W środę (22 stycznia 2025) zgromadzenie GZM zmieniło tegoroczny budżet Metropolii, umożliwiając przekazanie uczestniczącym w projekcie gminom dotacji na pokrycie wkładu własnego do projektu. Chodzi o łącznie prawie 3 mln zł.
Celem termomodernizacja i poprawa efektywności
„Podejmujemy działania, które mają pomagać samorządom w transformacji energetycznej. W zasobach miejskich ciągle jest wiele kopciuchów, a budynki wymagają głębokiej termomodernizacji” – powiedział cytowany w środowej informacji Metropolii członek jej zarządu Igor Śmietański.Przygotują dokumentację dla inwestycji dotyczących ok 140 budynków
Projekt Metropolii zakłada przygotowanie dokumentacji do przyszłych inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej w ok. 140 budynkach wielorodzinnych komunalnych w programie European Local Energy Assistance (ELENA).
Chodzi o uruchomioną ponad 10 lat temu inicjatywę, realizowaną przez Europejski Bank Inwestycyjny i Komisję Europejską. Elena umożliwia pozyskanie – w ramach tzw. pomocy technicznej – środków na opracowanie i wdrożenie dużych programów inwestycyjnych w zakresie poprawy efektywności energetycznej oraz zrównoważonego transportu.
“Program Elena pozwala na poprawę i podniesienie komfortu życia mieszkańców w kamienicach objętych inwestycjami, poprzez zwiększenie efektywności energetycznej budynków, która przełoży się na oszczędności dla mieszkańców budynków” – wyjaśnił Śmietański.
GZM na czele konsorcjum projektowego
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia stanęła na czele konsorcjum projektowego, za pomocą którego gminy otrzymają wsparcie w zakresie doradztwa, przygotowania opracowań technicznych oraz przy przygotowaniu wniosków o dofinansowanie termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła w budynkach.
Ostatecznie do konsorcjum przystąpiło 16 gmin: Będzin, Bieruń, Bytom, Czeladź, Chorzów, Katowice, Piekary Śląskie, Pyskowice, Radzionków, Rudziniec, Siewierz, Sośnicowice, Świerklaniec, Tarnowskie Góry, Tychy, Wojkowice i Zbrosławice.
Gminy otrzymują wsparcie w zakresie doradztwa oraz wykonywania i przygotowania opracowań technicznych, a także pomoc przy przygotowaniu wniosków o środki ze źródeł zewnętrznych na realizację przyszłych inwestycji, zaplanowanych od 2027 r.
W środę GZM przekazała, iż dotąd mocno zaawansowane jest przygotowanie dokumentacji dla: Bierunia, Chorzowa, Czeladzi, Tychów i Siewierza. W lutym br. rozpocząć ma się realizacja umów dla pozostałych jedenastu gmin. Ogółem dokumentacja ma dotyczyć 141 budynków.
Z dofinansowaniem
Jak wynikało z wcześniejszej informacji GZM, koszt realizacji projektu oszacowano na ok. 9,7 mln zł. W tej kwocie gminy mogą pozyskać do 90 proc. dofinansowania z instrumentu Horyzont 2020 poprzez EBI. Przygotowanie dokumentacji jest podstawą do starań o dofinansowanie inwestycji z różnych źródeł zewnętrznych.
Całkowita wartość zrealizowanych przez docelowych beneficjentów inwestycji w dziedzinie efektywności energetycznej w budynkach wielomieszkaniowych oszacowano na nie mniej niż 30 mln euro (wartość zainwestowana w ciągu trzech lat wyniosłaby ok. 130 mln zł).
GZM pełni funkcję nadrzędnego koordynatora programu (lidera konsorcjum), integrując mniejsze projekty (w gminach) w większe, aby uzyskać wsparcie techniczne z programu Elena. Rolą gmin jako beneficjenta końcowego jest m.in. zobowiązanie do przeprowadzenia termomodernizacji zadeklarowanych budynków.
Udział w programie Elena to jedno z działań Metropolii na rzecz ograniczania niskiej emisji, której źródłem są budynki i domy mieszkalne. W 2021 r. GZM zainicjowała też np. realizację rządowo-samorządowego programu Stop Smog.