4 tygodni temu
Dodatkowe wsparcie finansowe w postaci czternastej emerytury ponownie zasili portfele polskich emerytów i rencistów w 2025 roku. Wbrew powszechnej opinii, to świadczenie przysługuje nie tylko osobom starszym, ale obejmuje także młodszych beneficjentów systemu rentowego. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej potwierdziło kontynuację programu, który od swojego wprowadzenia w 2021 roku stanowi istotne uzupełnienie dochodów dla niemal jednej czwartej mieszkańców Polski. Sprawdź, komu przysługuje czternastka, jaką kwotę możesz otrzymać i kiedy spodziewać się przelewu.
Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Nazwa „czternasta emerytura” może wprowadzać w błąd, sugerując, iż dotyczy wyłącznie osób w wieku emerytalnym. Tymczasem krąg uprawnionych jest znacznie szerszy i obejmuje różne grupy beneficjentów systemu zabezpieczenia społecznego. Zgodnie z danymi udostępnionymi przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w Polsce żyje około 9 milionów emerytów i rencistów, co stanowi blisko 25 procent całkowitej populacji kraju. W tej licznej grupie znajduje się ponad 1,1 miliona osób pobierających renty rodzinne, w tym także młodzi beneficjenci poniżej 25. roku życia, którzy kontynuują edukację.
Wysokość czternastej emerytury w 2025 roku bezpośrednio wiąże się z kwotą najniższej emerytury ustalonej po marcowej waloryzacji świadczeń. W bieżącym roku ta podstawowa wartość wynosi 1878,91 złotych brutto. Jest to maksymalna kwota, jaką mogą otrzymać uprawnieni do czternastki. Należy jednak podkreślić, iż nie każdy otrzyma świadczenie w pełnej wysokości. Ustawodawca wprowadził mechanizm progresywnego zmniejszania wysokości świadczenia dla osób z wyższymi emeryturami i rentami.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pełna kwota czternastej emerytury przysługuje osobom, których podstawowe świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza progu 2900 złotych brutto. Dla emerytów i rencistów z wyższymi dochodami zastosowanie znajduje zasada „złotówka za złotówkę”. Oznacza to, iż czternastka będzie pomniejszana o dokładnie taką kwotę, o jaką podstawowe świadczenie przekracza ustalony próg dochodowy.
Dla lepszego zrozumienia tego mechanizmu warto posłużyć się konkretnym przykładem. Emeryt otrzymujący miesięcznie 3000 złotych brutto przekracza próg o 100 złotych. W konsekwencji jego czternasta emerytura zostanie pomniejszona właśnie o tę kwotę i wyniesie 1778,91 złotych brutto zamiast pełnych 1878,91 złotych. Z kolei w przypadku osoby z emeryturą wynoszącą 3500 złotych brutto, nadwyżka nad progiem wynosi 600 złotych, co oznacza, iż czternastka zostanie zmniejszona do 1278,91 złotych brutto.
Istnieje również górna granica dochodowa, powyżej której dodatkowe świadczenie nie będzie wypłacane. Osoby, których emerytura lub renta przekracza 4630,96 złotych brutto, nie otrzymają czternastki. Wynika to z faktu, iż po zastosowaniu zasady „złotówka za złotówkę” wartość świadczenia spadłaby poniżej minimalnej kwoty podlegającej wypłacie, która wynosi 50 złotych brutto.
Czternasta emerytura została wprowadzona do polskiego systemu zabezpieczenia społecznego w 2021 roku jako jednorazowa forma wsparcia dla emerytów i rencistów w obliczu rosnących kosztów życia. Początkowo planowana jako rozwiązanie tymczasowe, została następnie przekształcona w stałe świadczenie, przyznawane corocznie. Jest to uzupełnienie dla trzynastej emerytury, która wypłacana jest wszystkim uprawnionym osobom w pełnej wysokości, bez względu na wysokość ich regularnego świadczenia.
Jedną z kluczowych zalet czternastej emerytury jest brak konieczności składania dodatkowych wniosków. Świadczenie przyznawane jest automatycznie przez odpowiednie instytucje – Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub inne adekwatne organy emerytalno-rentowe. Uprawnieni beneficjenci otrzymają dodatkowe środki na te same konta bankowe lub adresy, na które regularnie trafiają ich podstawowe świadczenia.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej poinformowało, iż szczegółowy harmonogram wypłat czternastej emerytury w 2025 roku zostanie opublikowany w drugiej połowie roku. Jednak zgodnie z wstępnymi zapowiedziami, dodatkowe świadczenie najprawdopodobniej trafi do uprawnionych we wrześniu. Dokładne terminy wypłat będą zależeć od ustalonego wcześniej harmonogramu wypłat regularnych świadczeń dla poszczególnych grup emerytów i rencistów.
Warto zauważyć, iż nie wszyscy emeryci i renciści automatycznie otrzymają czternastą emeryturę. Osoby, których świadczenia emerytalne lub rentowe zostały zawieszone w miesiącu wypłaty dodatkowego świadczenia, nie będą uprawnione do jego otrzymania. Zawieszenie świadczeń może nastąpić z różnych przyczyn, najczęściej w wyniku przekroczenia dozwolonego limitu dochodów z pracy zarobkowej przez osoby, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego.
Eksperci ds. polityki społecznej podkreślają, iż czternasta emerytura, podobnie jak trzynastka, stanowi istotne wsparcie dla budżetów gospodarstw domowych emerytów i rencistów, szczególnie tych otrzymujących najniższe świadczenia. Dla wielu seniorów te dodatkowe środki umożliwiają pokrycie nadzwyczajnych wydatków, takich jak zakup leków, opłacenie wyższych rachunków w okresie grzewczym czy przeprowadzenie drobnych remontów.
Analitycy ekonomiczni zwracają uwagę, iż wypłata dodatkowych świadczeń dla tak licznej grupy beneficjentów ma również znaczący wpływ na gospodarkę kraju. Emeryci i renciści mają tendencję do wydawania otrzymanych środków na bieżące potrzeby, co stymuluje konsumpcję wewnętrzną i wspiera lokalny handel oraz usługi.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zapowiedziało również, iż w najbliższych miesiącach przeprowadzona zostanie szczegółowa analiza efektywności systemu wsparcia dla emerytów i rencistów, która może prowadzić do wprowadzenia pewnych modyfikacji w przyszłości. Głównym celem tych działań ma być zapewnienie, iż pomoc finansowa trafia przede wszystkim do osób najbardziej potrzebujących, przy jednoczesnym utrzymaniu stabilności finansów publicznych.
Osoby zainteresowane dokładną kwotą czternastej emerytury, jaką otrzymają w 2025 roku, mogą dokonać wstępnych obliczeń samodzielnie, odejmując od kwoty 1878,91 złotych brutto wartość, o jaką ich podstawowe świadczenie przekracza próg 2900 złotych brutto. W przypadku wątpliwości lub szczególnych sytuacji, warto skontaktować się bezpośrednio z adekwatnym oddziałem ZUS lub KRUS, gdzie pracownicy udzielą indywidualnych informacji dotyczących przysługujących świadczeń.
Czternasta emerytura, podobnie jak inne świadczenia emerytalne i rentowe, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz składce na ubezpieczenie zdrowotne. Oznacza to, iż kwota, która faktycznie trafi na konta uprawnionych, będzie niższa od kwoty brutto. Dokładna wysokość potrąceń zależy od indywidualnej sytuacji podatkowej każdego beneficjenta.
