Jest decyzja SN w sprawie rocznego sprawozdania finansowego PiS

Zdjęcie: Radio Zachód

Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego uznała we wtorek (21 stycznia) za zasadną skargę PiS na decyzję Państwowej Komisji Wyborczej z listopada ub.r. o odrzuceniu rocznego sprawozdania finansowego partii za 2023 r. „Rozpatrując sprawozdanie finansowe partii trzeba przeprowadzić osobne postępowanie” – powiedział rzecznik SN, sędzia Aleksander Stępkowski.

Sędzia Stępkowski powiedział na konferencji prasowej, iż „w tej chwili, w świetle regulacji Kodeksu wyborczego PKW będzie zobowiązana podjąć uchwałę o przyjęciu tego sprawozdania finansowego”.

Dodał, iż „całe postępowanie przed PKW dotyczące finansowania partii politycznej było przeprowadzone w sytuacji pewnego nieporozumienia”.

– To znaczy PKW nie uświadamiała sobie, iż czym innym jest kontrola sprawozdania finansowego komitetu wyborczego partii politycznej, a czym innym jest kontrola sprawozdania finansowego partii politycznej

– powiedział rzecznik SN.

Jak mówił, PKW po tym jak odrzuciła sprawozdanie finansowe komitetu wyborczego partii PiS, „uznała, iż fakt podjęcia tej uchwały jest wystarczającą przesłanką do tego, aby podjąć uchwałę o odrzuceniu sprawozdania finansowego partii, czyli innego podmiotu”.

– Prawo tego w ten sposób nie stanowi, tzn. fakt podjęcia jednej uchwały nie jest wystarczającą przesłanką, do podjęcia drugiej uchwały, ponieważ są to uchwały dotyczące dwóch różnych podmiotów

– podkreślił Stępkowski.

Dodał, iż mimo iż przesłanki odrzucenia sprawozdania finansowego i komitetu wyborczego, i partii politycznej mogą być te same, „to jednak rozpatrując sprawozdanie finansowe partii politycznej trzeba przeprowadzić osobne postępowanie dowodowe i trzeba w osobny sposób wykazać naruszenie przepisów prawa”.

„PKW oparła się nieprawomocnej uchwale, której nie ma już w obrocie prawnym”

Stępkowski podkreślił, iż PKW, podejmując uchwałę o odrzuceniu sprawozdania finansowego PiS „tak naprawdę zaniechała przeprowadzenia całego postępowania dowodowego i oparła się wyłącznie na fakcie podjęcia wcześniej uchwały o odrzuceniu sprawozdania finansowego komitetu wyborczego partii politycznej”.

– Państwowa Komisja Wyborcza oparła się na uchwale, która po pierwsze była nieprawomocna, po drugie w tej chwili jej już nie ma w obrocie prawnym w ogóle

– zaznaczył Stępkowski.

Jak wyjaśnił, uchwała o odrzuceniu sprawozdania finansowego komitetu wyborczego partii politycznej w chwili, gdy była podejmowana uchwała w sprawie odrzucenia sprawozdania finansowego partii politycznej, była „nieprawomocna, ponieważ nie zostało rozpoznane jeszcze odwołanie od tej uchwały”. Dodał, iż w grudniu Sąd Najwyższy uznał za zasadne odwołanie od wcześniejszej uchwały, w związku z czym „została ona wyeliminowana z obrotu prawnego”.

Stępkowski powiedział, iż PKW zaniechała przeprowadzenia osobnego postępowania dowodowego i nie pozwoliła partii politycznej ustosunkować się do zgromadzonych materiałów dowodowych.

– Innymi słowy partia polityczna została pozbawiona prawa do obrony przed Państwową Komisją Wyborczą

– podkreślił.

Jak zaznaczył, PKW w uzasadnieniu swojej uchwały materialnie nie podała argumentów dla przesłanek, na których się oparła. Wskazał, iż do tej pory w interpretacji przepisów, na podstawie których działała PKW, „nigdy nie były brane pod uwagę te przesłanki, w oparciu o które została podjęta wspomniana uchwała o odrzuceniu sprawozdania finansowego komitetu wyborczego w partii Prawo i Sprawiedliwość w sierpniu ubiegłego roku”.

Dodał, iż z tego powodu uzasadnienie zmiany w sposobie dokonywania wykładni przepisów dot. odrzucenia w sprawozdania finansowego partii powinno być „szczególnie wnikliwe, szczególnie dobrze umotywowane”, ponieważ jest to „zasadnicza zmiana w sposobie rozumienia tych przepisów”.

W listopadzie zeszłego roku PKW odrzuciła roczne sprawozdanie finansowe PiS za rok 2023 r. z powodu finansowania komitetu wyborczego tej partii w wyborach z jesieni 2023 r. Jeszcze pod koniec listopada PiS zaskarżył również tę decyzję do SN i ta skarga trafiła na wokandę Izby Kontroli Nadzwyczajnej 21 stycznia.

Skarbnik PiS: jesteśmy przekonani, iż minister finansów nie będzie dalej brnął w łamanie prawa

Czekamy na realizację postanowienia Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN, niezwłocznego przyjęcia sprawozdania finansowego PiS i wypłaty subwencji – powiedział PAP skarbnik PiS Henryk Kowalczyk. Jesteśmy przekonani, iż minister finansów nie będzie dalej brnął w łamanie prawa – dodał.

Skarbnik PiS przyznał, iż jego ugrupowanie spodziewało się tej decyzji.

– Jesteśmy przekonani, iż minister finansów nie będzie dalej brnął w łamanie prawa” – powiedział. „PKW podjęła decyzję o odrzuceniu sprawozdania finansowego bez żadnych podstaw, uzasadniając to m.in. tym, iż odrzucono sprawozdanie wyborcze. To w ogóle pomylenie pojęć

– podkreślił.

Jak zauważył Kowalczyk, „są bardzo precyzyjne przesłanki do tego, aby można było odrzucić sprawozdanie finansowe partii”. Wydatki niezgodne z prawem, przyjęcie finansowania niezgodnie z prawem, poręczenie kredytu – wymienił skarbnik PiS. Podkreślił, iż „żadna z tych przesłanek nie zachodziła” w przypadku Prawa i Sprawiedliwości. W związku z tym, jego zdaniem PKW nie miała „nawet wymyślonych podstaw”, żeby odrzucić sprawozdanie.

– Czekamy teraz na realizację postanowienia – niezwłocznego przyjęcia sprawozdania i wypłaty subwencji

– zaznaczył Kowalczyk.

Dodał, iż jeżeli mimo decyzji SN subwencja nie zostanie wypłacona, będzie to „drastyczne łamanie prawa”.

– Nie dam głowy za to co oni zrobią, bo przecież nie zaręczę, iż postąpią zgodnie z prawem

– powiedział.

– Chcą nas pozbawić jakiegokolwiek finansowania w kontekście kampanii prezydenckiej. To oczywiste. Jak Izba wydaje inne decyzje to są szanowane, a jak wydaje decyzje w sprawie sprawozdań finansowych PiS, to są nieszanowane. To świadczy o tym, iż to jest podejście totalnego chaosu prawnego

– ocenił skarbnik PiS.

Postanowienie SN zapadło na niejawnym posiedzeniu siedmiorga sędziów pod przewodnictwem prezes Izby Kontroli Nadzwyczajnej Joanny Lemańskiej ukazało się w bazie orzeczeń SN.

W grudniu zeszłego roku Izba Kontroli Nadzwyczajnej SN uwzględniła inną skargę PiS na decyzję PKW o odrzuceniu sprawozdania komitetu tej partii za wybory z 2023 r. W sierpniu 2024 r. PKW odrzuciła to sprawozdanie finansowe, wykazując poparte dowodami nieprawidłowości w wydatkowaniu funduszy na kampanię w kwocie 3,6 mln zł.

Skutek tamtej sierpniowej decyzji to pomniejszenie jednorazowej dotacji dla tej partii, tzw. zwrotu za wybory (prawie 38 mln zł) o trzykrotność zakwestionowanej kwoty, czyli o ok. 10,8 mln zł, oraz pomniejszenie blisko 26-milionowej rocznej subwencji z budżetu państwa na działalność partii o 10,8 mln zł. Konsekwencją jest też zwrot do Skarbu Państwa zakwestionowanej sumy, czyli 3,6 mln zł.

Tamtą decyzję PKW PiS zaskarżyło we wrześniu ub.r. do Sądu Najwyższego, a Izba Kontroli rozpatrzyła ją 11 grudnia ub.r. na korzyść PiS.

Po uwzględnieniu przez SN tamtej skargi, PKW 30 grudnia ub.r. wydała uchwałę, w której z jednej strony wykonała postanowienie Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN, a z drugiej zaznaczyła, iż nie przesądza, czy IKNiSP jest sądem. Według szefa PKW Sylwestra Marciniaka w związku z tą uchwałą resort finansów powinien wypłacić środki należne PiS. Zdaniem ministra finansów Andrzeja Domańskiego uchwała PKW jest jednak „wewnętrznie sprzeczna”, dlatego wystąpił on do PKW o jej wykładnię.

Tymczasem jeszcze w sierpniu zeszłego roku wskazywano, iż konsekwencją odrzucenia przez PKW sprawozdania komitetu wyborczego PiS, będzie następnie odrzucenie także rocznego sprawozdania finansowego tej partii za rok 2023 r.

Stało się tak w listopadzie ub.r. Powodem odrzucenia przez PKW sprawozdania rocznego PiS o źródłach pozyskania środków finansowych w 2023 r. było właśnie finansowanie Komitetu Wyborczego PiS w wyborach z jesieni 2023 r. Jeszcze pod koniec listopada PiS zaskarżył również tę decyzję do SN i ta skarga trafiła na wokandę Izby Kontroli Nadzwyczajnej na 21 stycznia.