Oznaczenia toalet – skąd się wzięły i czy wszędzie są takie same ?

Toalety publiczne powinny być oznakowane tak, by każdy łatwo je odnalazł. Powinny, ale nie zawsze tak jest.

Okazuje się, iż nasze rodzime kółko i trójkąt wprowadza w konsternację cudzoziemców. A czy ktoś jeszcze pamięta dwa zera?

Kółko i trójkąt, czyli panie na prawo, panowie na lewo

Kółko i trójkąt to odpowiednio symbole damskiej i męskiej toalety. Warto jednak wiedzieć, iż oznaczenie toalety damskiej kółkiem i toalety męskiej trójkątem bywa dla niektórych mylące, zwłaszcza dla obcokrajowców. Widujemy je na drzwiach odpowiednich kabin w wielu miejscach, ale trzeba uczciwie powiedzieć, iż coraz rzadziej.

Skąd się wzięły i dlaczego są w odwrocie ?

Ich pochodzenie nie jest znane. Wiadomo tylko, iż nie są to symbole międzynarodowe. Można spotkać je jedynie w Polsce i na Ukrainie. Trójkąt ma symbolizować męską figurę – szerokie barki i wąskie biodra. Koło – dokładnie nie wiadomo. Być może wybrano je po prostu jako przeciwieństwo trójkąta. Niektórzy twierdzą też, iż ma to symbolizować kobiece krągłości.

Niektórzy w symbolach kółka i trójkąta doszukują się również nawiązania do planet: Wenus i Marsa. Znaki wykorzystywane do oznaczania toalet mają być uproszczoną wersją oznaczeń planet. Zgodnie z tą zasadą kółko to prostsza forma kółka z krzyżykiem u dołu – symbolizującego Wenus. Z kolei trójkąt to toaletowa wersja kółka z grotem skierowanym ku górze – symbolizującego Marsa.

Cudzoziemcy przebywający w Polsce często mają problem z adekwatnym rozpoznaniem tych symboli. Dla nich oznakowanie toalety dzięki kółka i trójkąta jest zupełnie obce. Ba! Czasem nie tylko nie wiedzą, który symbol przypisać której płci, ale iż te oznaczenia w ogóle dotyczą toalet! Powód jest prosty – w ich krajach o trójkącie i kółku na drzwiach toalety nikt nie słyszał.

WC – skrót zrozumiały dla wszystkich

Skrót WC pochodzi z języka angielskiego – water closet. Jest powszechnie stosowany na całym świecie i zrozumiały także dla mieszkańców krajów, w których używa się innego alfabetu niż łaciński. Napis ten jest bardzo uniwersalny, widuje się go zarówno w obiektach użyteczności publicznej, instytucjach, szkołach czy dworcach. Do oznakowania adekwatnych miejsc wykorzystują go także toalety przenośne w Warszawie. Na toaletach koedukacyjnych występuje samodzielnie. jeżeli planowane jest rozróżnienie na poszczególne płcie (w wielu miejscach i sytuacjach jest ono obowiązkowe), najczęściej stosuje się dodatkowo piktogramy.

Te piktogramy są rozpoznawalne na całym świecie

Poszukiwanie toalety rzadko jest kwestią ciekawości, gdzie też może się ona znajdować. Częściej jest wynikiem pilnej potrzeby, która wyklucza elementy poznawcze. Jednym słowem – jej odnalezienie powinno być proste. Nie zawsze jest tak w przypadku kółeczka – toalety damskiej oraz trójkąta – męskiej. Właśnie dlatego na całym świecie stosuje się uniwersalne piktogramy, które w połączeniu z napisem WC są całkowicie jednoznaczne.

Mowa tu o symbolach wyraźnie i jednoznacznie przypominających sylwetkę kobiety i mężczyzny. Ich pomylenie jest mało prawdopodobne – piktogram symbolizujący kobietę jest „ubrany” w sukienkę. Czasem także fryzura jest nieco bardziej bujna.

Istnieje także piktogram oznaczający toalety dla osób niepełnosprawnych. Kształtem przypomina on sylwetkę osoby siedzącej na wózku widzianą z profilu. To uniwersalne oznaczenie osoby niepełnosprawnej, znane na całym świecie. WC ze znaczkiem osoby na wózku inwalidzkim to toaleta unisex. Z toalet oznaczonych w ten sposób mogą więc korzystać zarówno kobiety, jak i mężczyźni.

Symbole graficzne w postaci męskiej i damskiej sylwetki oraz osoby na wózku inwalidzkim zostały opracowane przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną ISO. Ujednolicone oznaczenia WC na drzwi są zrozumiałe dla wszystkich – niezależnie od miejsca pochodzenia czy różnic kulturowych. Znacznie usprawniają więc korzystanie z toalet w instytucjach publicznych i zapobiegają chaosowi w miejscach często uczęszczanych przez turystów.

Toaletowe wzory i kolory

Międzynarodowe oznakowania toalet zwykle mają postać białych piktogramów umieszczonych na niebieskim lub granatowym tle. Taka kolorystyka nawiązuje do znaków informacyjnych. Dzięki temu jest bardzo prosta i czytelna.

W praktyce spotkać można się jednak z różnymi sposobami oznakowania toalet. Nie zawsze mają one formę tradycyjnych tabliczek. Czasami mamy do czynienia z samymi symbolami znajdującymi się na drzwiach. Oprócz tabliczek PCV lub naklejek samoprzylepnych wykorzystywane są także metalowe symbole/piktogramy mocowane do drzwi.

Sporo instytucji odchodzi również od uniwersalnej biało-niebieskiej kolorystyki. W wielu miejscach zauważyć można np. biało-czarne oznaczenia. Coraz większą popularnością cieszą się również oznaczenia toalety damskiej i męskiej w niebanalnej kolorystyce – dopasowanej do wystroju danego miejsca. Niezależnie od zastosowanych kolorów symbol toalety zawsze powinien jednak kontrastować z tłem. Dzięki temu nie będzie problemu z jego prawidłowym odczytaniem choćby z dużej odległości.

Oznaczenia toalet dla osób niewidomych

Coraz więcej budynków użyteczności publicznej zostaje przystosowanych do potrzeb osób z dysfunkcjami narządu wzroku. Osoby niewidome i niedowidzące mogą skorzystać z tabliczek z oznaczeniami męskich i damskich toalet w języku Braille’a. Dodatkowo w niektórych budynkach znajdują się mapy dla niewidomych ze wskazówkami, gdzie dokładnie zlokalizowana jest toaleta.

Dodatkowe oznaczenia toalet

W niektórych miejscach znajdziemy również dodatkowe oznaczenie toalet przedstawiające postać w sukience i leżące obok dziecko. W ten sposób oznaczane są toalety wyposażone w przewijak, gdzie można komfortowo przewinąć niemowlę.

W wielu miastach widoczne są także tablice informujące, w którym kierunku należy się udać, by dotrzeć do publicznej toalety. Tego typu tablice mają zwykle taką samą kolorystykę jak inne miejskie drogowskazy. Najczęściej na zielonym tle umieszczane są więc białe piktogramy i strzałki.

Dwa zera, czyli numeracja hotelowa

Symbol dwóch zer praktycznie wyszedł z użycia, dziś – jeżeli się go widuje – to coraz rzadziej. Czasami tego typu oznakowania WC można jeszcze spotkać w starych budynkach użyteczności publicznej np. na dworcach i w szpitalach. Niegdyś symbol ten był bardzo popularny, szczególnie w hotelach, gdzie każde drzwi, niezależnie od przeznaczenia, musiały mieć swój numer. Dwa zera były łatwe do zapamiętania, zrozumiałe przez wszystkich (Polaków, bo z cudzoziemcami nie było to tak oczywiste) i nie zaburzały numeracji hotelowej. Można było je stosować na każdym piętrze.

Dziś ich stosowanie jest w odwodzie z jednego prostego powodu – hotelowi goście oczekują, iż każdy pokój będzie miał własną łazienkę, więc jedna na całym piętrze przestała być potrzebna.

Oznaczenia toalet – skąd się wzięły i czy wszędzie są takie same ?