Europejskie firmy na wczesnym etapie dojrzałości ESG mimo rosnącego wykorzystania technologii

Aż 76 procent przedsiębiorstw pozostaje na wczesnym lub średnim etapie dojrzałości w zakresie raportowania ESG – wynika z trzeciej edycji raportu KPMG „ESG Assurance Maturity Index”. Europejskie firmy osiągnęły średni wynik 48,87 na 100 punktów w indeksie dojrzałości, choć globalny wskaźnik nieznacznie spadł z 47,7 do 46,9 punktów. Badanie objęło 1320 członków zarządów oraz wyższej kadry kierowniczej z firm o średnich przychodach 16,8 miliarda dolarów.

Najwyższe wyniki w tegorocznej edycji badania odnotowały firmy z sektora energii i surowców naturalnych, choć różnice w porównaniu do przedsiębiorstw z sektora telekomunikacji, technologii, usług finansowych, produkcji oraz dóbr konsumpcyjnych i handlu detalicznego są niewielkie. Spółki raportujące zgodnie z wymogami dyrektywy CSRD dla lat obrotowych rozpoczynających się od 1 stycznia 2024 roku (tzw. organizacje pierwszej fali) częściej niż pozostałe wskazują na wzrost udziału w rynku, poprawę rentowności i budowę silniejszej reputacji.

Jak podkreśla Marek Gajdziński, partner i szef Działu Audytu w KPMG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, „zintegrowane raportowanie zyskuje na znaczeniu, a coraz więcej organizacji dostrzega korzyści wynikające z powierzenia zarówno audytu finansowego, jak i atestacji ESG jednemu dostawcy usług. Takie podejście sprzyja spójności procesów raportowych, minimalizuje powielanie prac oraz ułatwia identyfikację powiązań pomiędzy danymi finansowymi a niefinansowymi”.

Presja interesariuszy wymusza zmiany w łańcuchach dostaw

Ponad 99 procent badanych firm przyznało, iż doświadcza presji ze strony interesariuszy, aby spełniać rosnące oczekiwania dotyczące ESG. Odsetek firm, które wymagają od swoich dostawców udostępniania określonych danych ESG oraz stosują zapisy kontraktowe w tym zakresie, jest w tej chwili ponad dwukrotnie większy niż dwa lata temu.

Inwestorzy w coraz większym stopniu opierają się na połączeniu sprawozdań finansowych i zrównoważonego rozwoju, aby ocenić wartość firmy. Naturalną konsekwencją jest fakt, iż 80 procent z grupy respondentów, którzy uzyskali zapewnienie rzetelności ujawnień niefinansowych, zrobiło to za pośrednictwem firmy audytorskiej.

Pakiet Omnibus ma uprościć wymogi raportowe

Mimo niepewności związanej z pakietem Omnibus i harmonogramem wdrażania dyrektywy CSRD, blisko połowa organizacji kontynuuje przygotowania do niezależnego zapewnienia rzetelności raportów. Największym wyzwaniem pozostaje złożoność standardów i trudności w pozyskiwaniu wiarygodnych danych.

Badanie pokazuje, iż większość firm potrzebowała ponad roku, aby przygotować się do procesu raportowania zgodnego z wymogami ESRS i niezależnej atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Dotyczy to szczególnie większych przedsiębiorstw o złożonych raportach.

Jarosław Fąfara, partner w Dziale Audytu, ESG Assurance w KPMG w Polsce, komentuje: „Wyniki te podkreślają uzasadnienie dla pakietu Omnibus opracowywanego przez Komisję Europejską, który ma uprościć i opóźnić obowiązki raportowe. Propozycje przewidują zawężenie zakresu CSRD do największych firm, a równoległe prace nad rewizją standardów ESRS mają doprecyzować zapisy standardów oraz znacząco ograniczyć liczbę ujawnień wymaganych w przyszłości”.

Planowane zmiany obejmują priorytetyzację ujawnień ilościowych względem opisowych oraz wyraźne rozróżnienie między ujawnieniami obowiązkowymi a dobrowolnymi. To przewidywane rozluźnienie wymagań nie oznacza jednak, iż firmy mogą przestać doskonalić swoje procesy raportowania ESG. Przeciwnie, to okazja dla firm, które chcą zostać liderami, na wyróżnienie się wśród tych spółek, które będą dążyć jedynie do spełnienia wymaganego minimum.

Technologie kluczem do skutecznego raportowania

Rosnąca złożoność procesów raportowych sprawia, iż przedsiębiorstwa coraz częściej inwestują w technologie wspierające gromadzenie i analizę danych ESG. W 2025 roku aż 83 procent organizacji opiera procesy raportowania na chmurze obliczeniowej, a ponad połowa wdrożyła platformy i dashboardy ESG.

Największy przyrost w latach 2023-2025 odnotowano w przypadku platform ESG (wzrost o 30 punktów procentowych) oraz dashboardów ESG (wzrost o 27 punktów procentowych). Dynamicznie rozwija się również wykorzystanie chmury, jezior danych i sztucznej inteligencji – zarówno tradycyjnej, jak i generatywnej.

Raportowanie ESG stało się kluczowym elementem strategii biznesowej przedsiębiorstw w kontekście transformacji energetycznej i zrównoważonego rozwoju. Wymogi dyrektywy CSRD wymuszają na firmach transparentność w zakresie wpływu ich działalności na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Dla sektora energetycznego, który przechodzi intensywną transformację związaną z dekarbonizacją, rzetelne raportowanie danych niefinansowych ma szczególne znaczenie. Inwestorzy i instytucje finansowe coraz częściej uzależniają decyzje inwestycyjne od oceny ryzyk klimatycznych i środowiskowych, co sprawia, iż dojrzałość w zakresie ESG przekłada się bezpośrednio na dostęp do kapitału i konkurencyjność rynkową. Wykorzystanie nowoczesnych technologii, w tym sztucznej inteligencji i platform chmurowych, pozwala organizacjom efektywnie zarządzać rosnącą ilością danych wymaganych przez regulatorów oraz budować wiarygodność raportów w oczach interesariuszy.