Minister Marcin Kierwiński, pełnomocnik rządu do spraw usuwania skutków powodzi oraz Grzegorz Lot Prezes Tauron Polska Energia i Anna Żabska Wojewoda Dolnośląski, wyjaśniają sprawę remontu zapory wodnej w Pilchowicach.

Zapora wodna w Pilchowicach od 113 lat odgrywa kluczową rolę w zabezpieczaniu przed skutkami powodzi oraz w produkcji energii elektrycznej. Informacje o planach jej modernizacji pojawiały się już pięć lat temu. Wówczas jednak nie podjęto prac, co nie oznacza, iż od nich odstąpiono. Gospodarz obiektu Tauron Ekoenergia zbiera stosowne dokumenty, by proces remontu był zgodny z obowiązującym w tej chwili w Polsce prawem.

Jednak powódź, która we wrześniu 2024 roku nawiedziła południową część Dolnego Śląska, okazała się największą w historii istnienia zapory. Woda przelała się przez koronę zapory. Fala powodziowa zalała kilka miejscowości położonych poniżej. Ucierpieli mieszkańcy Pilchowic, Nielestna, Wlenia, Lwówka Śląskiego, czy Bolesławca. Po powodzi i katastrofie do jakiej doszło w Stroniu Śląskim, gdzie zapora została przerwana, w oczy mieszkańców żyjących poniżej zapory zajrzał strach. Czy zapora w Pilchowicach wytrzyma kolejną wielka wodę? Kiedy ruszy remont? To jedne z kluczowych pytań, jakie słyszymy od wrześniowej powodzi.

Obawy mieszkańców spotęgowały informacje o pęknięciach na ścianie zapory w Pilchowicach. Oliwy do ognia dolał komunikat PGW Wody Polskie, w którym wskazano, iż Tauronowi wygasło pozwolenie wodnoprawne na remont zapory.

Zgodnie z komunikatem wydanym przez Wody Polskie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, Tauron Ekoenergia utracił ważne pozwolenie wodnoprawne na modernizację obiektów zbiornika wodnego Elektrowni Wodnej Pilchowice I. Pozwolenie to, wydane 19 listopada 2021 roku, miało na celu umożliwienie przeprowadzenia prac związanych z poprawą stanu technicznego obiektu oraz jego przystosowaniem do współczesnych wymagań przeciwpowodziowych.

Wody Polskie w komunikacie wskazały, iż pozwolenie wygasło 12 grudnia 2024 roku, ponieważ w terminie trzech lat nie rozpoczęto działań przewidzianych w dokumencie.

Tauron Ekoenergia zdecydowanie zaprzecza tym twierdzeniom, argumentując, iż proces inwestycyjny był w toku, a do prowadzenia pełnych prac modernizacyjnych wymagane było uzyskanie pozwolenia na budowę, które po 741 dniach (od 10.03.2023), zostało wydane dopiero 20 marca 2025 roku. Spółka zarzuca Wodom Polskim publikowanie niezweryfikowanych informacji oraz brak konsultacji w tej sprawie.

Brak przejrzystej komunikacji pomiędzy Tauronem a Wodami Polskimi rodzi pytania o odpowiedzialność za przeciwpowodziowe zabezpieczenie regionu. Podczas gdy Tauron argumentuje, iż to Wody Polskie ponoszą odpowiedzialność za ochronę przeciwpowodziową, instytucja ta wskazuje, iż to spółka powinna zadbać o zapewnienie stabilności technicznej zapory, której jest gospodarzem.

Po serii publikacji w ostatnich dniach i rosnącym napięciu wśród mieszkańców gminy Wleń, gminy Lwówek Śląski, czy gminy Bolesławiec, spółka Tauron, w piątek, 28 marca 2028 roku zorganizowała konferencję prasową, by na miejscu odpowiedzieć na wszystkie pytania dziennikarzy.

W konferencji udział wzięli: Minister Marcin Kierwiński, pełnomocnik rządu do spraw usuwania skutków powodzi oraz Grzegorz Lot Prezes Tauron Polska Energia oraz Anna Żabska Wojewoda Dolnośląski.