Sprzedaż i kupno samochodu zajętego przez komornika

3 lat temu

Autorem Wpisu jest Adwokat

Stosownie do treści art. 535 KC przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Zgodnie z treścią art. 556 KC sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, o ile rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, o ile rzecz nie ma adekwatności, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo o ile rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne). Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, o ile rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo o ile jest obciążona prawem osoby trzeciej; w razie sprzedaży praw sprzedawca jest odpowiedzialny także za istnienie praw (rękojmia za wady prawne).

W razie ujawnienia się wady przedmiotu sprzedanego, sprzedawca staje się odpowiedzialny wobec kupującego za istnienie wady. W literaturze prezentowany jest pogląd, iż ustawowa odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady sprzedanej rzeczy ma charakter absolutny tzn. sprzedawca nie może się z niej zwolnić, obciąża go ona niezależnie od tego, czy to on spowodował wadliwość rzeczy, czy ponosi w tym zakresie jakąkolwiek winę, a choćby czy w ogóle wiedział lub mógł wiedzieć o tym, iż sprzedawana rzecz jest wadliwa. Brak wiedzy, choćby choćby elementarnej, czy choćby podejrzeń w żaden sposób nie wpływają na wyłączenie odpowiedzialności czy choćby jej ograniczenie (por. komentarz do art. 556 KPC, LEX).

Jednocześnie należy podkreślić, iż sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, o ile kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy ( art. 557 § 1 KC). Stosownie do treści art. 560 § 1 – 2 KC o ile rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Jednakże kupujący nie może od umowy odstąpić, o ile sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na rzecz wolną od wad albo niezwłocznie wady usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, o ile rzecz była już wymieniona przez sprzedawcę lub naprawiana, chyba iż wady są nieistotne. o ile kupujący odstępuje od umowy z powodu wady rzeczy sprzedanej, strony powinny sobie nawzajem zwrócić otrzymane świadczenia według przepisów o odstąpieniu od umowy wzajemnej.

Uprawnienie do odstąpienia od umowy to prawo kupującego do jednostronnego doprowadzenia mocą tylko swojego oświadczenia woli do ustania umowy sprzedaży. W konsekwencji uważa się je za złożone z chwilą, w której doszło do adresata w taki sposób, iż mógł zapoznać się z jego treścią ( art. 61 KC). Z uwagi na fakt, iż ustawodawca nie przewiduje dla tego oświadczenia szczególnej formy, może ono być złożone w każdej przewidzianej przez prawo formie, również w sposób dorozumiany ( art. 60 KC). Złożenie oświadczenie niweczy skutki zawarcia umowy i oznacza powrót do stanu jaki istniał przed jej zawarciem. Odstąpienie od umowy wymaga zatem złożenia oświadczenia woli, do którego ma zastosowanie art. 60 KC, stanowiący, iż z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Reguły wykładni oświadczeń woli mogą być stosowane nie tylko do ustalenia treści złożonych oświadczeń, ale także do stwierdzenia czy dane zachowania stanowią oświadczenie woli (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2009 r., sygn. akt I CSK 401/08). Oświadczenie woli może być wyrażone w każdy, obiektywnie zrozumiały sposób, a więc wyraźnie albo dorozumianie przez jakiekolwiek zachowanie się, które w okolicznościach towarzyszących wyraża w sposób dostatecznie zrozumiały wolę wywołania określonych skutków prawnych.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Spór dotyczył kwestii prawnych związanych z odpowiedzialnością pozwanego z tytułu rękojmi za wady pojazdu sprzedanego powodowi, a w szczególności charakteru wady, a także złożenia przez kupującego oświadczenia o odstąpieniu od umowy sprzedaży.

Na wstępie wskazać należy, iż dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd miał przede wszystkim na uwadze dokumenty zaproponowane przez powoda, a także dokumentację zgromadzoną w postępowaniu przygotowawczym nadzorowanym przez Prokuraturę Rejonową oraz przesłuchanie powoda i pozwanego albowiem dowody te były spójne, korelowały ze sobą wzajemnie i brak było jakichkolwiek podstaw, by odmówić im przymiotu wiarygodności.

Powód wykazał, iż zakupiony od pozwanego pojazd marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) 13 jest zajęty przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym, a zatem jest obciążony wadą prawną.

W oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w sprawie ustalono, iż wyżej wskazany samochód został zajęty przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym, jako należący do dłużnika P. Z.. Komornik Sądowy poinformował o tym Wydział Ewidencji (...) przy Starostwie Powiatowym w P. wnioskiem o dokonaniu wpisu w rejestrze pojazdu, iż „pojazd nie może być darowany, ani sprzedany bez zgody Sądu lub Komornika”. Wniosek został złożony przez Komornika wtedy, gdy właścicielem pojazdu był pozwany P. G..

W ocenie Sądu materiał dowodowy zgromadzony w sprawie pozwala na przyjęcie, iż powód złożył skuteczne oświadczenie o odstąpieniu od umowy sprzedaży. Dołączone do pozwu oświadczenie o odstąpieniu od umowy wraz z wezwaniem do zapłaty datowane wskazuje, iż z uwagi na wadę prawną towaru – powód chciał zniwelować skutki umowy sprzedaży i powrócić do stanu sprzed jej zawarcia tj. zwrócenie przez sprzedawcę całej kwoty jaką otrzymał w związku z tą transakcją. W oparciu o treść tych pism w sposób jednoznaczny można ustalić z jakich to uprawnień w związku z zaistniałą wadą pojazdu korzysta powód. Czynności podejmowane przez powoda od chwili powzięcia wiadomości o wadzie pojazdu świadczą w sposób dostateczny o jego woli wywołania skutku prawnego w postaci unicestwienia umowy sprzedaży. Zatem - zdaniem Sądu - zachowanie powoda w kontekście niniejszej sprawy było na tyle jasne, iż należało uznać, iż powód skutecznie odstąpił od umowy kupna przedmiotowego samochodu. Konsekwencją odstąpienia od umowy jest obowiązek zwrotu przez strony tego, co sobie wzajemnie świadczyły, a zatem powód słusznie domaga się od pozwanego zwrotu ceny zakupu. Jednocześnie należy podkreślić, iż dla zachowania uprawnień za wady prawne nie jest konieczne – jak w przypadku rękojmi za wady fizyczne - dochowanie aktu staranności w postaci zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Na marginesie należy zaznaczyć, iż powód w żaden sposób nie uchybił terminowi przewidzianemu w art. 563 § 1 KC Powód T. P. – co wynika z zeznań stron i załączonych do sprawy dokumentów – niezwłocznie poinformował pozwanego o okoliczności, iż samochód jest obciążony wadą prawną. Stosownie do treści art. 576 KC (wg stanu na dzień zakupu samochodu) uprawnienia z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy sprzedanej wygasają z upływem roku od chwili, kiedy kupujący dowiedział się o istnieniu wady. Jeżeli kupujący dowiedział się o istnieniu wady prawnej dopiero na skutek powództwa osoby trzeciej, termin ten biegnie od dnia, w którym orzeczenie wydane w sporze z osobą trzecią stało się prawomocne. Upływ powyższego terminu nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, o ile sprzedawca wadę podstępnie zataił. Wyrok Sądu Rejonowego we Włocławku - I Wydział Cywilny z dnia 1 grudnia 2016 r. I C 2190/15