2 godzin temu
Pięć lat bez logowania do bankowości internetowej, bez przelewu, bez sprawdzenia salda. Po tym czasie bank automatycznie zweryfikuje twój status życia w rejestrze PESEL. jeżeli okażesz się martwy, konto zostanie zamknięte. To nie science fiction – nowe przepisy mogą wejść w życie jeszcze w tym roku.
Fot. Warszawa w Pigułce
Masowa operacja zamykania kont już w 2026 roku
Rada Ministrów przyjęła w czerwcu 2025 roku projekt nowelizacji prawa bankowego, który da bankom bezpośredni dostęp do rejestru PESEL. Portal Bankier.pl informuje, iż „z upływem 5 lat od dnia wydania ostatniej dyspozycji dotyczącej rachunku, bank będzie obowiązany wystąpić do ministra adekwatnego do spraw informatyzacji o udostępnienie danych z rejestru PESEL”.
To będzie gigantyczna operacja. Jak podaje Warszawa w Pigułce, na polskich rachunkach bankowych „śpi” w tej chwili około 2,5 miliarda złotych należących do osób, które już nie żyją. Banki nie miały dotąd narzędzi do automatycznego sprawdzania, czy właściciele rachunków przez cały czas żyją.
System będzie działał automatycznie. jeżeli przez pięć lat nie wykonasz żadnej operacji na koncie – nie prześlesz pieniędzy, nie wypłacisz gotówki, nie zalogujesz się choćby do sprawdzenia salda – bank będzie musiał sprawdzić w rejestrze PESEL, czy przez cały czas żyjesz.
Projekt, przygotowany przez Ministerstwo Finansów w ramach pakietu deregulacyjnego, ma wejść w życie trzy miesiące po publikacji w Dzienniku Ustaw. Pierwsze automatyczne weryfikacje mogą się rozpocząć już w pierwszej połowie 2026 roku.
Nie każde konto będzie sprawdzane
Przepisy zawierają jednak ważne zabezpieczenia. Portal Prawo.pl wyjaśnia, iż „bank nie będzie zobowiązany do weryfikacji w rejestrze PESEL, jeżeli klient posiada więcej niż jeden rachunek, a co najmniej jeden z nich wykazuje aktywność w ciągu ostatnich pięciu lat”.
To oznacza, iż jeżeli masz kilka kont w tym samym banku i przynajmniej jednym z nich aktywnie się posługujesz, pozostałe nie będą sprawdzane. System ma chronić przed przypadkowym zamykaniem kont osób, które po prostu przestały korzystać z jednego ze swoich rachunków.
Portal Money.pl dodaje, iż weryfikacji podlegać będą też rachunki prowadzone na czas określony – „z upływem 3 miesięcy od dnia wygaśnięcia umowy rachunku bankowego zawartej na czas oznaczony, w razie braku wcześniejszej dyspozycji wypłaty środków pieniężnych”.
Co się stanie z pieniędzmi zmarłych
Jeśli system PESEL potwierdzi śmierć właściciela konta, bank automatycznie je zamknie i rozpocznie procedurę przekazywania środków spadkobiercom. Portal Biznes Wprost informuje, iż „dostęp do tych danych umożliwi szybsze ustalenie, czy właściciel rachunku żyje, a w przypadku jego śmierci – uruchomienie dalszych procedur”.
To koniec epoki wieloletnich poszukiwań. Dotąd spadkobiercy musieli obdzwaniać dziesiątki banków, nie wiedząc, gdzie zmarły przechowywał swoje oszczędności. Często pieniądze pozostawały zamrożone przez lata lub choćby dekady.
Portal Rynek Zdrowia podkreśla, iż „do wypłaty wciąż będą potrzebne dokumenty spadkowe, ale proces będzie szybszy, ponieważ banki od razu będą wiedziały, iż właściciel nie żyje”. Dzięki temu „uśpione miliardy złotych trafią do rodzin oraz wrócą do obiegu gospodarczego”.
Banki zyskają potężne narzędzie kontroli
Nowe przepisy dają bankom znacznie szersze uprawnienia niż tylko sprawdzanie, czy klient żyje. Instytucje finansowe będą mogły na bieżąco monitorować aktywność wszystkich swoich klientów i podejmować działania wobec rachunków uznanych za nieaktywne.
Portal Legal Artis wyjaśnia, iż dzięki zmianom „spadkobiercy łatwiej i szybciej uzyskają informacje o zgromadzonych środkach i ograniczone zostanie ryzyko ich wypłat na rzecz osób nieuprawnionych”. System ma też zwalczyć oszustwa i próby wyłudzania pieniędzy z kont zmarłych.
Z punktu widzenia całej gospodarki najważniejsze jest uwolnienie miliardów złotych, które dziś są praktycznie bezużyteczne. To element większego pakietu zmian mających usprawnić działanie instytucji finansowych i uprościć biurokratyczne procedury.
Co to oznacza dla ciebie
Jeśli regularnie korzystasz ze swoich kont, nowe przepisy cię nie dotkną. Wystarczy raz na jakiś czas sprawdzić saldo online, wykonać przelew lub wypłacić pieniądze z bankomatu, żeby konto zostało uznane za aktywne.
Jeśli masz kilka rachunków i rzadko z niektórych korzystasz, rozważ ich konsolidację. Lepiej mieć jeden lub dwa aktywnie używane konta niż ryzykować, iż któreś zostanie uznane za nieaktywne. Pamiętaj, iż choćby proste zalogowanie się do bankowości internetowej resetuje licznik pięciu lat.
Szczególnie uważaj, jeżeli masz stare konta z czasów studenckich lub pierwsze konto z młodości, o którym mogłeś zapomnieć. Sprawdź wszystkie swoje rachunki i upewnij się, iż pamiętasz o ich istnieniu. Zrób inwentaryzację wszystkich swoich kont w różnych bankach.
Jak przygotować się na nowe przepisy
Stwórz listę wszystkich swoich rachunków bankowych, lokat i inwestycji. Zapisz numery kont, nazwy banków i hasła do bankowości internetowej. Przechowuj te informacje w bezpiecznym miejscu, ale tak, żeby rodzina mogła je znaleźć w razie potrzeby.
Regularnie sprawdzaj wszystkie swoje konta – wystarczy raz na pół roku zalogować się i sprawdzić saldo. To zabezpieczy cię przed przypadkowym zamknięciem rachunek przez bank. Wykonuj symboliczne operacje na rzadko używanych kontach, żeby były uznawane za aktywne.
Jeśli masz osoby starsze w rodzinie, pomóż im zrobić podobną inwentaryzację. Im więcej kont ktoś posiada, tym większe ryzyko, iż któreś zostanie zapomniane. Dla seniorów warto zostawić rodzinie szczegółowe informacje o wszystkich rachunkach i hasłach.
Rozważ też sposoby na uporządkowanie swoich finansów. Może warto przenieść wszystkie oszczędności do jednego lub dwóch banków? To ułatwi zarządzanie pieniędzmi i zmniejszy ryzyko problemów z nieaktywnymi kontami.
Kiedy zmiany wejdą w życie
Portal Biznes Wprost potwierdza, iż „projekt został już przyjęty przez Radę Ministrów w czerwcu 2025 roku i niedługo trafi do Sejmu”. jeżeli proces legislacyjny przebiegnie sprawnie, przepisy mogą wejść w życie jeszcze w tym roku lub na początku 2026.
Banki dostaną dodatkowy czas na dostosowanie swoich systemów informatycznych do komunikacji z rejestrem PESEL. Pierwsze weryfikacje statusu życia klientów rozpoczną się prawdopodobnie w pierwszej połowie 2026 roku.
To oznacza, iż masz jeszcze kilka miesięcy na uporządkowanie swoich finansów i przygotowanie się do nowych przepisów. Nie czekaj do ostatniej chwili – sprawdź już dziś wszystkie swoje konta i upewnij się, iż pamiętasz o ich istnieniu.
Nowa ustawa to sygnał, iż polskie prawo bankowe wkracza w erę pełnej cyfryzacji. Banki przestaną być biernymi przechowawcami pieniędzy, a staną się aktywnie zarządzającymi kontami swoich klientów – żywych i zmarłych.
