1 tydzień temu
Naukowcy potwierdzili istnienie największego na świecie podziemnego jeziora termalnego w krasowych jaskiniach południowej Albanii. Neuron, bo tak je nazwano, pozostawał w ukryciu przez tysiąclecia, aż do 2020 r., kiedy badacze natrafili na pierwsze ślady jego istnienia. Jednak dopiero cztery lata później, dzięki nowoczesnym technologiom, udało się dokładnie je zmierzyć i potwierdzić unikalny charakter zbiornika.
Jak duże jest jezioro?
Pomiary zbiornika wykazały, iż ma 138 m długości i 42 m szerokości. Jego objętość to około 8335 mł, czyli mniej więcej tyle, ile pomieściłyby 3,5 basenu olimpijskiego. Wysoka temperatura wody sugeruje, iż w tym rejonie wciąż zachodzą procesy geotermalne.
zdj. Neuron FoundationJak odkryto największe na świecie podziemne jezioro termalne?
Wszystko zaczęło się w 2020 r., gdy czeski zespół badaczy eksplorował trudno dostępny, krasowy teren w Albanii. W pewnym momencie naukowcy zauważyli unoszący się nad górami nietypowy słup pary. Analizy wskazywały, iż może to być oznaka istnienia gorących źródeł pod powierzchnią ziemi.
Pierwsza ekspedycja dotarła do nieznanej wcześniej jaskini, w której odkryto jezioro. Ze względu na brak odpowiedniego sprzętu nie udało się przeprowadzić dokładnych pomiarów. Dopiero w 2024 r., wykorzystując skanery lidarowe, naukowcy stworzyli trójwymiarowy model jaskini i zbiornika. Wyniki potwierdziły, iż Neuron jest największym na świecie znanym podziemnym jeziorem termalnym – wyprzedzając w tej kategorii zbiornik odkryty w 2008 r. pod tureckimi łaźniami w Budapeszcie.
Jakie technologie pozwoliły na precyzyjne badania?
Zespół badaczy zastosował lidar (Light Detection and Ranging), czyli skanowanie laserowe umożliwiające dokładne odwzorowanie ukrytych miejsc. Pomiary hydrogeologiczne ustaliły temperaturę i skład chemiczny wody. Stwierdzono wysoką mineralizację, co może oznaczać związek z rozległym podziemnym systemem geotermalnym. Woda pochodzi z głębiej położonych warstw, nagrzewanych przez ciepło z wnętrza Ziemi, a następnie przepływa do jaskini przez sieć skalnych szczelin.
Do czego nawiązuje nazwa jeziora?
Nazwa zbiornika Neuron to ukłon w stronę czeskiej Neuron Foundation, która wsparła finansowo ekspedycję badawczą. Dzięki temu możliwe było przeprowadzenie szczegółowych analiz i potwierdzenie wielkości jeziora.
Jezioro Neuron nowym laboratorium
Odkrycie Jeziora Neuron daje nowe możliwości badawcze, pozwalając lepiej zrozumieć procesy geotermalne zachodzące pod powierzchnią Ziemi oraz ich wpływ na rozwój życia w ekstremalnych warunkach. Kierujący ekspedycją Marek Audy zapowiada kolejne badania, które mogą dostarczyć przełomowych informacji o podziemnym ekosystemie oraz procesach geologicznych. Naukowcy zamierzają zbadać mikroorganizmy zamieszkujące to izolowane, geotermalnie ogrzewane środowisko, a także przeprowadzić dalsze analizy struktury krasowej jaskiń regionu.
zdj. główne: Neuron Foundation
