Czy do udzielenia dotacji z programu „Ciepłe Mieszkanie” potrzebna jest uchwała gminy?

Regionalna Izba Obrachunkowa w Bydgoszczy uważa, iż rada gminy powinna określić w drodze uchwały zasady udzielania beneficjentom końcowym dotacji z programu „Ciepłe Mieszkanie”. Jej zdaniem, nie wystarczy samo zarządzenie burmistrza lub ogłoszenie o naborze.

Z uchwałą czy bez?

Prezydent Torunia wystosował do RIO pytanie w sprawie możliwości przyznawania dotacji w programie „Ciepłe Mieszkanie” tylko na podstawie ogłoszonego naboru lub zarządzenia organu wykonawczego. Jego zdaniem, obowiązujące przepisy nie zawierają podstawy prawnej do podjęcia przez radę miasta uchwały w zakresie wdrożenia programu “Ciepłe Mieszkanie”. W jego ocenie radni, podejmując taką uchwałę, powieliliby zasady określone przez NFOŚiGW.

W odpowiedzi RIO wskazała na art. 403 ust. 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, zgodnie z którym „zasady udzielania dotacji celowej na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji ochrony środowiska i gospodarki wodnej, obejmujące w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały”.

Izba zwróciła uwagę, iż program ,,Ciepłe Mieszkanie”, ogłoszony przez NFOŚiGW, nie stanowi źródła powszechnego prawa.

– Gmina udzielając dotacji ze środków budżetowych, ma obowiązek stosowania ustaw, zatem sam regulamin udzielania dotacji ustalony przez NFOŚiGW i zawarte na jego podstawie umowy nie mogą stanowić wyłącznej podstawy udzielania dotacji – podkreśliła bydgoska RIO. – Zatem udzielanie dotacji na podstawie zarządzenia organu wykonawczego czy ogłoszenia o naborze wniosków, z pominięciem zasad ustalonych przez organ stanowiący gminy, nie jest zgodne z obowiązującymi przepisami.

Ponadto, Izba przypomniała, iż w takiej sytuacji to gmina otrzymuje dotację, która stanowi dochód budżetu, „zatem udzielanie dotacji beneficjentom końcowym następuje ze środków budżetu gminy, choćby o ile pierwotnym źródłem finansowania budżetu są środki zewnętrzne”. RIO podkreśliła przy tym, iż brak jest przepisów wyłączających dotacje z funduszu ochrony środowiska z dochodów budżetowych.

– W związku z powyższym dotacje udzielane przez gminę na inwestycje, o których mowa w art. 403 ust. 2 w zw. z art. 400a Prawa ochrony środowiska, w tym na wymianę źródeł ciepła, muszą być udzielane na zasadach określonych przez organ stanowiący gminy, zgodnie z art. 403 ust. 5 ustawy – podsumowała bydgoska RIO. – Nie wprowadzono bowiem do tej pory przepisu rangi ustawowej, który ustanawiałby odrębne zasady udzielania takich dotacji (odrębne zasady ustawowe obowiązują np. w przypadku środków z funduszy Unii Europejskiej), a zgodnie z art. 7 Konstytucji RP organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.

Program “Ciepłe mieszkanie” w liczbach

31 stycznia t.r. zakończył się drugi i ostatni nabór wniosków dla gmin w programie. Zgłosiło się 886 gmin. Teraz nabory do 2026 r. będą prowadzone dla mieszkańców przez gminy, które zgłosiły się do programu i podpiszą umowy o dofinansowanie. Budżet programu wynosił 1,75 mld złotych.

Czytaj też: “Ciepłe mieszkanie”: 7 października rusza kolejny nabór wniosków

Źródło: samorzad.pap.pl, gov.pl, czystepowietrze.gov.pl

Fot.: Canva (marcinmarszal, aliaksandrbarysenka)