Osobisty egzemplarz Kodeksu Napoleona trafi na aukcję w czwartek

Pierwsze wydanie Kodeksu Napoleona, należące do osobistej biblioteki Bonapartego, zostanie sprzedane w czwartek na aukcji w domu aukcyjnym Tajan w Paryżu. Eksperci przewidują, iż jego cena wyniesie od 100 do 200 tys. euro – poinformował we wtorek brytyjski Times.

Przyjęty w 1804 r. kodeks zawierał przepisy prawa cywilnego dotyczące m.in. własności, dziedziczenia, prawa małżeńskiego, wolności jednostki oraz równości niezależnej od pochodzenia społecznego. Odrzucał rozwiązania z czasów monarchii absolutnej, zasady prawa feudalnego i zwyczajowego.

Choć wprowadzone przez Napoleona prawo oceniano jako rewolucyjne i liberalne, nie przyznawało ono kobietom równego statusu – miały one m.in. bardzo ograniczone prawo wnioskowania o rozwód czy dysponowania własnym majątkiem.

We Francji przez cały czas obowiązuje około połowa z 2281 artykułów zawartych w kodeksie – podkreślił Times. Inne, zwłaszcza utrwalające patriarchalną wizję rodziny, zostały z czasem znowelizowane. Dopiero w 1970 roku zapis mówiący, iż „mąż winien jest ochronę żonie, a żona posłuszeństwo mężowi” został we francuskim prawie zastąpiony stwierdzeniem, iż „małżonkowie wspólnie przyjmują moralny i materialny kierunek rodziny”.

Choć prace nad kodeksem rozpoczęły się niedługo po rewolucji francuskiej, to dopiero pod kierownictwem Napoleona zostały doprowadzone do końca.

Cesarz był z tego dzieła bardzo dumny. Kiedy po wojnach i kampaniach został zesłany na Wyspę Świętej Heleny, stwierdził, iż jego „prawdziwą chwałą nie jest wygranie 40 bitew. Waterloo wymaże pamięć o tak wielu zwycięstwach. Czego nic nie wymaże, co będzie żyło wiecznie, to mój kodeks cywilny”.

Egzemplarz wystawiony na czwartkową aukcję należał niegdyś do osobistej biblioteki Napoleona w Saint-Cloud. Przez blisko 200 lat pozostawał w rękach tej samej rodziny – podał dom aukcyjny. Jest to rzadkie wydanie, oprawione w skórę ozdobioną cesarskim emblematem z monogramem „NB” Pierwszego Konsula, a jego autentyczność potwierdza czerwona pieczęć z napisem „Bonaparte Ier Consul de la Rep”. (PAP)