Rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną w regionie MENA: chłodzenie i odsalanie głównymi czynnikami

Dynamiczny wzrost zużycia energii elektrycznej w regionie MENA

Bliski Wschód i Afryka Północna (MENA) to region, w którym od początku XXI wieku odnotowano jeden z najwyższych na świecie wzrostów zużycia energii elektrycznej – ustępuje on jedynie Chinom i Indiom. Według najnowszego raportu Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), konsumpcja energii elektrycznej w tym obszarze potroiła się od 2000 do 2024 roku. Prognozy zakładają dalszy wzrost o 50% do 2035 roku, co odpowiada obecnemu popytowi Niemiec i Hiszpanii łącznie.

Chłodzenie i odsalanie jako najważniejsze wyzwania

Ekstremalnie wysokie temperatury oraz deficyt wody sprawiają, iż aż 40% przewidywanego wzrostu zapotrzebowania na energię w najbliższej dekadzie będzie pochodzić z systemów chłodniczych i instalacji do odsalania wody. Dodatkowymi czynnikami są urbanizacja, rozwój przemysłu, elektryfikacja transportu oraz rozbudowa infrastruktury cyfrowej, w tym centrów danych.

Transformacja miksu energetycznego: od ropy do gazu, OZE i atomu

Obecnie ponad 90% energii elektrycznej w regionie MENA pochodzi z gazu ziemnego i ropy naftowej. Jednak wiele krajów, takich jak Arabia Saudyjska czy Irak, wdraża polityki mające na celu ograniczenie udziału ropy w produkcji energii elektrycznej. Pozwoli to na jej wykorzystanie w bardziej opłacalnych sektorach lub na eksport.

IEA przewiduje, iż do 2035 roku połowa wzrostu zapotrzebowania zostanie pokryta przez gaz ziemny, a udział energii z ropy spadnie z obecnych 20% do 5%. Równocześnie moc zainstalowana w fotowoltaice ma wzrosnąć dziesięciokrotnie, a udział OZE osiągnąć 25%. Energia jądrowa również zyska na znaczeniu – jej moce mają się potroić.

„Zapotrzebowanie na energię elektryczną gwałtownie rośnie w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, napędzane przez gwałtownie rosnące potrzeby w zakresie klimatyzacji i odsalania wody w regionie dotkniętym upałami i niedoborem wody, z rosnącą populacją i gospodarką.” – Fatih Birol, dyrektor wykonawczy IEA

Inwestycje w sieci i efektywność energetyczną

W 2024 roku nakłady inwestycyjne w sektorze elektroenergetycznym regionu MENA osiągnęły 44 mld USD, a do 2035 roku mają wzrosnąć o kolejne 50%. Około 40% tych środków zostanie przeznaczonych na modernizację sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, które w tej chwili notują straty dwukrotnie wyższe od średniej światowej.

Rozwój sieci, integracja OZE, magazynowanie energii oraz elastyczność po stronie popytowej będą najważniejsze dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw. Szczególne znaczenie ma również poprawa efektywności energetycznej – średnia sprawność klimatyzatorów w regionie jest w tej chwili ponad dwukrotnie niższa niż w Japonii. Poprawa tej efektywności mogłaby ograniczyć wzrost szczytowego zapotrzebowania na energię do poziomu odpowiadającego obecnym mocom Iraku.

Scenariusz wolniejszej transformacji

Raport IEA analizuje także scenariusz, w którym dywersyfikacja miksu energetycznego postępuje wolniej niż zakładano. W takim przypadku do 2035 roku popyt na ropę i gaz w energetyce wzrósłby o ponad 25%, co skutkowałoby spadkiem przychodów z eksportu o 80 mld USD oraz wzrostem rachunków za import o 20 mld USD.

Źródło: IEA