Elektryfikacja transportu zmienia dynamikę rynku ropy
Podstawowym czynnikiem wpływającym na spadek popytu na paliwa jest rosnąca liczba pojazdów elektrycznych (EV). W 2024 roku prawie połowa nowych samochodów sprzedanych w Chinach miała napęd elektryczny, co pozwoliło uniknąć wzrostu zapotrzebowania na paliwa o 3,5%. Dodatkowo, transport ciężarowy coraz częściej wykorzystuje sprężony i skroplony gaz ziemny, co zmniejszyło zapotrzebowanie na olej napędowy o 2%. Programy wymiany pojazdów spalinowych na elektryczne, rozszerzone w 2025 roku, dodatkowo przyspieszają ten trend.
IEA 2025, Fuel demand and substitution in China, 2009-2025, https://www.iea.org/commentaries/oil-demand-for-fuels-in-china-has-reached-a-plateau, License: CC BY 4.0.Petrochemia rośnie, ale to za mało, by utrzymać dawną dynamikę
Pomimo spadku zużycia paliw transportowych, całkowity popyt na ropę w Chinach przez cały czas rośnie, głównie dzięki dynamicznemu rozwojowi przemysłu petrochemicznego. W 2024 roku zapotrzebowanie na ropę na potrzeby produkcji tworzyw sztucznych i włókien wzrosło o niemal 5%. Niemniej jednak, w porównaniu z latami 2013-2023, kiedy Chiny odpowiadały za 60% globalnego wzrostu popytu na ropę, w 2024 roku ich udział w tym wzroście spadł poniżej 20%.
IEA 2025, Components of Chinese oil demand growth, 2011-2025, 2009-2025, https://www.iea.org/commentaries/oil-demand-for-fuels-in-china-has-reached-a-plateau, License: CC BY 4.0.Czy Chiny pójdą śladem Korei Południowej?
Spadek popytu na paliwa w Chinach jest zjawiskiem wyjątkowym – dotyczy kraju o średnim poziomie dochodów, który przez cały czas odnotowuje solidny wzrost gospodarczy. Historycznie, w krajach o podobnym poziomie rozwoju konsumpcja paliw rosła wraz z dochodami. Jednak Chiny mogą powtórzyć scenariusz Korei Południowej z lat 90., kiedy to mimo rosnącego PKB popyt na paliwa ustabilizował się i od tego czasu niemal nie wzrósł. Podobny rozwój wypadków w Chinach oznaczałby trwałe ograniczenie roli paliw płynnych w gospodarce.
Rynkowe konsekwencje: rafinerie pod presją
Spadek popytu na paliwa w Chinach wywołuje presję na rafinerie, zarówno krajowe, jak i globalne. Produkty paliwowe, najważniejsze dla rentowności rafinerii, tracą na znaczeniu, podczas gdy popyt na petrochemiczne surowce wzrasta. Zmiany te mogą wpłynąć na ceny i marże rafineryjne na całym świecie. Dla rynku ropy oznacza to większą niepewność i rosnącą rolę innych sektorów, takich jak chemia przemysłowa i tworzywa sztuczne.
Co dalej?
Chiny nie są już motorem wzrostu globalnego popytu na paliwa. Trendy elektryfikacji transportu, rozwój kolei dużych prędkości i polityka klimatyczna skutecznie ograniczają zużycie paliw kopalnych. Choć sektor petrochemiczny przez cały czas napędza wzrost zużycia ropy, jego skala nie jest wystarczająca, by utrzymać dotychczasową dynamikę rynku. Dla producentów ropy i rafinerii to wyraźny sygnał: przyszłość leży poza tradycyjnymi paliwami transportowymi…
Źródło: IEA.
