Marzena Okła-Drewnowicz, minister ds. polityki senioralnej, zwraca uwagę na narastający problem wyłudzeń mieszkań i oszustw, których ofiarami padają osoby starsze. W trakcie wywiadu minister wskazała, iż konieczne są pilne zmiany w przepisach, które skutecznie zabezpieczą seniorów przed przestępcami – informuje portalsamorzadowy.pl.

Fot. Shuterstock
Zadanie od premiera
We wtorek, 6 maja, premier Donald Tusk zlecił minister Okle-Drewnowicz, by wspólnie z ministrem sprawiedliwości Adamem Bodnarem pilnie przygotowała rekomendacje, w jaki sposób polskie prawo może skutecznie chronić seniorów przed wyłudzeniami.
„Jestem na etapie przygotowywania ich w różnych obszarach, działam wieloaspektowo. Potencjalne niebezpieczeństwa wynikają m.in. z renty dożywotniej czy umów dożywocia – do tej pory nie uregulowano odpowiednio” – mówi minister.
Okła-Drewnowicz podkreśla również znaczenie współpracy z Krajową Radą Notarialną, ponieważ to u notariuszy zawierane są umowy dotyczące sprzedaży mieszkań i inne mogące narażać seniorów na niekorzystne konsekwencje.
Skala problemu
„To olbrzymi problem, który narósł zwłaszcza w ostatnich latach. I to w wielu obszarach, bo możemy mówić o wyłudzeniach mieszkań, ale też o oszustwach 'na wnuczka’, 'na policjanta’, o przestępczości w sieci” – podkreśla Marzena Okła-Drewnowicz.
Według danych z Krajowego Rejestru Długów, między 2015 a 2023 rokiem zadłużenie seniorów podwoiło się – wzrosło z trzech do sześciu miliardów złotych. Sytuację tę wykorzystują naciągacze i przestępcy, którzy pod przykrywką oferowanego wsparcia finansowego zawierają z osobami starszymi niekorzystne dla nich umowy.
Przejmowanie mieszkań seniorów
Szczególnie niepokojące są przypadki przejmowania mieszkań seniorów przez osoby obce. „Coraz częściej mamy do czynienia z takimi sytuacjami, kiedy to osoby obce, niespokrewnione, niezobowiązane do alimentacji przejmują mieszkania osób starszych” – zauważa minister.
W związku z tym ministerstwo prowadzi rozmowy z resortem rodziny, pracy i polityki społecznej. „Rozmawiam o tym, żeby przepisy związane z funkcjonowaniem pomocy społecznej doprecyzować w kierunku obowiązku świadczenia opieki w zamian za mieszkanie” – wyjaśnia Okła-Drewnowicz.
Planowane działania
Minister wskazuje na kilka obszarów działań, które mają poprawić bezpieczeństwo seniorów:
- Edukacja prawna – w maju wystartuje pilotaż programu edukacyjnego w województwie świętokrzyskim, które ma najwyższą średnią wieku w Polsce. Trenerzy będą informować seniorów o tym, jak bezpiecznie rozporządzać majątkiem, o testamentach, darowiznach, umowach dożywocia, a także o zagrożeniach związanych z oszustwami.
- Walka z cyberprzestępczością – planowane jest powołanie specjalnego zespołu, który wypracuje metody zabezpieczania seniorów przed zagrożeniami w internecie.
- Wspierane podejmowanie decyzji – realizowane są prace nad projektem ustawy o instrumentach wspieranego podejmowania decyzji, który ma zastąpić instytucję ubezwłasnowolnienia. „Ubezwłasnowolnienie nie jest żadnym rozwiązaniem. Za to model wspieranego podejmowania decyzji mógłby być ułatwieniem i wsparciem dla tych osób starszych, których dotykają choroby otępienne” – tłumaczy minister.
- Rewizja przepisów dotyczących renty dożywotniej i umów dożywocia – zdaniem minister obecne regulacje w tym zakresie są niewystarczające i wymagają zmian.