1 tydzień temu
Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego przynoszą niepokojące informacje – inflacja w listopadzie 2024 roku wyniosła 4,7%, przekraczając wcześniejsze szacunki. To kolejny sygnał, iż walka z rosnącymi cenami może być trudniejsza niż przewidywano, a cel inflacyjny NBP pozostanie poza zasięgiem aż do 2026 roku.
Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.
Główne czynniki wzrostu cen
Kluczowy wpływ na wzrost wskaźnika CPI miały trzy sektory: żywność (wzrost o 0,2 punktu procentowego), transport (0,13 punktu) oraz łączność (0,08 punktu). Szczególnie niepokojący jest skokowy wzrost cen usług bankowych o 7% rok do roku oraz usług telekomunikacyjnych o 4,7%.
Sytuacja w handlu zagranicznym
Mimo trudnej sytuacji gospodarczej, Polska utrzymuje nadwyżkę w handlu zagranicznym na poziomie 2,3 mld euro. Jednak zmiany w strukturze eksportu, w tym spadek udziału Niemiec z 28% do 27%, sygnalizują potencjalne przesunięcia w relacjach handlowych.
Perspektywy inflacyjne na 2025 rok
Eksperci Polskiego Instytutu Ekonomicznego przewidują, iż inflacja pozostanie względnie stabilna w najbliższych miesiącach, jednak planowane odmrożenie cen energii w czwartym kwartale 2025 roku może przynieść kolejną falę podwyżek. Szczególnie niepokojący jest spodziewany wzrost cen energii dla gospodarstw domowych, który już teraz sięga 11,7% w ujęciu rocznym.
Społeczne skutki utrzymującej się inflacji
Długotrwałe utrzymywanie się podwyższonej inflacji ma głęboki wpływ na funkcjonowanie gospodarstw domowych i całego społeczeństwa. Szczególnie dotknięte są rodziny o niskich i średnich dochodach, dla których wzrost cen podstawowych produktów i usług stanowi coraz większe obciążenie budżetowe.
Problem ten pogłębia się w kontekście rosnących kosztów usług bankowych i telekomunikacyjnych, które stały się niezbędnym elementem codziennego życia. Siedmioprocentowy wzrost opłat bankowych może szczególnie uderzyć w osoby starsze i mniej zamożne.
Utrzymująca się inflacja wpływa również na zachowania konsumenckie i oszczędnościowe Polaków. Badania GUS pokazują, iż 70% respondentów spodziewa się dalszych wzrostów cen, co może prowadzić do zmian w strukturze wydatków i oszczędności gospodarstw domowych.
Prognozy międzynarodowe
Analitycy Focus Economics przewidują:
- Szczyt inflacji w pierwszych miesiącach 2025
- Stopniową stabilizację w drugiej połowie roku
- Potencjalne ryzyko związane z cenami energii
- Wpływ sytuacji międzynarodowej na poziom cen
Rekomendacje ekspertów
Ekonomiści zalecają:
- Ostrożne planowanie wydatków długoterminowych
- Uwzględnienie potencjalnych podwyżek w budżetach domowych
- Monitorowanie zmian cen energii i podstawowych usług
- Przygotowanie na możliwe wzrosty kosztów w 2025 roku
Szerszy kontekst gospodarczy
Deflacja utrzymująca się w przemyśle od 16 miesięcy może działać jako czynnik hamujący wzrost cen, jednak eksperci ostrzegają, iż efekt ten może być niewystarczający wobec planowanych zmian w polityce energetycznej.
