Od 2026 roku polscy przedsiębiorcy staną przed jedną z największych zmian w systemie podatkowym od lat. Nowe przepisy wprowadzają pełną cyfryzację księgowości i obowiązek prowadzenia wszystkich ksiąg wyłącznie w formie elektronicznej. Zmiany dotyczą nie tylko podatku VAT, ale także podatków dochodowych – PIT i CIT. Fiskus zyska narzędzie do pełnej kontroli kosztów, a przedsiębiorcy będą musieli dostosować się do nowej rzeczywistości.

Co się zmienia w JPK od 2026 roku?

Najważniejsza zmiana to wprowadzenie nowych, rozszerzonych plików JPK. Do tej pory elektroniczny obowiązek obejmował głównie VAT, jednak od 2026 roku system zostanie rozbudowany o kolejne elementy. Pojawią się nowe pliki:

• JPK_KR – księgi rachunkowe,

• JPK_PKPR – podatkowa księga przychodów i rozchodów,

• JPK_EWP – ewidencja przychodów dla podatników na ryczałcie,

• JPK_ST – ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W praktyce oznacza to, iż każdy rodzaj rozliczeń podatkowych trafi bezpośrednio do fiskusa w ujednoliconym formacie.

Sztuczna inteligencja w służbie kontroli

Ministerstwo Finansów podkreśla, iż celem zmian jest nie tylko uproszczenie systemu, ale przede wszystkim uszczelnienie poboru podatków. Wszystkie dane księgowe będą automatycznie porównywane z fakturami wystawianymi w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF).

Dzięki temu urząd nie będzie musiał już prosić przedsiębiorców o przesyłanie dokumentów – wszystkie informacje trafią do systemu w czasie rzeczywistym. Algorytmy i sztuczna inteligencja przeprowadzą wstępne kontrole, co ma sprawić, iż kontrole podatkowe będą jeszcze szybsze i bardziej precyzyjne.

Harmonogram wejścia w życie

Zmiany będą wprowadzane etapami:

• 2026 rok – największe firmy (o przychodach powyżej 50 mln euro) oraz podatkowe grupy kapitałowe prześlą po raz pierwszy księgi w formie JPK za rok 2025.

• 2026 rok – obowiązek obejmie przedsiębiorców rozliczających VAT miesięcznie. Pliki z podatków dochodowych trafią do fiskusa w 2027 roku (za 2026).

• 2027 rok – do systemu wejdą pozostali podatnicy, w tym rozliczający VAT kwartalnie i zwolnieni z VAT. Pierwsze pliki obejmujące księgi podatkowe zostaną wysłane w 2028 roku (za 2027).

Rewolucja w JPK od 2026 roku

Jak zyskać dodatkowy rok oddechu?

Dla wielu przedsiębiorców nowe obowiązki mogą okazać się wyzwaniem. Istnieje jednak sposób na przesunięcie terminu wejścia w cyfrowy system.

Firmy rozliczające VAT miesięcznie mogą rozważyć przejście na rozliczenie kwartalne, co pozwoli przesunąć obowiązek raportowania na 2027 rok. Wymaga to jednak spełnienia kilku warunków:

• statusu małego podatnika (roczne obroty do 2 mln euro brutto),

• co najmniej roku od rejestracji jako czynny podatnik VAT,

• złożenia formularza VAT-R do 25 listopada, aby przejść na rozliczenie kwartalne od czwartego kwartału.

Co oznacza to dla przedsiębiorców?

Nowy system to ogromne ułatwienie dla fiskusa, ale też dodatkowe obowiązki dla firm. Przedsiębiorcy będą musieli zadbać o:

• dostosowanie programów księgowych do nowych wymogów,

• bieżącą zgodność danych z KSeF,

• eliminację błędów w księgowaniu, które od 2026 roku mogą być natychmiast wyłapywane przez algorytmy.

Eksperci ostrzegają, iż pełna cyfryzacja oznacza również koniec „szarej strefy” w kosztach – każdy wydatek, choćby drobny, zostanie automatycznie zweryfikowany.

Od 2026 roku fiskus będzie miał pełny wgląd w księgi podatników. Zmiany w JPK obejmą VAT, PIT i CIT, a dane będą automatycznie analizowane przez sztuczną inteligencję. Największe firmy wejdą w system jako pierwsze, mniejsze rok później. To rewolucja, która na zawsze zmieni polską księgowość.