Za ustawą głosowało 425 posłów – nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. Chodzi o rządową nowelizację ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw. Jej celem jest kontynuacja finansowego wsparcia dla osób poszkodowanych we wrześniowej powodzi w 2024 r. oraz optymalizacja dotychczasowych instrumentów pomocowych. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Świadczenie lokalowe
Jednym z nowych rozwiązań jest tzw. “świadczenie lokalowe”. Będzie ono kierowane do osób fizycznych, które jeszcze nie skorzystały z dostępnych form pomocy, takich jak świadczenia interwencyjne, umarzalne pożyczki czy pomoc remontowo-budowlana dla przedsiębiorców. Dotyczy to właścicieli lokali wynajmowanych przedsiębiorcom do prowadzenia działalności gospodarczej.
Warunkiem uzyskania świadczenia będzie terminowe opłacanie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Wnioski można składać do 30 września 2025 r.
Obsługą świadczenia zajmie się Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), a środki będą pochodziły z rezerwy celowej budżetu państwa. Wniosek składa właściciel lokalu, a w przypadku współwłasności – wszyscy współwłaściciele łącznie.
Umowy zamiany lokali komunalnych
Nowelizacja umożliwia także zawieranie umów zamiany komunalnych lokali mieszkalnych, również tych dotowanych przez BGK, z osobami poszkodowanymi w wyniku powodzi. Dotyczy to osób, które utraciły możliwość zamieszkiwania w swoich domach lub lokalach i nie mogą kupić nowego mieszkania we własnym zakresie.
Zgodnie z nowymi przepisami, poszkodowani będą mogli przekazać zniszczoną nieruchomość gminie w zamian za lokal komunalny. Możliwość ta ma obowiązywać przez 3 lata od daty powodzi.
Premia powodziowa na remont budynków
Ustawa wprowadza także premię powodziową na remont budynków, finansowaną z Funduszu Termomodernizacji i Remontów. Przyznawaniem premii zajmie się Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK), w granicach dostępnych środków. W przypadku ich braku, wnioski nie będą rozpatrywane.
Wysokość premii zależy od rodzaju podmiotu i statusu budynku. Gminy i TBS-y wynajmujące mieszkania o niskim lub przeciętnym czynszu mogą liczyć na 70% dofinansowania kosztów. Pozostali właściciele i zarządcy budynków wielorodzinnych – na 50%. Dla obiektów wpisanych do rejestru zabytków lub znajdujących się na obszarze objętym wpisem przewidziano wsparcie w wysokości 60%.
Ułatwienia w odbudowie budynków
Aby uprościć odbudowę zniszczonych budynków, nowelizacja zakłada zwolnienie z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. Wystarczające będzie zgłoszenie robót przebudowy do adekwatnego organu administracji architektoniczno-budowlanej.
W przepisach znalazły się również zapisy dotyczące zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawców na wynagrodzenia i składki ZUS dla pracowników przebywających na urlopie przeznaczonym na usuwanie skutków powodzi.
Nowelizacja przewiduje, iż Wody Polskie będą mogły przeznaczyć 800 mln zł do 2034 roku na zakup nieruchomości zlokalizowanych na terenach szczególnie zagrożonych powodzią.