Ostatnie dni na zgłoszenie: Właściciele nieruchomości mogą stracić choćby 20 tysięcy złotych

Właściciele nieruchomości w Polsce stoją przed pilnym terminem – do 31 stycznia 2025 roku muszą zgłosić obecność wyrobów azbestowych na swoich posesjach. Ten obowiązek, wynikający z przepisów o ochronie środowiska i zdrowia publicznego, nie jest tylko kolejną formalnością biurokratyczną. Niezastosowanie się do tego wymogu może skutkować dotkliwymi karami finansowymi sięgającymi choćby 20 tysięcy złotych.

Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.

Skala problemu azbestu w Polsce jest przez cały czas znacząca – szacuje się, iż na polskich posesjach znajduje się około 14,5 tysięcy ton tego niebezpiecznego materiału. Mimo iż produkcja i sprzedaż azbestu zostały zakazane w kraju już w 1998 roku, jego obecność w postaci eternitu na dachach domów wciąż stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego i środowiska naturalnego.

System sprawozdawczości został zorganizowany dwutorowo. Osoby fizyczne będące właścicielami nieruchomości zobowiązane są do składania corocznych deklaracji do władz lokalnych – wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Natomiast przedsiębiorcy muszą kierować swoje sprawozdania bezpośrednio do marszałka województwa adekwatnego dla lokalizacji nieruchomości.

Kwestia kar za niedopełnienie obowiązku zgłoszenia jest traktowana niezwykle poważnie. Oprócz grzywny za brak deklaracji, która może wynieść od 10 do 20 tysięcy złotych, dodatkowe sankcje grożą za niewłaściwe postępowanie z azbestem. Samowolne usunięcie lub nielegalne pozbycie się tego materiału może skutkować mandatem do 5 tysięcy złotych.

Władze zdają sobie sprawę z finansowego obciążenia, jakie wiąże się z prawidłowym usunięciem azbestu, dlatego wprowadzono szereg programów wsparcia. Wiele gmin oferuje bezpłatną utylizację materiałów azbestowych, a rolnicy mogą ubiegać się o specjalne dofinansowanie na wymianę dachów pokrytych eternitem. Program przewiduje wsparcie w wysokości 40 złotych za metr kwadratowy powierzchni, z maksymalną kwotą dotacji wynoszącą 20 tysięcy złotych dla powierzchni nieprzekraczającej 500 metrów kwadratowych.

Niebezpieczeństwo związane z azbestem nie może być bagatelizowane. Ten materiał, mimo swojej trwałości i odporności na warunki atmosferyczne, stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia. Mikroskopijne włókna azbestowe, przedostając się do układu oddechowego, mogą prowadzić do rozwoju poważnych chorób, w tym pylicy azbestowej i raka płuc. To właśnie ze względu na te zagrożenia wprowadzono całkowity zakaz jego stosowania w budownictwie.

Zgodnie z krajową strategią, wszystkie wyroby zawierające azbest muszą zostać usunięte z użytku do 2032 roku. To ambitne zadanie wymaga skoordynowanych działań właścicieli nieruchomości, specjalistycznych firm utylizacyjnych oraz władz wszystkich szczebli. Tylko poprzez systematyczne działania i przestrzeganie obowiązków sprawozdawczych możliwe będzie skuteczne rozwiązanie problemu azbestu w Polsce.

Eksperci podkreślają, iż najważniejsze jest nie tylko terminowe zgłaszanie obecności azbestu, ale również jego prawidłowa utylizacja. Dlatego tak ważne jest korzystanie z usług wyspecjalizowanych firm, które posiadają odpowiednie uprawnienia i doświadczenie w bezpiecznym usuwaniu materiałów azbestowych. Właściciele nieruchomości powinni również aktywnie poszukiwać informacji o dostępnych programach wsparcia w swoich gminach, które mogą znacząco obniżyć koszty związane z wymianą pokryć dachowych i utylizacją azbestu.