Premier prowincji Alberta Danielle Smith uważa, iż działania Ottawy mające na celu ograniczenie stosowania klauzuli „notwithstanding w prowincjach stanowią zagrożenie dla „jedności narodowej”.
18 września Smith skrytykowała zwrócenie się rządu federalnego do Sądu Najwyższego Kanady o ustalenie ograniczeń dotyczących sposobu, w jaki prowincje mogą korzystać z klauzuli , która jest częścią Karty praw i swobód.
Federalny minister sprawiedliwości i prokurator generalny Sean Fraser ogłosił 18 września, iż złożył wniosek do Sądu Najwyższego, argumentując, iż wielokrotne używanie tej klauzuli przez władze prowincji stanowi „pośrednią zmianę Konstytucji” i jest równoznaczne z „zaprzeczaniem jej istnieniu”.
Klauzula ta może być stosowana przez prowincje w celu ochrony ustawodawstwa przed wyzwaniami konstytucyjnymi opartymi na niektórych artykułach Karty przez okres pięciu lat.
Prośba Ottawy zbiegła się z rozważaniem przez Quebec wykorzystania klauzuli w celu odrzucenia prawnych wyzwań wobec ustawy o świeckości Quebecu, znanej jako Ustawa 21. Premier François Legault również powiedział, iż rozważy wykorzystanie klauzuli w celu przeforsowania przez swój rząd ustawy zakazującej publicznej modlitwy.
Smith napisała w poście w mediach społecznościowych , iż chociaż jej rząd nie popiera treści projektu ustawy Quebecu, „stoimy ramię w ramię z konstytucyjnym prawem Quebecu do powoływania się na klauzulę , jeżeli rząd uzna to za stosowne”.
„Jesteśmy niezmiernie rozczarowani, iż rząd federalny ryzykuje jedność narodową i podstawową zasadę naszej konstytucji, próbując w ten sposób zakwestionować stosowanie klauzuli przez suwerenny rząd prowincji. Zwracamy się do niego z prośbą o natychmiastowe wycofanie skargi do Sądu Najwyższego” – napisała.
Jak wynika z ujawnionej notatki rządowej, do której dotarła The Canadian Press, Alberta zamierza wykorzystać klauzulę , aby zmienić trzy prawa dotyczące osób transseksualnych.
Trzy ustawy wprowadzone w zeszłym roku ustalają wytyczne dotyczące zmiany imion i zaimków przez uczniów w szkole, zabraniają dziewczynkom transseksualnym udziału w amatorskich sportach kobiecych i ograniczają dostęp do opieki zdrowotnej „afirmującej płeć”.
Prawo zabraniające lekarzom oferowania tzw. terapii afirmującej płeć, takiej jak blokery dojrzewania i terapia hormonalna, młodzieży poniżej 16. roku życia, nie weszło jeszcze w życie z powodu tymczasowego nakazu sądowego wydanego w czerwcu. Alberta odwołała się od tego nakazu w zeszłym miesiącu.
Smith powiedziała wcześniej, iż prowincja będzie korzystać z klauzuli w ostateczności, aby chronić rządowe ograniczenia dotyczące zmiany płci nieletnich. Z niedawno uzyskanej notatki wynika, iż prowincja przygotowuje się do wypełnienia tego zobowiązania.
