ETS2 – konieczność wsparcia najbiedniejszych
System ETS2 ma stopniowo zmniejszać liczbę pozwoleń na emisję CO₂, co powinno zachęcać konsumentów do wyboru bardziej ekologicznych rozwiązań. Jego celem jest przyspieszenie dekarbonizacji budynków i transportu, które dotychczas nie osiągały wystarczających postępów w redukcji emisji.
Jednym z kluczowych mechanizmów wsparcia jest Społeczny Fundusz Klimatyczny (SCF), który ma finansować działania łagodzące skutki ETS2. Problemem jest jednak zbyt niski budżet na okres przejściowy – w 2026 roku na SCF przeznaczone zostanie jedynie 50 mln uprawnień ETS1, co przy obecnych cenach może oznaczać około 4 mld euro.
Według sygnatariuszy listu, taka kwota nie wystarczy, aby odpowiednio przygotować gospodarstwa domowe na wprowadzenie ETS2.
Zobacz również:
- Podatek od ogrzewania i emisji CO2 w domu. Jak uniknąć opłat ETS 2?
Propozycja mechanizmu pożyczkowego
Aby wypełnić lukę finansową i przyspieszyć inwestycje, organizacje wzywają Komisję Europejską do stworzenia mechanizmu pożyczkowego opartego na przyszłych dochodach z ETS2. System ten miałby pozwolić państwom członkowskim na wcześniejsze pożyczanie środków na inwestycje, co mogłoby nastąpić już w 2025 lub 2026 roku.
W propozycji zawarto kilka kluczowych postulatów:
- Kraje UE mogłyby ubiegać się o pożyczki po zatwierdzeniu planów inwestycyjnych przez Komisję Europejską.
- Środki pochodziłyby z przyszłych wpływów ETS2, a nie z obecnych funduszy SCF, co oznaczałoby ich wcześniejsze „uruchomienie” (tzw. frontloading).
- Pożyczki mogłyby być przyznawane na projekty w zakresie zeroemisyjnego transportu oraz ekologicznego ogrzewania i chłodzenia, z priorytetem dla gospodarstw domowych zagrożonych ubóstwem energetycznym i transportowym.
- Finansowanie mogłoby być zapewnione przez Europejski Bank Inwestycyjny (EIB) lub inne instytucje publiczne, a pożyczki byłyby spłacane ze środków ETS2 po jego uruchomieniu w 2027 roku.
Autorzy listu podkreślają, iż wczesne inwestycje mogą zwiększyć akceptację społeczną dla ETS2, pobudzić wzrost gospodarczy i poprawić przygotowanie państw członkowskich na nadchodzące zmiany.
Co dalej?
Ostateczna decyzja w sprawie ewentualnego mechanizmu pożyczkowego leży w rękach Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i państw członkowskich UE. List otwarty jest próbą wywarcia presji na decydentów, aby zapewnili sprawiedliwą i społecznie akceptowalną transformację w ramach systemu ETS2.
Pełną treść listu można znaleźć na stronie EHPA – The European Heat Pump Association AISBL.
