Koniec z niewolą!

Już 106. raz mogliśmy świętować zakończenie zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Z tej okazji w powiecie czarnkowsko – trzcianeckim odbyło się wiele konkursów dla dzieci i młodzieży, które miały przypomnieć o tym ważnym wydarzeniu. Jednak najważniejsze uroczystości miały miejsce wczoraj w Czarnkowie.

Teren powiatu czarnkowsko – trzcianeckiego, o ile chodzi o historię tamtych wydarzeń, jest bardzo specyficzny. Mimo, iż Powstanie Wielkopolskie z 1918 roku zakończyło się sukcesem, to właśnie na rzece Noteć, aż do 1945 roku przebiegała granica pomiędzy Polską a Niemcami. Dzięki determinacji, a także małemu podstępowi, udało się zachować wiele miast i wsi w obrębie państwa polskiego. Warto zapoznać się z historią tamtych dni i ówczesnych bohaterów, których losy silnie były związane z terenami dawnego powiatu czarnkowskiego.

Tegoroczna uroczystość została zorganizowana z inicjatywy biura poselskiego Marii Małgorzaty Janyski, Stowarzyszenia CEL, Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego oddział w Czarnkowie, Szkół im. I. J. Paderewskiego prowadzonych przez Edukację Lubasz oraz burmistrza Czarnkowa. Warto nadmienić, iż patronat nad obchodami objął Rafał Grupiński – Wicemarszałek Senatu RP. Na czarnkowskie uroczystości przybyło wielu znamienitych gości, wśród których znaleźli się m.in. wspomniany wcześniej Rafał Grupiński, Posłanka na Sejm RP Maria Małgorzata Janyska, wicestarosta czarnkowsko – trzcianecki Tadeusz Teterus, burmistrz Czarnkowa Jacek Klimaszewski, czy zastępca burmistrza Trzcianki Wioletta Szukajło. Jak co roku i tym razem wydarzenie rozpoczęło się uroczystą mszą świętą w kościele pw. Marii Magdaleny w Czarnkowie. Oczywiście nie mogło się obyć bez złożenia wiązanek biało-czerwonych kwiatów pod pomnikiem Powstańców Wielkopolskich, które z ramienia powiatu złożyli wicestarosta wraz z Izabelą Bobińską – członkinią Zarządu i Ewą Kozłowicz – powiatową radną. To przede wszystkim wyraz naszej pamięci o tych, którzy bez chwili zawahania ruszyli z bronią w ręku, by walczyć o naszą wolność.

Powstanie Wielkopolskie było jednym z nielicznych zrywów Polaków, w którym odnieśliśmy zwycięstwo. Niestety, niewielu z nas wie dostatecznie wiele o tym, co stało się na poznańskiej ziemi. Powstańczy zryw Wielkopolan rozpoczął się pamiętnym przyjazdem Ignacego Jana Paderewskiego do Poznania 26 grudnia 1918 roku. Jego płomienne przemówienie z balkonu hotelu Bazar dało impuls do powstańczego zrywu.

Powstańcy chwycili za broń i zwyciężyli. Solidarnie, jeden obok drugiego. Ich wolność związana byłą z tęsknotą za polskim chlebem, za polską mową i polskim domem. My, żyjący współcześnie, powinniśmy z mądrości zbiorowej stworzyć przesłanie przyszłości. Najważniejsze to wychowanie młodzieży w duchu wartości dla Polski najważniejszej - wartości wpisanych na narodowych sztandarach - Bóg, honor, ojczyzna i w sercach wielu pokoleń Polaków. Dziś składam hołd Powstańcom Wielkopolskim. Dziękuję za ich ofiarę krwi, poświęcenie i patriotyczny entuzjazm. Jesteśmy spadkobiercami pamięci ppłk. Zdzisława Orłowskiego - tymi słowami swój hołd i pamięć wyraził wicestarosta czarnkowsko – trzcianecki Tadeusz Teterus.

Walki błyskawicznie objęły cały obszar Wielkopolski. Głównodowodzący powstaniem generał Taczak podzielił front na poszczególne odcinki. Dowódcą czwartego odcinka został mianowany porucznik Zdzisław Orłowski. Wielu z powstańców walczyło podczas I wojny światowej w pruskiej armii. To oni byli najczęściej dowódcami powstańczych formacji. Czarnków, przejęty bez walki w dniu 6 stycznia, został zaatakowany przez silne oddziały niemieckie 8 stycznia. Doszło do krwawej potyczki na ulicach miasta, w której zginęło wielu powstańców.

„Byliśmy już prawie w chwili poddania się. Nadeszła jednak pomoc z okolicznych wsi i nasi zdobywają ratusz, ale Niemcy bronią się jeszcze ręcznymi granatami (…). Wreszcie Niemcy poddają się i bierze się do niewoli tych, którzy nie zdołali jeszcze uciec (…). Na ratuszu powiewa znów polski sztandar – czytamy we wspomnieniach Antoniego Henke. Czarnków jest wolny!

Jest to uroczystość podwójnie ważna. Z jednej strony czcimy zwycięskie powstanie, a z drugiej chwilę podpisania rozejmu w Trewirze. To wtedy walki, choć nie wszędzie, zostały zakończone. Dla nas, Wielkopolan, to właśnie Powstanie Wielkopolskie jest symbolem nie tylko zwycięskiej walki, ale także zwycięskiego programu, jaki wdrażali Wielkopolanie przez cały XIX wiek –podkreślił Senator RP Rafał Grupiński.

Warto w tym miejscu wspomnieć o uczniach Szkół im. I. J. Paderewskiego prowadzonych przez Edukację Lubasz, którzy nie tylko swym przemarszem, ale także częścią artystyczną i pyszną grochówką umilili uroczystość.

Klaudia Wieczorek – Starostwo Powiatowe w Czarnkowie