Tworzywa sztuczne – jedno z głównych wyzwań ekologicznych w dzisiejszym świecie

3 godzin temu

Przemysł tworzyw sztucznych odgrywa kluczową rolę w globalnej gospodarce, będąc nieodzownym elementem takich sektorów jak motoryzacja, opakowania, elektronika czy budownictwo.

Jednak wraz z rosnącą produkcją tworzyw sztucznych, która w 2022 r. przekroczyła poziom 400 mln t rocznie, pojawiają się poważne wyzwania środowiskowe. Szacuje się, iż tylko 9% wszystkich wyprodukowanych dotąd tworzyw sztucznych zostało poddanych recyklingowi, podczas gdy 79% trafiło na wysypiska lub do środowiska naturalnego. To jedno z głównych wyzwań ekologicznych w dzisiejszym świecie.

Cele Europejskiego Zielonego Ładu i strategia dotycząca tworzyw sztucznych

Regulacje wprowadzane przez UE wpływają na globalny rynek tworzyw sztucznych, zmuszając producentów spoza UE do dostosowywania swoich wyrobów do surowych europejskich standardów. Przykładem są firmy eksportujące opakowania z tworzyw sztucznych z Azji, które muszą spełniać wymogi dotyczące minimalnego udziału recyklatów, aby ich produkty były dopuszczone do obrotu na rynku UE. Podobnie producenci z USA inwestują w bardziej ekologiczne technologie produkcji, aby sprostać europejskim regulacjom i zachować konkurencyjność. Tego typu wymogi wpływają także na wprowadzanie bardziej zrównoważonych rozwiązań na rynkach lokalnych poza Europą.

Tymczasem UE w ramach Europejskiego Zielonego Ładu oraz strategii dotyczącej tworzyw sztucznych wyznaczyła ambitne cele, które mają przyspieszyć przejście na gospodarkę obiegu zamkniętego (GOZ). Jednym z głównych aktów prawnych jest Dyrektywa Plastikowa (Single-Use Plastics Directive), która już od 2021 r. zakazuje stosowania wielu jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych, takich jak słomki, talerze czy sztućce. Kolejne przepisy dotyczące oznakowania i rozszerzonej odpowiedzialności producentów są wprowadzane stopniowo. Na przykład od 2024 r. obowiązują nowe wymagania dotyczące minimalnego udziału recyklatów w niektórych produktach, co będzie sukcesywnie rozszerzane na kolejne grupy wyrobów.

Planowane jest również wprowadzenie cyfrowych paszportów produktów

Do 2030 r. wszystkie opakowania z tworzyw sztucznych na rynku UE muszą być w pełni recyklingowalne lub wielokrotnego użytku. Europejskie Rozporządzenie w sprawie Tworzyw Sztucznych (EU Plastics Regulation) nakłada także obowiązek zwiększenia udziału recyklatów w produkcji opakowań do 30%, a w przypadku butelek PET – choćby do 50%.

W ramach zmian planowane jest również wprowadzenie cyfrowych paszportów produktów, które umożliwią śledzenie historii powstawania i obiegu produktów na rynku. Będą zawierały one szczegółowe informacje o składnikach, procesach produkcji oraz możliwościach recyklingu, co znacząco ułatwi identyfikację materiałów i procesy recyklingowe.

Istotny element transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym

Pierwsze wdrożenie cyfrowych paszportów planowane jest na 2026 r., początkowo, pilotażowo, obejmując baterie, elektronikę oraz tekstylia, z możliwością rozszerzenia na kolejne branże w przyszłości. W pierwszej fazie mogą to być tylko wybrane firmy, które zgłoszą gotowość do testowania systemu. Wprowadzenie tych regulacji stanowi istotną zmianę, która wpłynie na cały przemysł tworzyw sztucznych, wspierając przejście do bardziej zrównoważonego modelu produkcji i konsumpcji.

– Wprowadzenie cyfrowych paszportów produktów to istotny element transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Dzięki nim będziemy w stanie śledzić pełną historię życia produktu – od źródła surowców, przez procesy produkcji, aż po możliwości recyklingu. Dla firm zajmujących się produkcją chemii oznacza to konieczność pełnej transparentności, co pozwoli na eliminację zjawiska greenwashingu i umożliwi konsumentom dokonywanie świadomych wyborów. Choć proces implementacji wymaga wysiłku, jestem przekonana, iż takie rozwiązanie, oparte na precyzyjnych danych, pozwoli na znaczną poprawę przejrzystości rynku i zbudowanie zaufania do produktów, szczególnie w kontekście rosnących oczekiwań ekologicznych konsumentów – komentuje Katarzyna Pokwicka-Croucher, założycielka firmy Ecopolplast, produkującej nowatorskie tworzywa sztuczne, pochodzące w 100% z materiałów z recyclingu.

Konsumenci będą coraz bardziej skłaniać się ku produktom przyjaznym środowisku

– W perspektywie najbliższych lat można spodziewać się wzrostu inwestycji w materiały biodegradowalne oraz rozwój technologii wspierających GOZ, takich jak blockchain do śledzenia cyklu życia produktów. Innowacje w zakresie recyklingu chemicznego mogą obniżyć koszty przetwarzania odpadów plastikowych, a jednocześnie zwiększyć możliwości odzysku materiałów o wysokiej jakości. Konsumenci będą także coraz bardziej skłaniać się ku produktom przyjaznym środowisku, co może wpłynąć na szybkie wdrażanie nowych technologii i modeli biznesowych – dodaje Katarzyna Pokwicka-Croucher.