazdowego od przekopu do pirsu portowego) – to pierwszy krok przed uzyskaniem decyzji wodnoprawnej i środowiskowej Gospodarka Morska.
– Jednocześnie trwało postępowanie przetargowe na kolejny fragment (IV etap budowy drogi wodnej), które już raz unieważniła Krajowa Izba Odwoławcza (luty 2025) i kazała Urzędowi ponownie ocenić oferty DziennikElblaski.pl.
Spór o finansowanie
– Rząd (Skarb Państwa) zadeklarował budżetowe dofinansowanie samego pogłębienia toru (ok. 30–33 mln zł) oraz drogi wodnej rynekinfrastruktury.pl.
– Miasto Elbląg z kolei odpowiada za modernizację i rozbudowę infrastruktury portowej – pirsów, nabrzeży i dróg dojazdowych; samorząd liczy na ok. 176 mln zł z Funduszy Europejskich dla Warmii i Mazur, ale bez finalnego porozumienia o przejęciu udziałów portu nie może zabezpieczyć wkładu własnego .
Brak startu robót
– Ponieważ dokumentacja, decyzje środowiskowe i umowy finansowe nie zostały jeszcze zamknięte – żadne pogłębienie dna, ani budowa terminali czy infrastruktury towarzyszącej nie zostały rozpoczęte.
Status:
- Faza przygotowawcza: projektowa i prawna (umowa na dokumentację, przetargi, uzgodnienia środowiskowe).
- Finansowanie częściowo zabezpieczone przez rząd (tor wodny), port miejski czeka na zabezpieczenie wkładu własnego (infrastruktura).
- Prace budowlane (faktyczne pogłębianie) planowane dopiero po zamknięciu tych wszystkich etapów, najwcześniej w 2026–2027 r.
Dopóki Miasto i Skarb Państwa nie sfinalizują podziału kosztów i nie zakończy się procedura projektowo-przetargowa, przekop do Elbląga pozostanie technicznie gotowy, ale ekonomicznie nieużyteczny.
Terminal Świnoujście
Projekt Głębokowodnego Terminala Kontenerowego w Świnoujściu jest dziś w fazie przygotowań do budowy, z większością kluczowych decyzji i pierwszymi kontraktami już zawartymi, ale bez ruszonych jeszcze robót terminalowych:
Ostateczna decyzja środowiskowa
– W maju 2024 r. GDOŚ wydał ostateczną decyzję środowiskową dla terminala, odrzucono także skargę Miasta Świnoujście w WSA. To kończy etap sporów i otwiera drogę do pozwolenia na budowę
Pozwolenie na budowę i prace projektowe
– Po uzyskaniu wszystkich decyzji środowiskowych i lokalizacyjnych (również rozstrzygnięcie odwołań Pomorza Przedniego), ZMPSiŚ zawarło umowę z biurem PROJMORS na wykonanie dokumentacji budowlanej i kosztorysowej dla „drogi technicznej” do terminala
– Podpisano już także kontrakt na prace przedprojektowe dla dostępu morskiego (Urząd Morski w Szczecinie koordynuje badania dna i warianty kanału)
Budowa drogi technicznej (I etap robót)
– To pierwsze fizyczne zadanie – budowa drogi dojazdowej od Porfu Zewnętrznego – ma ruszyć po pozwoleniu na budowę. Harmonogram przewiduje zakończenie do 2027 r.
Partnerstwo publiczno-prywatne dla terminala
– Lądowa część terminala (tereny, plac przeładunkowy, wyposażenie) ma być realizowana w formule PPP. Wciąż toczą się rozmowy i przygotowania dokumentacji, oferty od potencjalnych operatorów spodziewane są w kolejnych kwartałach Portal Morski.
Termin odtworzenia ruchu
– Zgodnie z harmonogramem inwestycja jest planowana do oddania do użytku na przełomie 2028/2029 r., z pełną zdolnością obsługi największych kontenerowców świata (do 17 m zanurzenia i przepustowością ok. 2 mln TEU rocznie)
Podsumowanie:
Mimo iż terminal sam w sobie jeszcze nie zaczął się budować, najważniejsze warunki formalne są zamknięte: decyzja środowiskowa ostateczna, dokumentacja projektowa dla dróg dostępowych w toku, przetargi i umowy przygotowujące prace już podpisane. Kolejnym krokiem będzie wydanie pozwolenia na budowę i start robót ziemnych, przewidziany na lata 2025–2027, a oddanie terminala do eksploatacji planowane jest na 2029.
Port Ustka
Projekt rozbudowy Portu Morskiego w Ustce, który na wizualizacji obejmuje nowe falochrony, nabrzeża i marinę, przeszedł już fazę koncepcyjną i wszedł w etap wdrożeniowy:
Przetargi i wybór wykonawcy
W kwietniu 2025 r. postępowanie na wykonanie prac wygrała firma PORR S.A. – formalnie ogłoszono to 18 kwietnia 2025 r.
Podpisane umowy
– 9 maja 2025 r. Urząd Morski w Gdyni podpisał umowę z CUPT na modernizację obu falochronów wraz z kompleksem nabrzeży (pilotowe, helskie, niskie i skarpowe oraz slip) – wartość całego kontraktu to ok. 270 mln zł
– 18 czerwca 2025 r. podpisano też dwie umowy bezpośrednio z PORR (łączna wartość 102,5 mln zł) na gruntowną przebudowę wejścia do portu:
Remont Falochronu Wschodniego z nabrzeżem pilotowym,
Remont Falochronu Zachodniego wraz z nabrzeżem skarpowym, niskim i slipem Portal Morski
Harmonogram
– PORR ma 15 miesięcy od podpisania umów na realizację robót, co oznacza, iż prace budowlane powinny zakończyć się do końca 2026 r. Gospodarka Morska.
– W pierwszej kolejności zostaną wzmacniane i odtwarzane falochrony, równolegle rozpoczną się prace przy nabrzeżach i slipie.
Podsumowanie:
Port w Ustce przeszedł z etapu projektów koncepcyjnych do fazy realizacyjnej – umowy wykonawcze już podpisane, wykonawca wyłoniony, a prace w porcie ruszą w drugiej połowie 2025 i potrwają do 2026 roku.
Port Hel
Projekt „nowego centrum” i rozbudowy Portu Morskiego w Helu – widoczny na wizualizacji – nie został jeszcze zrealizowany, jest ciągle na etapie prac planistyczno-projektowych:
Plan zagospodarowania morskich wód portu
Druga wersja projektu planu zagospodarowania przestrzennego akwenów Portu Morskiego w Helu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko została zakończona dopiero w grudniu 2021 r. i od tamtej pory czeka na przyjęcie przez Radę Ministrów
Brak robót budowlanych
Do dziś nie ogłoszono przetargów na wykonanie falochronów, nabrzeży czy mariny w Helu – wszystkie fizyczne prace (takie jak pogłębianie basenu, betonowanie nabrzeży czy budowa nowego terminala) pozostają w fazie koncepcji i projektów wykonawczych.
Potrzeba rozporządzenia rządowego
Ministerstwo Infrastruktury zaplanowało przyjęcie odpowiedniego rozporządzenia w IV kwartale 2023 r., które – po uchwaleniu – umożliwi uruchomienie dalszych działań inwestycyjnych na akwenie
W skrócie:
– Stan zaawansowania: projekt planu zagospodarowania wód portu + koncepcje architektoniczne.
– Prace wykonawcze: nie ruszyły jeszcze (brak pozwolenia na budowę i ogłoszonych przetargów).
– Następny krok: rządowe rozporządzenie planistyczne i uzyskanie pozwoleń, po czym ogłoszenie wykonawczych przetargów.
Port Puck
.jpg)
Modernizacja Portu Puck – widoczna na wizualizacji koncepcja rozbudowy nabrzeży, falochronów i mariny jachtowej – wciąż pozostaje w fazie projektowo-przygotowawczej. Oto, co wiemy na dzień 2025:
Dokumentacja projektowa
– W 2022 r. Gmina Puck podpisała umowę ze spółką projektową na opracowanie studium wykonalności i wielobranżowego projektu budowlanego (falochrony, nabrzeża, pomosty, infrastruktura towarzysząca).
– Projektant przekazał gotową dokumentację do Urzędu Morskiego w Gdyni pod koniec 2024 r., w tej chwili trwa kompletowanie decyzji środowiskowej i pozwolenia wodnoprawnego.
Źródła finansowania
– Całość ma kosztować ok. 75–90 mln zł. Gmina Puck wynegocjowała dofinansowanie 50 % z RPO Województwa Pomorskiego 2021–2027. Resztę mają pokryć:
- budżet gminy (ok. 20 %)
- Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie (ok. 30 %), w ramach programu rozwoju przystani morskich.
Przetarg i harmonogram
– Postępowanie przetargowe na wykonawcę robót (drogą zamówienia publicznego) jest zaplanowane na III kw. 2025.
– Po wyborze wykonawcy ruszy:
- 2026: pogłębienie toru podejściowego i budowa pierwszych odcinków falochronu,
- 2027–2028: budowa nabrzeży, pomostów i zaplecza mariny (siłownia, slip, sieć wodno-kan.),
- koniec 2028: przekazanie całego układu do eksploatacji.
Prace w terenie
– Do dziś wykonano tylko sondowania dna i wstępne palowania pod tuleje falochronów.
– Nie ruszyły jeszcze żadne roboty nabrzeżne ani pogłębianie toru wodnego.
Podsumowanie:
– Projekt – zakończona dokumentacja i oczekiwanie na pozwolenia (EIA, wodnoprawne).
– Finansowanie – w połowie zapewnione z funduszy unijnych i Wód Polskich, w połowie przez gminę.
– Przetarg – planowany na III kw. 2025.
– Prace budowlane – realnie rozpoczną się najwcześniej na przełomie 2025/2026.
