Holistyczne podejście do planowania sieci morskiej
Współpraca Offshore TSO Collaboration (OTC), powołana w 2022 roku przez operatorów systemów przesyłowych (TSO) z państw regionu Morza Północnego, ogłosiła wyniki nowej analizy sieciowej. Celem jest stworzenie wspólnej sieci przesyłowej obejmującej Morze Północne, Morze Irlandzkie i Morze Celtyckie. OTC proponuje planowanie projektów w sposób zintegrowany, a nie punktowy, co ma zoptymalizować koszty systemowe oraz przynieść korzyści środowiskowe i gospodarcze.
300 GW mocy wiatrowej i hybrydowe połączenia
Zgodnie z szacunkami, kraje regionu Morza Północnego planują budowę łącznej mocy około 300 GW w energetyce wiatrowej offshore. Przyszła infrastruktura przesyłowa ma obejmować zarówno krajowe systemy połączeń radialnych, jak i hybrydowe interkonektory bilateralne i multilateralne, a także infrastrukturę wodorową i morskie huby energetyczne.
Nowa mapa sieci – trzy kategorie projektów
Mapa OTC na 2025 rok dzieli przyszłe inwestycje na trzy kategorie:
- Projekty planowane (zielone): posiadają zatwierdzenie regulacyjne w przynajmniej jednym kraju i są gotowe do realizacji.
- Projekty obiecujące (żółte ciągłe linie): wykazują znaczące korzyści ekonomiczne w analizach OTC i są technicznie możliwe do realizacji do 2040 roku.
- Kandydaci do dalszego zbadania (żółte przerywane linie): mogą przynieść korzyści ekonomiczne, ale wymagają dalszych analiz.
Widoczna jest wyraźna struktura połączeń północ–południe oraz zachód–wschód. Połączenia z Norwegią i jej systemem hydroenergetycznym mogą pomóc w bilansowaniu zmiennej generacji wiatrowej w innych częściach regionu.
Projekty o znaczeniu ponadnarodowym
W mapie znalazły się m.in. projekty Nautilus i LionLink, które integrują farmy wiatrowe z interkonektorami do Wielkiej Brytanii. Nowe propozycje połączeń dotyczą również Irlandii, Francji, Niemiec, Danii, Holandii i Norwegii. W przypadku niektórych projektów, takich jak dodatkowe połączenia między Francją a Wielką Brytanią, warunkiem koniecznym są dalsze uzgodnienia polityczne i analiza kosztów.
OTC szacuje, iż np. dodatkowe 1 GW mocy przesyłowej między Wielką Brytanią a Francją może być korzystne, o ile zostaną odpowiednio rozdzielone koszty i przychody.
Dalsze kroki: integracja z TYNDP 2026 i dyskusja o podziale kosztów
W kolejnym kroku projekty zostaną zgłoszone do europejskiego planu rozwoju sieci – ENTSO-E Ten-Year Network Development Plan (TYNDP) 2026. Celem jest także stworzenie podstawy do negocjacji międzynarodowego podziału kosztów.
OTC proponuje powołanie stałego procesu planowania na poziomie całego basenu Morza Północnego, który byłby zgodny z ramami TYNDP i ONDP. Wspólna analiza może ułatwić wybór projektów priorytetowych i prowadzić do sprawiedliwego podziału kosztów między krajami.
Potrzeba szybkiej standaryzacji i wsparcia politycznego
TSO z regionu wskazują na konieczność:
- przyspieszenia produkcji turbin, kabli i platform poprzez stworzenie wyspecjalizowanych hubów w UE,
- wdrożenia wspólnych standardów technicznych,
- zapewnienia stabilnych ram regulacyjnych i inwestycyjnych.
Integracja z infrastrukturą wodorową i wyzwania bezpieczeństwa
W planach znajduje się także integracja sieci elektroenergetycznej z infrastrukturą wodorową. Prace prowadzone są wspólnie z operatorami wodorowymi, takimi jak HyNOS.
W obliczu rosnących zagrożeń geopolitycznych, podkreślono również potrzebę wzmacniania bezpieczeństwa infrastruktury – zarówno fizycznego, jak i cyfrowego.
Perspektywy dalszego rozwoju
OTC zapowiedziało publikację kolejnych opracowań, w tym dokumentu dotyczącego mechanizmów finansowania i podziału kosztów. kooperacja TSO, rządów i interesariuszy ma pomóc w przekształceniu Morza Północnego w rzeczywistą „Zieloną Elektrownię Europy”.
Źródło: Offshore TSO Collaboration – Expert Paper III. „Joint Planning in Europe’s Northern Seas. Supporting Europe’s energy security and competitive growth through a regional approach to offshore grid development”
