Jesienią 2025 roku lub najpóźniej wiosną 2026 roku na Rynku ma się pojawić około 20 nowych drzew w ramach projektu Budżetu Obywatelskiego „Posadźmy drzewa na Rynku Głównym”.
– To istotny krok w kierunku zazielenienia krakowskiego rynku. Dzięki rzeczowej i bardzo szczegółowej pracy zespołu ekspertów udało nam się stworzyć takie warunki, które sprawiły, iż pozyskaliśmy pozytywną opinię konserwator zabytków. To oznacza także, iż uda nam się zrealizować wolę mieszkańców wyrażoną w budżecie obywatelskim, jednocześnie zachowując historyczny charakter serca naszego miasta – mówił podczas konferencji prasowej Stanisław Mazur, zastępca prezydenta Krakowa.
Spotkanie było podsumowaniem prac zespołu ekspertów Politechniki Krakowskiej, którzy wraz z Zarządem Zieleni Miejskiej od kilku miesięcy pracowali nad wytycznymi dla możliwości wprowadzenia nowych drzew. Eksperci Politechniki Krakowskiej przygotowali opracowanie, a wojewódzki konserwator zabytków pozytywnie zaopiniował koncepcję nowych nasadzeń. Opracowanie zakłada pojawienie się nowych drzew na płycie Rynku Głównego, m.in. w okolicach kościoła św. Wojciecha, ratusza, wzdłuż pierzei rynku czy w okolicy fontanny.
– Opracowanie przedstawia propozycję rozwiązań, które ochronią historyczną wartość krakowskiego rynku, wpisanego na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a jednocześnie pozwolą zrealizować potrzeby mieszkańców i gości Krakowa czyli wprowadzić w tę przestrzeń więcej zieleni – mówił prof. Andrzej Szarata, rektor Politechniki Krakowskiej.
Ostatecznie zadecydowano, iż drzewa mogą zostać posadzone w kilku lokalizacjach: w otoczeniu kościoła św. Wojciecha, w okolicy Wieży Ratuszowej, wzdłuż pierzei rynku oraz
po zachodniej stronie rynku. Na pewno nie da się posadzić drzew w sąsiedztwie Pomnika Adama Mickiewicza. – Tam pod ziemią mamy muzeum, tam są najciekawsze elementy archeologiczne, które mogłyby na tym ucierpieć – mówił na początku listopada dr inż. arch. kraj. Wojciech Bobek.
Co do gatunków, jakie mogłyby się na Rynku pojawić, specjaliści zdecydowanie wskazują na drzewa liściaste. Historycznie rzecz biorąc właśnie takie tam rosły. W ocenie zespołu teraz także gatunki liściaste najlepiej wkomponowują się wizualnie w ten obszar. Rozpatrywane są wybrane odmiany robinii akacjowych – takie, które są w stanie przetrwać w wymagających warunkach.
Eksperci wskazali pięć gatunków drzew, które najlepiej odpowiadają specyficznym wymaganiom tego miejsca. Pierwszym z nich jest robinia biała „Unifoliola”, drzewo o tradycji obecności na rynku, które dobrze radzi sobie w warunkach miejskich. Kolejny to klon polny „Elsrijk”, rodzimy gatunek odporny na suszę i zasolenie. W otoczeniu kościoła św. Wojciecha pojawi się dąb szypułkowy „Monument”, w formie kolumnowej, ceniony za trwałość i mniejsze wymagania przestrzenne. Po wschodniej stronie Sukiennic zaplanowano lipy – drobnolistną („Greenspire”, „Brabant”) oraz srebrzystą. To gatunki o wielowiekowej tradycji w polskim krajobrazie – podkreślają eksperci z PK.
Po uzyskaniu pozytywnej opinii służb konserwatorskich, konieczne jest opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej oraz uzyskanie niezbędnych pozwoleń, co planowane jest do października 2025 r. – Projekt ma stworzyć trwałe i zdrowe warunki dla drzew, wzbogacając przestrzeń rynku i dostosowując ją do zmieniającego się klimatu. Chcemy, by krakowski rynek był przykładem zrównoważonej metamorfozy. Ikonicznym przykładem tego jak łączyć tradycję z potrzebami nowoczesności i uwzględniając opinię mieszkańców – dodał Jarosław Tabor, zastępca dyrektora Zarządu Zieleni Miejskiej. Sama realizacja pierwszych nasadzeń planowana jest na wiosnę 2026 roku.
Patrycja Bliska