Europejska strategia odporności na deficyt wody – zaproszenie do zgłaszania uwag

Zdjęcie: Europejska strategia odporności na deficyt wody

Do 4 marca 2025 r. Komisja Europejska czeka na nasze opinie dotyczące inicjatywy: Europejska strategia odporności na deficyt wody (European Water Resilience Strategy). Można je składać od 4 lutego 2025 r. dzięki specjalnego formularza zamieszczonego na stronie KE. Europejska strategia odporności na deficyt wody ma koncentrować się na zapewnieniu adekwatnego zarządzania źródłami, rozwiązaniu problemu niedoboru oraz wzmocnieniu konkurencyjnej przewagi innowacyjnej naszego przemysłu wodnego, a także szerokiemu przyjmowaniu podejścia opartego na gospodarce o obiegu zamkniętym.

Europejska strategia odporności na deficyt wody – konsultacje publiczne

Do udziału w konsultacjach publicznych zachęca się wszystkie organizacje, organy publiczne oraz społeczeństwo. Nadesłane opinie zostaną uwzględnione przy dalszych pracach nad tą inicjatywą.

Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na stronach Komisji Europejskiej (w ramach konsultacji publicznych inicjatywy) w dniu 6 marca 2025 r. w Brukseli odbędzie się konferencja pt. W kierunku strategii Unii Europejskiej w zakresie odporności na wodę. Wydarzenie to będzie częścią procesu konsultacji w celu opracowania europejskiej strategii na rzecz odporności na wodę, która umożliwi dzielenie się wiedzą i wnoszenie wkładu w lepszą przyszłość. Szczegółowe informacje dotyczące konferencji, w tym agendę wydarzenia, można znaleźć na stronie Komisji Europejskiej.

Europejska strategia odporności na deficyt wody – założenia

Europejska strategia odporności na deficyt wody stanowi odpowiedź na żądanie państw członkowskich, instytucji UE i zainteresowanych stron – w tym władz lokalnych, sektora prywatnego, organizacji pozarządowych i obywateli – do podjęcia wzmożonych działań w celu rozwiązania problemów związanych z wodą w UE. Na szczeblu globalnym silny impuls do działania dała konferencja ONZ z 2023 r., podczas której Unia przedstawiła swoją wizję i zobowiązania dotyczące świata odpornego na deficyt wody do 2050 r. O rozpoczęciu prac nad strategią dotyczącą odporności na deficyt wody pisaliśmy w jednym z poprzednich artykułów.

Jak zapowiedziano w Wytycznych politycznych na następną kadencję Komisji Europejskiej na lata 2024-2029, europejska strategia odporności na deficyt wody będzie koncentrować się na zapewnieniu adekwatnego zarządzania źródłami, rozwiązaniu problemu niedoboru oraz wzmocnieniu konkurencyjnej przewagi innowacyjnej naszego przemysłu wodnego i przyjęciu podejścia opartego na gospodarce o obiegu zamkniętym. Strategia ma przyczynić się do łagodzenia poważnego deficytu wody na całym świecie.

Europejska strategia odporności na deficyt wody i potrzeba jej wdrożenia

Pomimo kompleksowych ram prawnych dotyczących ochrony zasobów wodnych i zrównoważonego zarządzania nimi niewłaściwe gospodarowanie doprowadziło do degradacji i zanieczyszczenia wód i związanych z nimi ekosystemów, w tym głównie przybrzeżnych i morskich. W ciągu ostatnich 5 lat powodzie, przedłużające się susze i niedobór wody obejmowały coraz więcej obszarów UE i wciąż pogłębiają się w wyniku zmiany klimatu, zanieczyszczenia i utraty różnorodności biologicznej.

Wydarzenia te szkodzą środowisku, gospodarce i ludziom oraz zwiększają napięcia między nimi. Woda w coraz większym stopniu staje się czynnikiem ograniczającym w różnych sektorach gospodarki. Zdarzenia pogodowe i niewłaściwe zarządzanie spowodowały w UE szkody o wartości kilkuset miliardów euro. Transgraniczny charakter problemów związanych z wodą, ich przekrojowy charakter oraz znaczenie dla realizacji polityki i prawodawstwa UE w różnych dziedzinach stanowią jasną podstawę europejskiej strategii odporności na deficyt.

Biorąc pod uwagę centralną rolę państw członkowskich i władz lokalnych w gospodarce wodnej, wszelkie działania określone w inicjatywie będą uwzględniać zasadę pomocniczości oraz różnice w dostępności wody i zapotrzebowaniu na nią występujące między regionami i państwami członkowskimi UE.

Europejska strategia odporności na deficyt wody – jaki jest jej cel?

Ogólnym celem europejskiej strategii odporności na deficyt wody jest wyznaczenie wyraźnej drogi do osiągnięcia bezpieczeństwa wodnego i odporności na niedobór, przy jednoczesnym uwzględnianiu kwestii związanych z wodą w różnych politykach i źródłach finansowania. Jej celem jest również zwiększenie inwestycji, zmobilizowanie badań naukowych i innowacji oraz wyeliminowanie niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej, z uwzględnieniem skutków społecznych i różnic terytorialnych, aby zapewnić sprawiedliwą transformację.

Inicjatywa skoncentruje się na trzech celach szczegółowych:

• przywracanie i ochrona zakłóconego cyklu hydrologicznego;
• zapewnienie wszystkim czystej i przystępnej cenowo wody i systemu wodno-kanalizacyjnego;
• promowanie konkurencyjnego unijnego przemysłu wodnego i racjonalizacji gospodarki wodnej oraz gospodarki o obiegu zamkniętym.

Inicjatywa będzie dotyczyć pięciu obszarów działania: zarządzanie i wdrażanie, infrastruktura, finansowanie i inwestycje, bezpieczeństwo oraz przemysł, innowacje i edukacja. Będzie ona miała silny wymiar międzynarodowy, przyczyniając się do zrównoważonego rozwoju i wspierając współpracę transgraniczną na rzecz pokoju, stabilności i bezpieczeństwa.

Inicjatywa będzie opierać się na wzmocnionych przepisach unijnych dotyczących wody i wspomagać ich wdrożenie. Przyczyni się również do realizacji kilku innych priorytetów Komisji Europejskiej, w tym zapowiedzianej wizji rolnictwa i żywności, paktu dla czystego przemysłu, pakietu dotyczącego przemysłu chemicznego, aktu w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym i europejskiego paktu na rzecz oceanów.

Prawdopodobnym skutkiem podjętej inicjatywy będzie zapewnienie dostępności czystej wody, lepsza ochrona przed zagrożeniami poprzez zwiększenie spójności i komplementarności wszystkich unijnych polityk i działań związanych z wodą, a także wzmocnienie zaangażowania i współpracy oraz budowanie zaufania między sektorami wykorzystującymi wodę a innymi zainteresowanymi stronami.