Podatek od „manny z nieba”. Ministerstwo stawia sprawę jasno

Sektor bankowy w Polsce może spać spokojnie – resort finansów nie planuje wprowadzenia podatku od nadmiarowych zysków, mimo iż banki osiągnęły w 2024 roku rekordowe wyniki finansowe przekraczające 40 miliardów złotych. Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską jasno określiło swoje stanowisko w tej sprawie.

Fot. Warszawa w Pigułce

Posłanka Anna Gembicka z PiS oraz Jarosław Sachajko z ugrupowania Kukiz’15 skierowali w kwietniu br. interpelację do resortu finansów, pytając o plany wprowadzenia specjalnej daniny od wysokich zysków instytucji finansowych. Podstawą ich zapytania były wcześniejsze wypowiedzi minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyny Pełczyńskiej-Nałęcz.

Rekordowe zyski banków jako „manna z nieba”

Według minister Pełczyńskiej-Nałęcz, rekordowe zyski banków, które określiła jako „mannę z nieba”, powinny zostać opodatkowane, a uzyskane środki przeznaczone na cele związane z obronnością kraju. Minister podkreśliła również, iż wysokie zyski sektora bankowego nie wynikają wyłącznie z wysokich stóp procentowych.

Dane przedstawione w interpelacji pokazują skalę zysków polskiego sektora bankowego. W 2024 roku banki osiągnęły rekordowy zysk netto w wysokości 40,6-42 miliardów złotych, co oznacza wzrost o około 44,3 procent w porównaniu z 2023 rokiem, kiedy wynosił 25,9 miliarda złotych.

Przychody odsetkowe sektora w okresie styczeń-listopad 2024 roku wyniosły 157,99 miliarda złotych, co oznacza wzrost o 3,9 procent rok do roku. Jednocześnie koszty odsetkowe spadły o 7,4 procent do 60,94 miliarda złotych, co wskazuje na znaczące marże bankowe w tym okresie.

Ministerstwo Finansów stawia na obecne rozwiązania

Sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jurand Drop w odpowiedzi na interpelację wyjaśnił, iż resort „nie prowadzi w tej chwili analiz lub konsultacji w sprawie wprowadzenia podatku od nadmiarowych zysków banków”. Działania analityczne ministerstwa są ukierunkowane na zapewnienie efektywności w tej chwili istniejących rozwiązań systemu podatkowego.

Ministerstwo przypomniało, iż sektor bankowy już podlega specjalnemu podatkowi od niektórych instytucji finansowych, potocznie nazywanemu podatkiem bankowym. Z tego tytułu banki zadeklarowały w 2024 roku ponad 6 miliardów złotych wpływów do budżetu państwa.

Dodatkowo banki zapewniły prawie 13 miliardów złotych wpływów z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, będąc największym płatnikiem CIT w skali kraju. To oznacza, iż łącznie sektor bankowy przekazał do budżetu państwa około 19 miliardów złotych tylko z tych dwóch podatków.

Państwowe banki już wspierają budżet

Resort finansów zwrócił również uwagę na specyfikę polskiego sektora bankowego. Wypracowane przez banki zyski w znacznym stopniu zasilają budżet państwa w różnych formach, ponieważ za ponad połowę aktywów sektora odpowiadają banki kontrolowane przez Skarb Państwa.

Oznacza to, iż znaczna część rekordowych zysków i tak trafia do państwowej kasy poprzez dywidendy wypłacane przez banki z udziałem Skarbu Państwa. Taki mechanizm sprawia, iż wprowadzanie dodatkowego podatku może być uznane za zbędne.

Zyski o charakterze przejściowym

Ministerstwo Finansów podkreśliło także, iż analiza skali wyników finansowych sektora bankowego wskazuje, iż są one konsekwencją aktualnego poziomu stóp procentowych i mają charakter jedynie przejściowy. Oznacza to, iż wraz ze zmianami w polityce monetarnej NBP zyski banków prawdopodobnie ulegną normalizacji.

Wysoki poziom stóp procentowych, który umożliwił bankom osiągnięcie rekordowych wyników, nie będzie trwał wiecznie. Rada Polityki Pieniężnej może w przyszłości zdecydować o ich obniżeniu, co automatycznie wpłynie na rentowność sektora bankowego.

Politycy podzieleni w sprawie podatku

Pomysł opodatkowania nadmiarowych zysków banków nie znajduje poparcia wśród wszystkich polityków rządzących. Pod koniec marca minister aktywów państwowych Jakub Jaworowski ocenił, iż nałożenie na banki podatku od nadmiarowych zysków to zły pomysł.

Taka postawa może wskazywać na brak jednomyślności w rządzie co do tego rozwiązania. Podczas gdy minister Pełczyńska-Nałęcz opowiadała się za dodatkowym opodatkowaniem banków, inni członkowie gabinetu wyrażają sceptycyzm wobec tej koncepcji.

Ministerstwo Finansów swoją odpowiedzią na interpelację poselską definitywnie zamknęło dyskusję o wprowadzeniu podatku od nadmiarowych zysków banków, przynajmniej w najbliższym czasie.