Po ostatnich latach niepewności cenowej, dynamicznych zmian na rynku energii i rosnących kosztów, przedsiębiorcy coraz częściej szukają stabilnych i przewidywalnych rozwiązań energetycznych. W ciągu ostatnich kilku lat systematycznie rośnie w Polsce udział źródeł odnawialnych w miksie energetycznym.
Najczęściej przedsiębiorcy sięgają po rozwiązania oparte właśnie na energii odnawialnej i pierwszym krokiem jest zwykle instalacja fotowoltaiczna. Jak dotąd to jedno z najpopularniejszych i najefektywniejszych rozwiązan dla polskich przedsiębiorców. Aby ułatwić firmom podejmowanie świadomych decyzji inwestycyjnych w PV, Da Vinci Green Energy – część holdingu WP2 Investments, które od lat wspiera polskich przedsiębiorców w transformacji energetycznej – stworzyło PVPI Business – PV Profitability Index Business – wskaźnik opłacalności instalacji fotowoltaicznej w firmach.

Spółka Da Vinci Green Energy opracowuje go regularnie już od ponad 2 lat, w oparciu o ogólnodostępne dane. I w tym czasie niezmiennie wskaźnik ten wskazuje, iż taka instalacja – przy założeniu 1 MW, i koszcie jej realizacji w wysokości 2 500 000 zł, zwróci się w krótkim czasie – niecałe 4 lata. Oszczędność na rachunkach w budżecie przedsiębiorcy to wg danych z maja br. 719 034,59 zł w skali roku (wahania miesięczne to ok. 10 tys. złotych, w zależności od zmian rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej).
Ujemne ceny energii
Źródła OZE niestety nie zawsze są stabilne, a ilość wyprodukowanej energii w przypadku fotowoltaiki i wiatraków uzależniona jest od warunków atmosferycznych.
Taka sytuacja doprowadza do dużych wahań w ciągu doby, w słoneczne południe ceny energii potrafią być ujemne, a wieczorem, po zachodzie słoca osiągać bardzo wysokie poziomy – choćby powyżej 1000 zł za 1 MWh.
Biorąc pod uwagę, iż w Polsce mamy jeszcze bardzo dużo projektów farm fotowoltaicznych gotowych do wybudowania, z dużą pewnością możemy przewidywać, iż ten trend się utrzyma. A z roku na rok ceny ujemne będą osiągać coraz większy poziom. I tak w kwietniu 2025 roku polski rynek energii elektrycznej zanotował rekordową liczbę godzin z ujemnymi cenami. W dniach 5, 6, 13 i 27 kwietnia, przez 6 do 8 godzin dziennie, energia sprzedawana była poniżej zera (0 zł/MWh).
Oznacza to, iż przedsiębiorca, który kupuje w cenach godzinowych, mógłby na pobraniu energii także zarabiać.
Ale to też wyraźny sygnał, iż brak elastyczności systemu i niewystarczające magazynowanie energii stają się realnym zagrożeniem dla rentowności inwestycji OZE.
Dlatego też temat magazynów energii jest z pewnością kolejnym do rozwijania na rodzimym rynku energii. Dotacja dostępna w ostatnim czasie (nabór zakończył się ostatniego maja br.) przyczyniła się do popularyzowania tego rozwiązania i zwiększył zainteresownai enim u przedsiębiorców.
Falowniki hybrydowe obniżą koszty magazynowania energii
Skoro o magazynach energii, to oprócz wsparcia finansowego na to rozwiązanie, istnieją jeszcze inne czynniki, dzięki którym ten rynek się rozwija. Na pewno należy do nich rozwój falowników hybrydowych dużych mocy (np. 50–125 kW), przeznaczonych do zastosowań przemysłowych, komercyjnych i farm fotowoltaicznych.
W jaki sposób może to wpłynąć na koszty magazynów energii i znacznie je obniżyć? Po pierwsze dzięki integracji wielu funkcji – nie ma potrzeby kupowania osobnych urządze, jak ładowarka baterii czy system zarządzania energią. A to upraszcza instalację, zmniejsza koszty projektowe i instalacyjne oraz ogranicza straty energetyczne.
Po drugie dzięki skalowalności i lepszemu dopasowaniu mocy – można dobrać optymalny stosunek mocy PV, magazynu i zapotrzebowania. Po trzecie – nowe generacje falowników mają wyższą sprawność konwersji i inteligentne algorytmy zarządzania energią, a więc większą sprawczość energetyczną.
I ostatni argument – to efekt skali i konkurencyjność produktu. Wzrost popytu i rozwój technologii falowników dużej mocy napędza konkurencję między producentami. Czego konsekwencją jest spadek cen komponentów i tansze, bardziej dostępne rozwiązaniania dla magazynów energii, szczególnie w sektorze C&I (commercial & industrial).
Wpływ rynku mocy na opłacalność PV
Kolejny czynnik zwiększający opłacalność instalacji PV to rynek mocy. Jest to mechanizm wspierający bezpieczeństwo energetyczne państwa. Nie chodzi w nim o sprzedaż energii elektrycznej, ale o sprzedaż gotowości do jej wytworzenia. Operator systemu przesyłowego (w Polsce – PSE) płaci wytwórcom prądu za utrzymywanie mocy w rezerwie, gotowej do uruchomienia w razie potrzeby.
Rynek mocy podnosi koszty energii kupowanej z sieci, a to zwiększa opłacalność inwestycji w instalacje fotowoltaiczne w firmach. Każda kilowatogodzina wyprodukowana i zużyta na miejscu to mniejsze obciążenie kosztowe — nie tylko za energię, ale też za moc.
Opłata mocowa dla odbiorców biznesowych, naliczana za każdą MWh zużytej energii to w tej chwili (czerwiec 2025) ok. 14,90 zł/MWh (dla odbiorców powyżej 300 MWh/rok), co może stanowić choćby kilka procent kosztu całej faktury za energię.
System EMS – optymalizacja i efektywne użytkowanie energii
I argument koczący listę tych przemawiających za korzyściami posiadania instalacji PV w przedsiębiorstwie, niezależnie od jego specyfiki, jest możliwość inteligentnego zarządzania energią.
EMS – Energy Management System to najważniejszy element, który maksymalizuje korzyści z instalacji fotowoltaicznej w firmie. To nie tylko technologia, ale też sposób optymalizacji kosztów i efektywnego gospodarowania zasobami energetycznymi – zwiększenie autokonsumpcji energii z PV, zminimalizowanie kosztów energii z sieci i opłat dystrybucyjnych, efektywniejsze wykorzystanie magazynów energii oraz świadome zarządzanie i prognozowanie.
Nie jest to już tylko metoda na szukanie oszczędności w przedsiębiorstwie, ale świadome i strategiczne podejście do energii jako zasobu firmy.
Kalkulacje stopy zwrotu
Koszty zakupu energii elektrycznej | |
Indeks TGeBASE_WAvg (PLN/MWh) maj 2025 | 416,28 zł |
Marża sprzedawcy energii zł/mWh | 80,00 zł |
Koszty zmienne dystrybucja MWh netto | 113,89 zł |
Koszt zakupu energii wraz z marżą sprzedawcy ( Indeks TGeBASE_WAvg PLN/MWh + marża sprzedawcy) | 496,28 zł |
Cena sprzedaży energii (Indeks TGeBASE_WAvg PLN/MWh – marża sprzedawcy) | 336,28 zł |
Opłata mocowa zł/ MWh | 141,20 zł |
PVPI Business- wskaźnik zwrotu z inwestycji w instalację fotowoltaiczną | |
Zużycie roczne energii | 5320 MWh |
Moc instalacji fotowoltaicznej | 1000 kWp |
Szacowana roczna produkcja energii | 1050 MWh |
Autokonsumpcja energii na potrzeby własne | 93% |
Energia oddana | 7,00% |
Cena instalacji fotowoltaicznej netto | 2 500 000 zł |
Oszczędności wygenerowane przez PV/rok * | 709 034,59 zł |
Stopa zwrotu | 28,76% |
Okres zwrotu w latach (PVPI Business) | 3,48 |
*Do wyliczeń przyjęto ceny zakupu energii 496,28 zł netto /MWh (Indeks TGeBASE_WAvg PLN/MWh maj 2025 + marża sprzedawcy 80 zł/MWh), cenę odsprzedaży 336,28 zł netto MWh (Indeks TGeBASE_WAvg PLN/MW, maj 2025 – marża sprzedawcy 80 zł/MWh) koszty zmienne dystrybucji 113,89 zł netto/MWh, Autokonsumpcja na poziomie 93%. Oszczędność roczna na opłacie mocowej 5/7 z autokonsumpcji klienta tj. 697,5 MWh, opłata mocowa 141,2 zł/MWh