Każdy zapłaci przymusową opłatę i nikt się nie wywinie. Rząd doliczy ją do PIT

Gruntowna reforma systemu finansowania mediów publicznych jest w tej chwili rozważana przez rząd. Kluczowym elementem zmian ma być zastąpienie dotychczasowego abonamentu RTV nową opłatą audiowizualną, która będzie automatycznie pobierana wraz z podatkiem dochodowym. Planowana stawka to 9 złotych miesięcznie od osoby, jednak w praktyce może oznaczać wyższe obciążenia dla gospodarstw wieloosobowych.

Fot. Warszawa w Pigułce

Nowy system poboru opłat

Fundamentalna zmiana dotyczy sposobu egzekwowania należności. Opłata audiowizualna ma być integralną częścią rozliczenia podatkowego – bez jej uiszczenia nie będzie możliwe złożenie deklaracji podatkowej. To radykalna zmiana w porównaniu z obecnym systemem, w którym za pobór abonamentu odpowiada Poczta Polska. Reforma zakłada również zniesienie obowiązku rejestracji odbiorników radiowo-telewizyjnych, za którego niedopełnienie w tej chwili grozi kara finansowa.

Koszty dla gospodarstw domowych

Miesięczna opłata w wysokości 9 złotych (108 złotych rocznie) na pierwszy rzut oka wydaje się korzystniejsza od obecnego abonamentu, który wynosi 27,30 złotych miesięcznie (327,60 złotych rocznie) za odbiornik. Jednak kluczowa różnica polega na tym, iż nowa opłata będzie naliczana od osoby, a nie od gospodarstwa domowego. W praktyce oznacza to, iż rodzina dwuosobowa zapłaci rocznie 216 złotych, trzyosobowa 324 złote, a czteroosobowa 432 złote. Dla rodzin wielodzietnych opłata może sięgnąć choćby 648 złotych rocznie.

Zakres podmiotowy nowej opłaty

Według wstępnych założeń, opłata ma objąć osoby w wieku od 26 do 75 lat. Choć oficjalna lista zwolnień nie została jeszcze opublikowana, nieoficjalne informacje wskazują na zachowanie większości obecnych ulg. Z opłaty mają być zwolnione osoby bezrobotne, seniorzy powyżej 75. roku życia, uczniowie i studenci do 26 lat oraz osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Rozważane jest również wprowadzenie dodatkowych zwolnień dla osób w trudnej sytuacji finansowej.

Kontrowersje i alternatywne rozwiązania

Projekt budzi kontrowersje. Krytycy zwracają uwagę, iż nowy system, mimo pozornie niższej stawki podstawowej, znacząco obciąży rodziny wielodzietne. Wskazują również na utratę elastyczności w porównaniu z obecnym modelem poboru opłat. W debacie publicznej pojawia się także alternatywna propozycja – całkowite zniesienie dodatkowej opłaty i finansowanie mediów publicznych bezpośrednio z budżetu państwa. Zwolennicy tego rozwiązania argumentują, iż zwiększyłoby to przejrzystość finansowania, przeciwnicy obawiają się natomiast większego uzależnienia mediów od rządu.

Perspektywy wdrożenia reformy

Termin wprowadzenia nowych przepisów pozostaje nieustalony. Chociaż pierwotnie planowano wdrożenie zmian w 2024 roku, w tej chwili wydaje się to mało prawdopodobne. Dodatkowym czynnikiem komplikującym sytuację są wątpliwości prezydenta Andrzeja Dudy dotyczące legalności zmian w mediach publicznych, co może znacząco wpłynąć na tempo i ostateczny kształt reformy. Niewykluczone, iż rząd albo czeka na wybór nowego prezydenta albo myśli nad zlikwidowaniem opłaty w ogóle. Pojawiły się głosy z rządu, iż należy oprzeć się wyłącznie na dotacjach z budżetu państwa.

Stawki obecnego abonamentu

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zdecydowała o utrzymaniu dotychczasowych stawek abonamentu RTV na rok 2025.

• Opłata za 1 miesiąc za radioodbiornik wynosi 8,70 zł miesięcznie (jeżeli abonent każdego miesiąca uiszcza opłatę, wówczas opłata za okres 12 miesięcy wyniesie 104,40 zł).
• Opłata za 1 miesiąc za odbiornik telewizyjny lub telewizyjny i radiofoniczny wynosi 27,30 zł miesięcznie (jeżeli abonent każdego miesiąca uiszcza opłatę, wówczas opłata za okres 12 miesięcy wyniesie 327,60 zł).
• Użytkownicy odbiorników, którzy do 25 stycznia 2025 r. uiszczą opłatę abonamentową za cały rok, otrzymują 10-procentową zniżkę.