Otwierają przejścia z Białorusią. Czy Polska jest gotowa na to, co może nadejść?

Po latach napięć i zamkniętych granic rząd zdecydował się na odważny krok. Od 17 listopada Polska ponownie otworzy dwa przejścia z Białorusią – w Kuźnicy i Bobrownikach. Decyzję podpisał minister Marcin Kierwiński, a premier Donald Tusk zapewnia, iż granica pozostanie szczelna. Dla mieszkańców Podlasia to ulga – dla służb granicznych nowy test bezpieczeństwa.

Fot. Warszawa w Pigułce

Rewolucja na granicy z Białorusią. Polska otwiera przejścia po latach zamknięcia

Po blisko czterech latach ograniczeń i napięć na wschodniej granicy, rząd podjął decyzję, która może zmienić sytuację mieszkańców i przedsiębiorców w regionie. Od poniedziałku, 17 listopada 2025 roku, ponownie zostaną otwarte dwa przejścia graniczne z Białorusią – Kuźnica Białostocka–Bruzgi oraz Bobrowniki–Bierestowica. Rozporządzenie w tej sprawie podpisał minister spraw wewnętrznych i administracji Marcin Kierwiński, co oficjalnie potwierdziło MSWiA.

Resort poinformował, iż decyzja o otwarciu przejść ma charakter warunkowy i kontrolowany. Ruch zostanie przywrócony zarówno dla osób, jak i towarów, ale z ograniczeniami. Rząd zapowiada, iż sytuacja na granicy będzie monitorowana w trybie ciągłym, a w razie zagrożenia bezpieczeństwa przejścia mogą zostać ponownie zamknięte.

To pierwszy tak znaczący krok od czasu, gdy w listopadzie 2021 roku przejście w Kuźnicy zostało zamknięte po serii dramatycznych wydarzeń z udziałem migrantów kierowanych przez białoruskie służby. Wtedy też doszło do starć na granicy, podczas których migranci próbowali siłą przekroczyć ogrodzenie, rzucając w polskich funkcjonariuszy kamieniami i metalowymi przedmiotami. W lutym 2023 roku zamknięto z kolei przejście w Bobrownikach, po tym jak białoruski sąd skazał działacza Związku Polaków na Białorusi, Andrzeja Poczobuta.

Według MSWiA, decyzja o ponownym uruchomieniu granicy ma przynieść konkretne korzyści lokalnym społecznościom. Wielu mieszkańców i przedsiębiorców od lat apelowało o przywrócenie ruchu, który dla regionu był jednym z głównych źródeł dochodu. Zamknięcie przejść oznaczało spadek handlu transgranicznego, trudności dla przewoźników i znaczące straty dla lokalnych firm transportowych oraz logistycznych.

„W ocenie premiera Donalda Tuska, korzyści z otwarcia przejść dla polskich mieszkańców i przedsiębiorców są większe niż ryzyka z tym związane. Rząd będzie monitorował funkcjonowanie obu przejść pod kątem bezpieczeństwa i w razie potrzeby rozważy ich ponowne zamknięcie” – przekazało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji w komunikacie.

Otwarcie przejść granicznych to sygnał deeskalacji napięć między Polską a Białorusią, choć rząd wyraźnie podkreśla, iż nie oznacza to pełnej normalizacji stosunków. Władze utrzymują, iż sytuacja na granicy przez cały czas jest „trudna i niestabilna”, a służby pozostają w pełnej gotowości.

Obecnie dla ruchu osobowego otwarte jest tylko przejście Terespol–Brześć, natomiast dla ciężarówek – Kukuryki–Kozłowicze. Oprócz nich działają także kolejowe przejścia towarowe: Kuźnica–Grodno, Siemianówka–Swisłocz i Terespol–Brześć. Oznacza to, iż decyzja o przywróceniu ruchu w Kuźnicy i Bobrownikach w praktyce podwaja liczbę funkcjonujących przejść lądowych z Białorusią.

Eksperci ds. bezpieczeństwa ostrzegają jednak, iż ponowne otwarcie może zostać wykorzystane przez Mińsk do testowania reakcji Polski. W ostatnich miesiącach Straż Graniczna wielokrotnie informowała o prowokacjach białoruskich funkcjonariuszy, a także o wzroście liczby prób nielegalnego przekroczenia granicy.

Rząd zapewnia, iż mimo decyzji o otwarciu przejść, granica pozostanie szczelna. Od 2022 roku wzdłuż pasa granicznego funkcjonuje system barier elektronicznych i fizycznych, obejmujący m.in. czujniki ruchu, kamery termowizyjne i ogrodzenie o wysokości pięciu metrów.

Dla mieszkańców Podlasia i przedsiębiorców ta decyzja to długo oczekiwana ulga. Dla służb – wyzwanie logistyczne i test skuteczności zabezpieczeń. Ostatecznie to sytuacja na granicy w najbliższych tygodniach pokaże, czy otwarcie było decyzją rozsądną, czy ryzykownym eksperymentem.