1 godzina temu
Polskie Towarzystwo Limnologiczne rozpoczyna I edycję cyklu wykładów naukowych zatytułowanych BLIŻEJ JEZIOR. Będą to spotkania limnologów i specjalistów zajmujących się badaniem jezior. Podczas wykładów omówione zostaną najważniejsze zagadnienia limnologiczne i przedstawione wyniki badań ekosystemów jeziornych.
Pomysł zrodzony z potrzeby
Woda jest jednym z najważniejszych zasobów warunkujących istnienie życia na Ziemi. Pełni wiele ważnych funkcji w środowisku przyrodniczym, odgrywa istotną rolę w systemach biologicznych i ma znaczenie dla rozwoju i utrzymania zasobów naturalnych. Ilość i jakość wody oraz dystrybucja w czasie i przestrzeni są podstawowymi czynnikami determinującymi funkcjonowanie całych ekosystemów. Niestety zasoby wodne są coraz bardziej zagrożone przez zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie środowiska i niezrównoważone wykorzystywanie.
Niedobór wody i degradacja ekosystemów wodnych i od wód zależnych to jedne z najpilniejszych globalnych wyzwań naszych czasów. Jeziora są niezwykle cennymi zasobami przyrodniczymi, odgrywają kluczową rolę w życiu społecznym i gospodarczym, kształtują mikroklimat oraz są siedliskiem życia wielu unikalnych gatunków zwierząt i roślin. Dla środowisk naukowych, lokalnych społeczności oraz wszystkich osób zainteresowanych problematyką jezior niezwykle ważna staje się dyskusja na temat zagadnień związanych z ochroną zasobów i poprawą jakości jezior oraz zrównoważonym ich użytkowaniem.
Idea projektu BLIŻEJ JEZIOR
Wychodząc naprzeciw tym wyzwaniom Polskie Towarzystwo Limnologiczne rozpoczyna cykl wydarzeń, spotkań i działań edukacyjnych BLIŻEJ JEZIOR, które mają przybliżyć ludziom tematykę jezior – ich piękna, wartości przyrodniczej i znaczenia dla człowieka. Projekt zakłada połączenie edukacji, ekologii i kultury, by budować świadomość społeczną i inspirować do troski o jeziora.
Główne filary idei to: bliskość i relacja – pokazanie, iż jeziora to nie tylko woda i krajobraz, ale żywy ekosystem, którego jesteśmy częścią; edukacja i wiedza – popularyzacja wyników badań, wykładów i dyskusji w przystępnej formie; odpowiedzialność – promowanie postaw proekologicznych i praktycznych działań na rzecz ochrony jezior; inspiracja – ukazanie jezior jako źródła kultury, sztuki i wrażliwości na naturę oraz wspólnota – integracja naukowców, lokalnych społeczności, pasjonatów i wszystkich, którzy chcą działać bliżej jezior. Hasłem przewodnim jest Zrozumieć, chronić, być bliżej jezior.
Dlaczego to takie ważne?
Projekt BLIŻEJ JEZIOR łączy wiedzę naukową, ekologię i praktykę ochrony środowiska w obszarze, który ma ogromne znaczenie dla przyszłości przyrody i ludzi. Jeziora to jedne z najdelikatniejszych i podatnych na zmiany środowisk. Są ekosystemami niezwykle wrażliwymi, a niewielkie zaburzenia (np. dopływ biogenów, zanieczyszczenia) mogą prowadzić do tak poważnych konsekwencji, jak eutrofizacja czy utrata bioróżnorodności. Pełnią najważniejsze funkcje przyrodnicze (magazynują wodę, regulują mikroklimat, są częścią globalnego obiegu węgla i składników odżywczych) i gospodarcze (turystyka, rybactwo, rolnictwo) oraz są źródłem wody i życia dla ludzi.
Realizacja projektu przyczyni się do zrozumienia, jak funkcjonują jeziora, co jest dla nich zagrożeniem i jak je chronić oraz pozwoli na budowanie społecznej odpowiedzialności wobec wód. Wiedza limnologiczna nie dociera do szerokiego grona, a badania naukowe często pozostają jedynie w środowisku akademickim. Potrzebna jest popularyzacja limnologii i tłumaczenie znaczenia jezior dla przyrody i życia codziennego. Konferencje i wykłady pozwalają spotkać się naukowcom, samorządom, instytucjom i społecznościom lokalnym, a wymiana doświadczeń może przełożyć się na konkretne działania ochronne.
Polskie Towarzystwo Limnologiczne
Polskie Towarzystwo Limnologiczne opiera swoją działalność na pracy społecznej członków. Funkcjonuje od przeszło 20 lat i zrzesza największe grono polskich limnologów. Członkowie Towarzystwa to naukowcy i specjaliści zajmujący się badaniem jezior z ponad 20 ośrodków naukowych (uczelni, instytutów badawczych i jednostek naukowych) z Polski i zagranicy.
Głównymi celami Polskiego Towarzystwa Limnologicznego jest popieranie działalności naukowej i dydaktycznej we wszystkich zakresach limnologii, rozwijanie wiedzy limnologicznej i promocji tej nauki jako jednej z dziedzin nauk o Ziemi oraz tworzenie dogodnych warunków do dyskusji i wymiany poglądów. Jednym ze sposobów realizacji tych celów jest organizowanie zjazdów, sesji i konferencji naukowych, odczytów, wykładów, wystaw i konkursów. W przeszłości Towarzystwo organizowało cykl otwartych wykładów Woda źródłem życia – dlaczego musimy chronić zasoby wodne?
O czym będzie można posłuchać?
W ramach cyklu wykładów naukowych BLIŻEJ JEZIOR zostaną poruszone tematy dotyczące aktualnych wyzwań środowiskowych, znaczenia jezior w krajobrazie oraz działań na rzecz ich zachowania dla przyszłych pokoleń. Problematyka została dobrana tak, aby każdy znalazł coś, co będzie dla niego interesujące. Wykłady będą prowadzone językiem zrozumiałym dla wszystkich, z objaśnieniem podstawowych pojęć, tłumaczeniem procesów i przedstawieniem konkretnych przykładów.
Pierwsza edycja będzie obejmowała 8 wykładów realizowanych raz w miesiącu od września 2025 r. do kwietnia 2026 r. Tematyka każdego cyklu wykładów podzielona będzie na 8 bloków: 1. Funkcjonowanie ekosystemów jeziornych, 2. Bioróżnorodność i ochrona gatunków, 3. Jeziora a zmiany klimatu, 4. Eutrofizacja i zanieczyszczenia jezior, 5. Zarządzanie i rekultywacja jezior, 6. Antropogeniczne przemiany jezior, 7. Współczesne problemy jezior, 8. Jeziora jako archiwa środowiska.
Harmonogram wykładów I edycji cyklu:
26 września 2025 r. – Jeziora jako fundament przyrody i gospodarki – klucz do zrównoważonej przyszłości, dr Marika Kornaś-Dynia, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy
24 października 2025 r. – adekwatności biooptyczne wód – o świetle i barwach polskich jezior, prof. AP dr hab. Dariusz Ficek, Akademia Pomorska w Słupsku
21 listopada 2025 r. – Kiedy jeziora tracą oddech – jak klimat zmienia ekosystemy wodne, dr Michał Rybak, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
19 grudnia 2025 r. – Metody leczenia chorych jezior – teoria i praktyka, prof. UWM dr hab. inż. Jolanta Grochowska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
23 stycznia 2026 r. – Zbiorniki pokopalniane jako nowe ekosystemy wodne – czy to też jeziora?, prof. dr hab. Włodzimierz Marszelewski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
20 lutego 2026 r. – Rybne portrety jeziorne w świetle bioróżnorodności i struktury troficznej, dr inż. Marcin Biernaczyk, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
20 marca 2026 r. – Jezioro Aralskie – historia największej katastrofy ekologicznej XX wieku, prof. UAM dr hab. Piotr Klimaszyk, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
17 kwietnia 2026 r. – Paleolimnologiczne podróże w czasie, czyli jak zmieniała się temperatura na Mazurach w ostatnich 10 tysiącach lat, prof. dr hab. Wojciech Tylmann, Uniwersytet Gdański
Podsumowaniem każdej edycji cyklu wykładów BLIŻEJ JEZIOR będzie Ogólnopolska Konferencja Naukowa organizowana pod tym samym hasłem. Podczas jednodniowej, bezpłatnej konferencji głoszone będą wykłady realizowane w danej edycji cyklu oraz wystąpienia zaproszonych gości (limnologów zagranicznych, decydentów oraz przedstawicieli instytucji i samorządów). Konferencja podsumowująca I edycję cyklu wykładów odbędzie się w maju 2026 r.
Do kogo skierowane są wykłady?
W wykładach może wziąć udział każdy, komu bliski jest los jezior oraz chce lepiej zrozumieć ich funkcjonowanie. Na zakończenie każdego wykładu przewidziany jest czas na dyskusję z możliwością zadawania pytań przez uczestników. Spotkania będą odbywać się online dzięki aplikacji Microsoft Teams. Udział w wykładach jest bezpłatny, wymaga jedynie rejestracji!
Link do rejestracji: https://forms.office.com/e/HVkdRxGiQU
Polskie Towarzystwo Limnologiczne serdecznie zaprasza do wzięcia udziału w cyklu wykładów BLIŻEJ JEZIOR i zwraca się równocześnie z prośbą o rozpropagowanie informacji wśród zainteresowanych osób!
Zaproszenie na cykl wykładów naukowych BLIŻEJ JEZIOR 9dr Marika Kornaś-Dynia, główny specjalista ds. limnologii Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego, członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Limnologicznego
zdj. główne: Marika Kornaś-Dynia
