Problemy wokół programu „Czyste powietrze”. Coraz więcej skarg konsumentów

Zdjęcie: Problemy wokół programu „Czyste powietrze”. Coraz więcej skarg konsumentów

Niemal codziennie zgłaszają się do powiatowego rzecznika praw konsumentów w Białej Podlaskiej osoby w sprawie programu „Czyste powietrze”. Skarżą się, iż firmy, które w ich imieniu pozyskiwały fundusze na termomodernizację domów i zdeklarowały się realizacji inwestycji, nie wykonały prac. Beneficjenci obawiają się, iż będą musieli zwracać do WFOŚiGW przyznane pieniądze.

Do biura Powiatowego Rzecznika Praw Konsumentów w Białej Podlaskiej zgłosiło się w ostatnim czasie 20 osób, które mają zastrzeżenia co do wykonywania przez firmy zleceń w ramach programu „Czyste powietrze” – mówi zajmująca się tymi sprawami powiatowa rzecznik Ewa Tymoszuk: – Zgłaszają się do biura konsumenci, którzy zwykle zawierali umowy dosyć dawno, rok temu, dwa lata temu, i one do dziś nie zostały wykonane w całości. Częściowo albo w ogóle nic nie zostało wykonywane. Terminy są przedłużane różnymi aneksami. Spółki, które wykonać miały tę termomodernizację dostawały dotacje w ramach tej umowy od Funduszu. Konsumenci boją się jednego – iż Fundusz będzie chciał odzyskać od nich pieniądze, które zostały przekazane spółkom w ramach tych dotacji.

Jak firmy się tłumaczą?

– Mniej więcej tłumaczą się tym, iż opóźnienia w zwrotach środków wynikają z powszechnie znanych problemów proceduralnych i „zwalają” winę na Fundusz. I takie koło się zamyka – dodaje Ewa Tymoszuk.

– Miał być wymieniony piec, okna, drzwi, miał być ocieplony strop pianą – mówi pani Maria. – Fundusz przekazał pieniądze firmie, która miała to wykonać. Fundusz pomniejszył tę kwotę, która miałam mieć i firma chciała ode mnie różnicę od tej kwoty – bodajże 30 tysięcy złotych. Ja takiej kwoty nie mam. I firma dostała pierwszą transzę, która jest w kwocie 35 501 zł, ale u mnie nic nie zostało zrobione. Staram się, żeby ta firma zwróciła te 35 tysięcy do Funduszu. Piszę do nich, a oni mi odsyłają takie tłumaczenia, iż dokumenty zostały przekazane do działu księgowości, iż zostanie zwrócona ta kwota w ciągu 30 dni, iż występują problemy techniczno-formalne. Ja się boję, bo Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska będzie od mnie żądał, żebym oddała te pieniądze. Plus dochodzą mi odsetki.

Skontaktowaliśmy się z firmą, od której pani Maria oczekuje zwrotu środków. Przedstawiciel spółki nie zgodził się na nagranie. Poinformował, iż w tym przypadku klientka odstąpiła od umowy, a pieniądze będą zwrócone. Dodał też, iż problemy firm odpowiadających za inwestycje wynikają z tego, iż to właśnie Fundusz zwleka z wypłatą dla nich środków i obrót środków w firmach nie jest taki płynny, jak by tego oczekiwały.

Jak powiedział rzecznik Funduszu w Lublinie Łukasz Chomicki, opóźnienia w wypłatach środków dla wykonawców wynikają z dużej liczby złożonych wniosków oraz konieczności ich korekty. A co w przypadku beneficjentów, którzy nie doczekali się inwestycji?

– Zgodnie z prawem umowy zawierane od 2023 roku mają charakter dwustronny, co oznacza, iż to beneficjent jest odpowiedzialny za realizację umowy – mówi Łukasz Chomicki. – Chcemy jednak wydłużyć czas na rozliczenie zaliczki tak, aby każdy mieszkaniec mógł dokończyć inwestycję i wywiązać się z warunków programu. Naszym celem jest przede wszystkim ochrona beneficjentów, a nie karanie ich za cudze nieuczciwe praktyki.

Od 31 marca tego roku Fundusz wprowadził nowe zasady realizacji programu tak, aby zapobiegać nadużyciom.

– Kluczową rolę w nowych zasadach programu odgrywają operatorzy programu „Czyste powietrze”, czyli gminy i Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, które bezpośrednio wspierają mieszkańców – mówi Łukasz Chomicki. – Od weryfikacji dokumentów przez nadzór nad zakresem prac, aż po pomoc przy rozliczeniu inwestycji. Operatorzy mają za zadanie wychwytywać nieprawidłowości, eliminować ryzyka i chronić beneficjentów. Wprowadziliśmy również obowiązkowy audyt energetyczny, aby każdy beneficjent wiedział dokładnie, jakie prace powinny zostać wykonane i za co płaci program. Od marca zaostrzyliśmy również wymagania dla wykonawców, zwiększyliśmy kontrolę nad procesem inwestycyjnym. Dzięki temu mieszkańcy mają realne wsparcie i większą pewność, iż prace zostaną wykonane zgodnie z zasadami programu.

Wojewódzki Fundusz w Lublinie oferuje też poszkodowanym beneficjentom pomoc prawną.

Wszystkie sprawy zgłoszone do rzecznika praw konsumentów będą wyjaśniane, jednak wiele firm nie odbiera korespondencji. W takich przypadkach beneficjentom pozostaje droga sądowa.

MaT/ opr. DySzcz

Fot. pixabay.com