11 godzin temu
Od 25 grudnia wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące sygnalistów, rozszerzające ich możliwości zgłaszania nieprawidłowości oraz ochronę przed działaniami odwetowymi. Od tego dnia sygnaliści mogą zgłaszać naruszenia nie tylko wewnętrznie w miejscu pracy, ale także do organów publicznych, takich jak Rzecznik Praw Obywatelskich, który wstępnie zweryfikuje zgłoszenie i przekaże je do odpowiedniego organu.
Fot. Warszawa w Pigułce
Nowe przepisy pozwalają sygnalistom również na publiczne ujawnianie nieprawidłowości, na przykład za pośrednictwem mediów lub serwisów społecznościowych. Sygnalistą może być każda osoba narażona na działania odwetowe, niezależnie od rodzaju i formy zatrudnienia. Ochrona przysługuje również osobom wspierającym sygnalistów i osobom z nimi powiązanym.
Działania odwetowe, takie jak utrata awansu, obniżenie wynagrodzenia czy zwolnienie z pracy, są zabronione na mocy tych przepisów. Ochrona sygnalistów obowiązuje już od 25 września, natomiast od 25 grudnia wprowadzono obowiązek ustanowienia kanałów zgłoszeń zewnętrznych przez organy publiczne i zamieszczenia informacji na ten temat w Biuletynie Informacji Publicznej.
Eksperci, tacy jak radca prawny dr Monika Wieczorek, zauważają, iż nowe przepisy mają na celu zwiększenie zaufania do systemu ochrony sygnalistów, ale wymagają dalszej edukacji i otwartości w ich stosowaniu. Wskazują również na potencjalne problemy praktyczne, takie jak trudności w ustaleniu, które organy są adekwatne do przyjmowania zgłoszeń.
Ustawa określa dwa najważniejsze terminy wejścia w życie przepisów: 25 września oraz 25 grudnia 2024 roku. Jednak niektóre organizacje mylnie interpretują, iż obowiązki związane z wewnętrznymi procedurami zgłoszeń zaczną obowiązywać dopiero od stycznia 2025 roku.
Nowe regulacje mają pomóc w budowaniu zaufania do systemu ochrony sygnalistów i zachęcić do zgłaszania naruszeń prawa, co stanowi najważniejszy krok w kierunku większej przejrzystości i odpowiedzialności w organizacjach.
