Ministerstwo Finansów przygotowuje rewolucyjne zmiany w podatkach. Niektóre grupy podatników zapłacą dwukrotnie więcej, a popularne ulgi znikną lub będą drastycznie ograniczone. Zmiany wejdą w życie już od 2026 roku.

Fot. Shutterstock
Ministerstwo Finansów i Gospodarki opracowało projekt ustawy, która ma gruntownie zmienić polski system podatkowy. Oficjalnie to uszczelnienie systemu. W praktyce oznacza to podwyżki podatków dla szerokiej grupy podatników – od właścicieli mieszkań po małe firmy rodzinne.
Jak podaje Bankier.pl, projekt zakłada szereg rozwiązań, które formalnie mają uszczelnić system podatkowy, ale w praktyce ich ciężar odczują szerokie grupy podatników. Założenia zostały już przedstawione w wykazie prac legislacyjnych rządu.
Koniec ze swobodą w ulgi mieszkaniowej. Tylko dla wybranych
Jedna z najważniejszych zmian dotyczy popularnej ulgi mieszkaniowej. Do tej pory mogła z niej skorzystać każda osoba, która sprzedała mieszkanie przed upływem pięciu lat i przeznaczyła pieniądze na własne cele mieszkaniowe. Od 2026 roku będzie inaczej.
Ulga mieszkaniowa będzie dostępna wyłącznie dla osób, które nie posiadają żadnej innej nieruchomości. To radykalne zawężenie prawa, które uderzy w zwykłe, życiowe sytuacje – komentuje Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy InFakt, cytowany przez Bankier.pl.
Zamiast uderzać w spekulantów, nowe przepisy odbiorą ulgę osobom zmieniającym mieszkanie na większe, kupującym pierwsze lokum dla dorosłych dzieci czy pracującym w dwóch miastach. Projekt przewiduje wprawdzie wyjątki dla nieruchomości nabytych w spadku oraz jednego mieszkania objętego wspólnotą majątkową małżeńską, ale lista ograniczeń jest długa.
Rodzinne firmy zapłacą dwukrotnie więcej
Kolejna rewolucyjna zmiana uderzy w małe firmy i biznesy rodzinne. Ministerstwo planuje podwyższenie stawki ryczałtu z obecnych 8,5% do 17% dla usług świadczonych na rzecz podmiotów powiązanych.
Przykładem może być przedsiębiorca świadczący na rzecz swojej żony usługę doradztwa. Dziś płaci 8,5% podatku, po zmianach będzie to 17%. To oznacza dwukrotny wzrost obciążeń podatkowych dla rodzinnych biznesów, które współpracują ze sobą na rynkowych zasadach. Zmiana ma na celu zrównanie stawek z dywidendami, ale w praktyce mocno dotknie mikroprzedsiębiorców.
Ulga IP Box tylko dla większych firm
Ministerstwo chce też ograniczyć dostęp do ulgi IP Box, która w tej chwili pozwala na preferencyjne opodatkowanie dochodów z praw własności intelektualnej stawką 5%. W 2024 roku z preferencji skorzystało 7,7 tys. podatników, co dało łączną sumę 257 mln zł ulg.
Od 2026 roku ulga będzie dostępna tylko dla podmiotów zatrudniających co najmniej trzech pracowników. To uderzy w jednoosobowe działalności gospodarcze, które często bazują na prawach autorskich, patentach czy znakach towarowych.
Zmiana jest szczególnie bolesna dla freelancerów w branży IT, autorów, projektantów czy innych twórców, którzy prowadzą jednoosobowe firmy oparte na własności intelektualnej.
Leasing pod lupą. Trzyletnie ograniczenie
Problemy dotkną także przedsiębiorców korzystających z leasingu. Rząd chce domknąć konkretny schemat: gdy przedsiębiorca wykupi rzecz z leasingu do majątku prywatnego, da ją w darowiźnie bliskim, a oni sprzedadzą po 6 miesiącach bez PIT – ten okres ma zostać wydłużony do 3 lat Zmiana celuje więc w darowizny po leasingu. Dodatkowo już dziś po zmianach z 2022 r. sprzedaż „prywatnego” auta po wykupie z leasingu przed upływem 6 lat może generować przychód z działalności.
Co to oznacza dla ciebie?
Jeśli planujesz sprzedaż mieszkania i zakup nowego, sprawdź czy posiadasz jakąkolwiek inną nieruchomość. choćby mały garaż czy działka może pozbawić cię prawa do ulgi mieszkaniowej po 2026 roku.
Właściciele rodzinnych firm powinni przeanalizować strukturę współpracy między podmiotami powiązanymi. Wzrost ryczałtu z 8,5% do 17% oznacza podwojenie obciążeń podatkowych dla tysięcy małych przedsiębiorstw.
Freelancerzy i twórcy prowadzący jednoosobowe firmy stracą dostęp do ulgi IP Box. jeżeli twoje dochody pochodzą z praw autorskich, patentów czy licencji, rozważ zmianę formy opodatkowania lub zatrudnienie pracowników.
Nowe zasady daniny solidarnościowej
Zmiany obejmą także rozliczanie strat w ramach daniny solidarnościowej. Straty będą odliczane tylko w ramach tego samego źródła przychodów, ale dochód będzie liczony ze wszystkich źródeł – informuje portal Money.pl.
Do tej pory można było rozliczać straty między różnymi źródłami dochodów. Nowe przepisy to utrudnią, co oznacza wyższe obciążenia dla osób osiągających dochody powyżej 1 mln zł rocznie.
Szczególnie dotknie to inwestorów giełdowych, którzy do tej pory mogli rozliczać straty z akcji z dochodami z innych źródeł. Po zmianach będzie to niemożliwe.
Koniec z ulgami w amortyzacji nieruchomości
Resort zajmie się także amortyzacją spółek nieruchomościowych. Zgodnie z projektem amortyzacja podatkowa będzie związana z ujęciem bilansowym.
To oznacza koniec możliwości obniżania podstawy opodatkowania i wyższe obciążenia dla podmiotów działających w branży nieruchomości – podsumował ekspert cytowany przez Bankier.pl.
Zmiana dotyczy spółek, których co najmniej 50% wartości rynkowej aktywów stanowi wartość nieruchomości położonych w Polsce, a ich wartość przekracza 10 mln zł.
Kiedy zmiany wejdą w życie
Projektowana ustawa ma trafić pod obrady rządu w III kwartale 2025 roku. Oznacza to, iż nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku.
Jak informuje portal Prawo.pl, projekt przewiduje przepisy przejściowe. Do przychodów ze sprzedaży nieruchomości nabytych do 31 grudnia 2025 roku będą stosowane dotychczasowe zasady.
To oznacza, iż osoby planujące skorzystanie z ulgi mieszkaniowej powinny rozważyć finalizację transakcji jeszcze w 2025 roku, aby uniknąć nowych ograniczeń.
Praktyczne porady przed zmianami
Właściciele mieszkań powinni przeanalizować swoją sytuację majątkową. jeżeli posiadasz więcej niż jedną nieruchomość i planujesz skorzystać z ulgi mieszkaniowej, rozważ sprzedaż dodatkowych lokali przed końcem 2025 roku.
Przedsiębiorcy prowadzący firmy rodzinne mogą rozważyć zmianę struktury współpracy. Zamiast świadczenia usług między podmiotami powiązanymi, warto przeanalizować możliwość zatrudnienia na umowę o pracę lub zlecenie.
Freelancerzy tracący dostęp do ulgi IP Box powinni rozważyć zatrudnienie choćby jednego pracownika, aby zachować prawo do preferencji. Alternatywą jest przejście na zasady ogólne opodatkowania z możliwością odliczania kosztów.
Firmy korzystające z leasingu powinny przeliczyć opłacalność tej formy finansowania w świetle nowych ograniczeń. W niektórych przypadkach lepszym rozwiązaniem może być kredyt inwestycyjny.
Reakcje ekspertów na planowane zmiany
Eksperci ostrzegają, iż planowane zmiany mogą mieć negatywny wpływ na rozwój przedsiębiorczości w Polsce. Szczególnie dotkliwe będzie ograniczenie ulgi IP Box, która miała wspierać innowacyjność polskiej gospodarki.
Podwyższenie stawek ryczałtu dla podmiotów powiązanych może zniechęcić do prowadzenia rodzinnych biznesów, które stanowią trzon polskiej przedsiębiorczości. To rozwiązanie może być szczególnie bolesne dla sektora usług, gdzie kooperacja między małymi firmami jest powszechna.
Ograniczenie ulgi mieszkaniowej może z kolei wpłynąć na rynek nieruchomości, zmniejszając mobilność mieszkańców i utrudniając dostosowywanie warunków mieszkaniowych do zmieniających się potrzeb życiowych.
Źródło: Bankier.pl / Prawo.pl / Warszawa w Pigułce