3 godzin temu
Od 31 marca 2025 roku wchodzą w życie istotne zmiany w programie „Czyste Powietrze”, które mogą wpłynąć na tysiące właścicieli domów jednorodzinnych. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej narzuca nowy warunek – aby skorzystać z dofinansowania na wymianę źródeł ciepła, konieczne będzie trwałe odłączenie kominka od przewodu kominowego. Nowe przepisy budzą kontrowersje, szczególnie wśród osób, które traktują kominek nie tylko jako element dekoracyjny, ale także jako alternatywne źródło ogrzewania.
Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.
Nowe zasady – kominek albo dotacja
Po zawieszeniu programu „Czyste Powietrze” w listopadzie 2024 roku, władze funduszu zapowiedziały zmiany mające na celu poprawę skuteczności działania programu i eliminację nadużyć. Jednak zamiast usprawnień, uczestnicy programu otrzymali nowy wymóg – jeżeli chcą otrzymać dotację, muszą całkowicie odłączyć kominek. Nie wystarczy deklaracja o zaprzestaniu jego używania – konieczne będzie przedstawienie protokołu kominiarskiego potwierdzającego fizyczne usunięcie podłączenia do przewodu kominowego.
Branża kominkowa protestuje przeciwko nowym regulacjom
Decyzja NFOŚiGW wywołała ostrą reakcję producentów kominków oraz organizacji branżowych. Zdaniem ekspertów, takich jak Wojciech Perek z kampanii Drewno Pozytywna Energia, nowe przepisy są sprzeczne z unijną dyrektywą ekoprojektu 2009/125/WE. Kominki spełniające surowe normy emisyjne mogłyby funkcjonować w sposób ekologiczny, gdyby właściciele wyposażyli je w odpowiednie filtry. Ich całkowita eliminacja oznacza rezygnację z awaryjnego źródła ciepła, co w sytuacjach kryzysowych może prowadzić do realnych zagrożeń.
Skutki dla bezpieczeństwa energetycznego gospodarstw domowych
Wiele osób podkreśla, iż kominek jest niezastąpionym rozwiązaniem w przypadku awarii głównego systemu grzewczego. W czasach rosnącej niepewności energetycznej, ograniczenie możliwości korzystania z dodatkowego źródła ciepła może mieć poważne konsekwencje. W przypadku przerw w dostawie prądu lub gazu, gospodarstwa domowe zostaną całkowicie pozbawione ogrzewania, co w okresie zimowym może być szczególnie dotkliwe.
Zaostrzenie norm i wysokie kary
Wraz z nowymi zasadami dotyczącymi dotacji, w życie wejdą także surowsze przepisy regulujące użytkowanie kominków. Od 2025 roku wszystkie tego typu urządzenia będą musiały spełniać wymagania Ekoprojektu, co oznacza obowiązek montażu filtrów redukujących emisję spalin. Za nieprzestrzeganie nowych regulacji przewidziano kary finansowe – od mandatów w wysokości 500 złotych po grzywny sięgające choćby 5000 złotych, nakładane w przypadku stwierdzenia powtarzających się uchybień.
Lokalne uchwały antysmogowe – różne zasady w różnych regionach
Sytuacja dodatkowo komplikuje się przez różnice w regionalnych przepisach dotyczących ogrzewania. Część województw, takich jak małopolskie czy śląskie, już od lat wdraża surowe regulacje, podczas gdy inne regiony dają mieszkańcom więcej czasu w dostosowanie się do zmian. Przykładowo, województwo lubuskie planuje stopniowe wprowadzenie ograniczeń do 2027 roku, natomiast w województwach warmińsko-mazurskim i podlaskim wciąż nie przyjęto stosownych uchwał antysmogowych.
W Krakowie obowiązuje całkowity zakaz użytkowania kominków, co może sugerować, iż podobne rozwiązania zostaną wprowadzone także w innych dużych miastach. Samorządy coraz częściej zaostrzają przepisy dotyczące spalania paliw stałych, zmuszając właścicieli domów do inwestowania w bardziej ekologiczne źródła ciepła.
Czy nowe przepisy są zgodne z ekologicznymi standardami?
Wprowadzone regulacje budzą wątpliwości nie tylko wśród właścicieli domów, ale także ekspertów ds. ekologii. Z jednej strony państwo promuje odnawialne źródła energii i nowoczesne technologie grzewcze, z drugiej jednak – eliminuje urządzenia, które mogłyby spełniać restrykcyjne normy emisji przy zastosowaniu odpowiednich filtrów. Dla wielu gospodarstw domowych oznacza to konieczność poniesienia dodatkowych kosztów związanych z modernizacją systemu grzewczego.
Co czeka właścicieli domów po 31 marca 2025 roku?
Osoby planujące wymianę swojego systemu ogrzewania w ramach programu „Czyste Powietrze” muszą dokładnie przeanalizować nowe przepisy. Wybór między rezygnacją z kominka a skorzystaniem z dotacji na termomodernizację i nowoczesne źródła ciepła może mieć najważniejszy wpływ na komfort oraz bezpieczeństwo energetyczne ich domów.
Zmiany w programie pokazują coraz bardziej restrykcyjne podejście do walki ze smogiem. Jednak pojawia się pytanie, czy eliminacja kominków jest rzeczywiście najlepszym rozwiązaniem. Dla wielu Polaków decyzja o odłączeniu kominka będzie trudna – nie tylko ze względu na sentyment, ale także obawy związane z bezpieczeństwem energetycznym. W nadchodzących miesiącach możemy spodziewać się dalszych debat na temat nowych regulacji oraz ich wpływu na życie mieszkańców.
