Ponad 70% Polaków błędnie uważa, iż lasów w Polsce ubywa, a 21% sądzi, iż drewno można pozyskiwać bez wycinki drzew – wynika z badania PBS. W odpowiedzi na problem dezinformacji Lasy Państwowe, wspólnie z Instytutem Dyskursu i Dialogu, zainicjowały kampanię edukacyjną „W gąszczu informacji. Nie błądź. Sprawdzaj”.
Mity dominują w świadomości społecznej
Z badania PBS wynika, iż wiedza Polaków o lasach jest niska, a źródła informacji często mało wiarygodne. Najczęściej są to rozmowy z rodziną i znajomymi (39%) oraz media społecznościowe i internetowe serwisy informacyjne (po 35%). Popularność tych źródeł sprzyja rozpowszechnianiu mitów.
Choć aż 97% respondentów zgadza się, iż drewno jest bardziej ekologiczne od plastiku, to jednocześnie 21% z nich uważa, iż do jego pozyskania nie trzeba wycinać drzew. 40% badanych nie wie lub nie wierzy, iż w miejsce każdego ściętego drzewa leśnicy sadzą co najmniej kilka nowych.
Lasy w Polsce rosną, a nie znikają
Jednym z najpowszechniejszych mitów jest przekonanie, iż lasów w Polsce ubywa. Tymczasem dane mówią coś zupełnie innego. Po II wojnie światowej lasy zajmowały 21% powierzchni kraju. w tej chwili lesistość Polski sięga niemal 30%, a w ciągu ostatnich 25 lat powierzchnia lasów zwiększyła się o prawie pół miliona hektarów.
– Skala mitów, fakenewsów i dezinformacji na temat polskich lasów i przyrody jest zatrważająca. Narracja budowana wokół lasów i leśników, przedstawiająca nas jako działających na szkodę przyrody, zrobiła wiele złego. Najwyższy czas powiedzieć „stop” tej dezinformacji. To leśnicy dbają o polskie lasy. Dzięki temu jest ich coraz więcej i należą one do najbardziej zasobnych w Europie – podkreśla Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych.
Sadzenie drzew to obowiązek leśników
Zgodnie z ustawą o lasach, każde miejsce po wycince musi zostać odnowione w ciągu pięciu lat, najczęściej dzieje się to znacznie szybciej. Leśnicy sadzą co roku setki milionów drzew i wspierają naturalne odnawianie się lasów. Jednocześnie przebudowują je, by były bardziej odporne na zmiany klimatu i choroby.
– Lasy to jedna trzecia powierzchni Polski. Coraz częściej odwiedzamy je i zabieramy głos w debacie publicznej, ale niestety często opieramy się na nieprawdziwych przesłankach – zaznacza Witold Koss.
Dezinformacja realnym zagrożeniem dla środowiska
W opinii ekspertów kampanie dezinformacyjne na temat środowiska mogą mieć poważne skutki społeczne i polityczne.
-Tak właśnie działa dezinformacja. To bardzo często mocne, wywołujące skrajne emocje komunikaty, które są wysyłane do społeczeństwa w konkretnym celu. Np. by podważyć zaufanie do instytucji państwowej, zdyskredytować lub wykluczyć z dyskursu publicznego jakąś zawodową grupę czy po prostu destabilizować sytuację w kraju. Często dzieje się tak również dla osiągnięcia wymiernych korzyści – mówi Filip Gołębiewski, prezes zarządu fundacji Instytut Dyskursu i Dialogu (INDID).- W mojej ocenie względem klimatu, przyrody, Lasów Państwowych i leśników narosło wiele mitów i stereotypów; przedstawiani są oni jako “krwawi drwale”, a to właśnie jeden z elementów tego mechanizmu dezinformacji. Warto zdawać sobie z tego sprawę i nie powielać bezrefleksyjnie tego typu komunikatów- dodaje.
Tego rodzaju działania utrudniają racjonalną debatę publiczną, wpływają na postawy społeczne i mogą skutkować nieprzemyślanymi decyzjami politycznymi – zarówno na poziomie lokalnym, jak i krajowym.
Kampania „W gąszczu informacji” – edukacja oparta na faktach
Lasy Państwowe, wspólnie z Instytutem Dyskursu i Dialogu, Uniwersytetem Warszawskim, Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie i SGGW w Warszawie, uruchomiły kampanię „W gąszczu informacji. Nie błądź. Sprawdzaj” pod patronatem „Dziennika Gazety Prawnej”.
Jej celem jest zwiększenie odporności społecznej na manipulację, promowanie faktów i weryfikacja powtarzanych opinii na temat środowiska.
– Jednym z kluczowych elementów kampanii „W gąszczu informacji” jest weryfikacja tez na temat lasów, klimatu i środowiska funkcjonujących w debacie publicznej. Dlatego zdecydowaliśmy się powierzyć niezależnej organizacji zajmującej się fact checkingiem analizę najczęściej powtarzanych opinii i przekonań. kooperacja ta ma na celu jedno: pokazać, co jest faktem, a co mitem – w sposób rzetelny, transparentny i oparty na źródłach – mówi Olga Buczyńska, naczelniczka Biura Prasowego w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.
W ramach kampanii INDID przygotuje cykl analiz, których wyniki będą publikowane co tydzień. Lasy Państwowe nie mają wpływu na ich treść ani formę publikacji.
Podcast, ankieta i baza wiedzy o lasach
Działaniom edukacyjnym towarzyszy także nowa strona internetowa kampanii – www.wgaszczuinformacji.pl, na której dostępna jest ankieta dla obywateli. Każdy może zgłosić, z jakimi mitami o lasach spotyka się najczęściej. Dzięki temu leśnicy będą mogli tworzyć jeszcze bardziej przystępne i rzetelne treści edukacyjne.
Kampanii towarzyszy również podcast „W gąszczu informacji”, dostępny na YouTube, Spotify i innych platformach podcastowych.
Rzetelna wiedza – podstawa ochrony przyrody
Twórcy kampanii podkreślają, iż skuteczna ochrona środowiska zaczyna się od faktów. Dezinformacja nie tylko utrudnia prowadzenie racjonalnej polityki leśnej, ale też oddala społeczeństwo od realnych działań na rzecz klimatu. Lasy Państwowe i ich partnerzy apelują, by nie ulegać uproszczeniom i emocjom, ale korzystać ze sprawdzonych źródeł informacji.
Źródło: Lasy Państwowe