Co już się udało? Warszawa poprawia jakość powietrza
Choć przed stolicą wciąż wiele wyzwań, Forum Energii podkreśla, iż w ostatnich latach Warszawa zrobiła znaczący krok naprzód w walce o czystsze powietrze. Miasto zintegrowało dotychczas rozproszone inicjatywy w spójną strategię i otworzyło się na współpracę z mieszkańcami, organizacjami społecznymi oraz ekspertami.
Efekty tych działań są już widoczne:
- Między 2017 a 2023 rokiem średnioroczne stężenie pyłów PM2,5 w Warszawie spadło z 26,7 do 13,2 μg/mł, zbliżając się do poziomu rekomendowanego przez Światową Organizację Zdrowia.
- Równie dynamicznie zmniejszyło się stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu.
- Kluczową rolę odegrała likwidacja ponad 13,5 tys. pieców węglowych (kopciuchów) – ich liczba spadła z 15 tys. do około 1,5 tys.
Mimo tych sukcesów, jak zauważa Forum Energii, wiele źródeł emisji pozostaje nietkniętych – zwłaszcza w transporcie oraz w nieefektywnych energetycznie budynkach mieszkalnych.
Transformacja energetyczna Warszawy: trzy drogi i ich konsekwencje
Warszawa, piętnasta pod względem wielkości aglomeracja w Unii Europejskiej, liczy dziś niemal 2 miliony mieszkańców. Jak podaje Forum Energii, zapotrzebowanie stolicy na energię elektryczną już teraz wynosi około 7 TWh rocznie, a może się podwoić w wyniku postępującej elektryfikacji. najważniejsze znaczenie dla procesu transformacji ma system ciepłowniczy – największy tego typu w Polsce.
Raport „Scenariusze transformacji energetycznej Warszawy”, opracowany przez Forum Energii we współpracy z firmą Enercode, analizuje trzy możliwe kierunki rozwoju systemu ogrzewania w mieście w perspektywie do 2059 roku:
1. Scenariusz referencyjny – brak działań
Zakłada utrzymanie obecnej struktury systemu ciepłowniczego, bez modernizacji budynków i bez inwestycji w nowe technologie. Konsekwencje?
- Emisje CO₂: 213 mln ton w latach 2024–2059.
- Koszty inwestycyjne i operacyjne: 694 mld zł – najwyższe spośród analizowanych opcji.
- Dalsza zależność od paliw kopalnych i wysokie rachunki dla mieszkańców.
2. Rozwój ciepłownictwa centralnego
Modernizacja sieci ciepłowniczej, inwestycje w niskoemisyjne źródła ciepła, rozwój kogeneracji i sieci niskotemperaturowych.
- Emisje CO₂: 103,3 mln ton.
- Koszty: 380 mld zł.
- Potencjał obniżenia rachunków i wykorzystania istniejącej infrastruktury.
3. Rozproszone źródła ciepła
Stopniowe odchodzenie od sieci ciepłowniczej na rzecz indywidualnych źródeł ogrzewania, głównie pomp ciepła.
- Emisje CO₂: 102,9 mln ton.
- Koszty: 360 mld zł.
- Wymaga dużego zaangażowania mieszkańców i szerokiego systemu wsparcia.
Według Forum Energii, największe korzyści – środowiskowe, ekonomiczne i społeczne – przynosi scenariusz rozwoju ciepłownictwa centralnego. Może być on uzupełniony o technologie rozproszone tam, gdzie będzie to uzasadnione.
Dlaczego transformacja jest konieczna?
Pomimo poprawy jakości powietrza, Warszawa wciąż mierzy się z wyzwaniami związanymi z wysokim zużyciem energii w budynkach. Jak podaje Forum Energii:
- 30% najbardziej energochłonnych budynków w Polsce odpowiada za 50% zużycia energii w sektorze mieszkaniowym.
- W Warszawie tylko 7% budynków wielorodzinnych spełnia obowiązujące standardy energetyczne.
- Szczególnie niska efektywność energetyczna dotyczy domów jednorodzinnych, w których zużycie energii wynosi choćby 250 kWh/m² rocznie.
Termomodernizacja tych budynków powinna być jednym z filarów miejskiej strategii – to najważniejszy krok, by ograniczyć koszty ogrzewania i uniezależnić się od paliw kopalnych.
Zobacz również:
- Raport PTEC: Dekarbonizacja ciepłownictwa to koszt choćby 466 mld zł
- Fit for 55: Polska potrzebuje choćby 500 mld zł na transformację ciepłownictwa
- Raport URE: Rynek ciepłowniczy w Polsce w 2023 roku
Źródło: Forum Energii