Nauka

Polska bez polonistyki?

1 dzień temu Jest tylko jedna dziedzina, która przynosi Polsce regularnie, ostatnio raz na 25–30 lat, Nagrodę Nobla. Jest nią literatura polska. Dlaczego się to udaje? Z powodu dobrych instytucji promocyjnych, aktywności pism literackich, stosującej bezkompromiso...

Naukowcy wykryli nową odmianę wirusa. U osoby, któ...

1 dzień temu Brytyjscy specjaliści potwierdzili wykrycie nowej odmiany wirusa Mpox, znanego jako małpia ospa, u osoby powracającej z Azji - podaje BBC News. Choć wirus nieustannie mutuje, eksperci zapewniają, iż dostępna szczepionka przeciwko ospie prawdziwej wci...

Badania i odkrycia na terenie Kopalni Bełchatów. Ś...

1 dzień temu Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów jest największą kopalnią odkrywkową w Polsce i jedną z największych w Europie. Co ciekawe, to jedyny w Polsce zbudowany przez człowieka obiekt... widoczny z kosmosu. Jeszcze do niedawna, według oficjalnych danych m...

Chiny przejmują naukowe przywództwo świata. Raport...

1 dzień temu W badaniach naukowych Chiny wysunęły się na prowadzenie w niemal 90 proc. krytycznych technologii, które decydują o potędze gospodarczej i militarnej. Tak wynika z najnowszej analizy australijskiego think tanku - Australian Strategic Policy Institute...

Przygody nazw geograficznych

1 dzień temu Nazwy te wydają się czymś oczywistym – wystarczy spojrzeć na mapę. Tymczasem każde słowo jest nośnikiem historii, kultury i polityki. Modyfikacja nazwy to ruch, który rozpala emocje i zmienia percepcję miejsca.

Chemia białego śladu

1 dzień temu Węglan wapnia tworzy skały i buduje muszle organizmów morskich. Skrywa historię pradawnych mórz i ma związek z powstawaniem kamienia w czajniku, na wannie i z twardością wody.

W kosmicznym radiu

1 dzień temu Gdziekolwiek spojrzeć w kosmos – tajemnice i zagadki. I to w zakresach promieniowania elektromagnetycznego, a także poza nim. Ostatnio głośno się zrobiło o zakresie oddziaływań radiowych.

Słoneczna superburza zbadana

1 dzień temu 10 maja 2024 r. w Ziemię uderzyła seria silnych erupcji słonecznych, wywołujących najpotężniejszą od ponad 20 lat burzę geomagnetyczną.

AI w wojsku

1 dzień temu Technologie określane mianem sztucznej inteligencji coraz śmielej wkraczają w kolejne obszary naszego życia. Wojsko nie pozostaje w tyle – również tam rośnie wykorzystanie systemów opartych na AI.

Mit, który nie tonie

1 dzień temu Opowieści o Atlantydzie od wieków rozpalają wyobraźnię filozofów i archeologów. Choć nauka kategorycznie zaprzecza jej istnieniu, nie brakuje śmiałków, którzy chcieliby udowodnić światu przeciwną tezę.

Kawa z odchodów

1 dzień temu Ustalono, co odpowiada za jej unikalny smak.

Nie tylko faceci

1 dzień temu Kobiety były obecne w każdej epoce we wszystkich społecznościach, a jednak historia – choćby ta pisana jeszcze niedawno przez archeologów – często traktowała je jako tło, pomimo iż pozostałości archeologiczne są znacznie bardziej sprawiedliwe niż dan...

Runął mit o popularnej diecie. Drastycznie zwiększ...

1 dzień temu Dieta roślinna nie zawsze oznacza zdrowie. Francuscy naukowcy odkryli, iż jadłospisy oparte na wysoko przetworzonej żywności roślinnej mogą znacząco zwiększać ryzyko chorób serca – choćby o 40 proc. W takich przypadkach znika ochronny efekt, z którym...

Czy państwo powinno finansować badania naukowe?

1 dzień temu Pojawiają się głosy, iż skoro celem są innowacje, to należy finansować tylko badania aplikacyjne. Ale pomysły na nie wyrastają najczęściej z badań podstawowych. Cały dzisiejszy postęp w postaci nowoczesnych leków biologicznych, terapii genowych, komp...

Czy masa może powstać bez bozonu Higgsa? Zaskakują...

1 dzień temu Od lat bozon Higgsa uchodzi za klucz do zrozumienia, skąd cząstki elementarne biorą swoją masę. Jego odkrycie w 2012 roku było wielkim triumfem fizyki. A co, jeżeli jednak nie jest to jedyne możliwe wyjaśnienie? Nowa praca opublikowana w prestiżowym....

Polscy naukowcy bliżej stworzenia nowej terapii no...

1 dzień temu Naukowcy z Politechniki Krakowskiej, Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie oraz Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej Polskiej Akademii Nauk opracowali i zbadali związek chemiczny, który może się okazać panaceum na raka jelita grubego. Odkryta ...

Włochy: Dwie nowe stacje metra w Rzymie to muzea a...

1 dzień temu W centrum Rzymu, na obszarze wykopalisk archeologicznych, zbudowano dwie nowe stacje metra linii C, które dzisiaj zostaną oddane do użytku. Stacje Koloseum i Porta Metronia pełnią też funkcję muzeów; wystawiono tam znaleziska, na które natrafiono pod...

Na Politechnice Koszalińskiej powstanie Fabryka Pr...

1 dzień temu Politechnika Koszalińska wybuduje Fabrykę Przyszłości. Będzie to miejsce, gdzie studenci, uczniowie, przedsiębiorcy, mieszkańcy miasta zrealizują własne projekty, stworzą prototypy urządzeń i wynalazków, przetestują nowe rozwiązania.

Nowa Katedra UNESCO powstaje na Uniwersytecie Wars...

1 dzień temu Nowa Katedra UNESCO, której celem będzie rozwijanie badań nad uprzedzeniami i mechanizmami przemocy, powstanie na Uniwersytecie Warszawskim. Na jej czele stanie dr hab. Michał Bilewicz.

Nagrodzono autorów publikacji dotyczących dziejów ...

1 dzień temu Dr Pavel Dvořák, autor książki poświęconej mitologicznemu obrazowi czechosłowackiego prezydenta Edwarda Benesza, otrzymał nagrodę główną w konkursie na wyróżniające się publikacje dotyczące dziejów Europy Środkowo-Wschodniej i jej relacji z Polską od...

Politechnika Morska w Szczecinie poszerza bazę lok...

1 dzień temu Na kampusie Politechniki Morskiej w Szczecinie oddano do użytku nowy budynek Wydziału Mechatroniki i Elektrotechniki. Studenci i naukowcy będą w nim pracować z systemami sterowania, napędami, układami wysokich napięć oraz nowoczesną automatyką.

Nowy system MIT pozwala małym modelom sztucznej in...

1 dzień temu Naukowcy z MIT opracowali platformę współpracy, która pozwala dużemu modelowi "szefa" kierować zespołem mniejszych agentów AI, osiągając doskonałą wydajność i dokładność rozumowania w porównaniu z wiodącymi modelami solo.

Naukowcy zaskoczeni własnym eksperymentem. Przezro...

1 dzień temu Czasami w świecie nauki zdarza się, iż eksperyment wyprzedza teorię. Tak właśnie było w przypadku pewnej klasy przezroczystych materiałów, nad którymi pracowali badacze z Penn State i Queen Mary University of London. To, co zaobserwowali w laboratori...

Elektrony w materiałach kwantowych wcale nie wędru...

2 dni temu Czasem w nauce najtrudniej jest zakwestionować coś, co wydaje się oczywiste. Przez dziesięciolecia fizycy materii skondensowanej działali w przekonaniu, iż zrozumieli jeden z fundamentalnych procesów w zaawansowanych materiałach warstwowych. Teraz ok...

Politechnika Wrocławska: 73 mln zł na badania nad ...

kapitalpolski.pl 2 dni temu Projekt PACMAN, otwierający nowy rozdział w terapii przeciwnowotworowej, jako jedyny otrzymał wsparcie w konkursie Wirtualnego Instytutu Badawczego (WIB). Do konsorcjum jednostek naukowych z Wrocławia i Warszawy, którego liderem jest nasza uczelnia, ...

Gigantyczny mur sprzed 7 tysięcy lat. Archeolodzy ...

2 dni temu U wybrzeży Bretanii nurkowie natrafili na największą podwodną konstrukcję megalityczną we Francji. Archeolodzy szacują, iż ten podwodny mur liczy aż 7 tysięcy lat.

Miecz z xv w., znaleziony w okolicach łukowa, traf...

2 dni temu Do zbiorów Muzeum Ziemi Łukowskiej im. Longina Kowalczyka trafił po renowacji unikatowy zabytek o dużej wartości historycznej – miecz dwuręczny

W styczniu na UJ studencka konferencja chemiczna

2 dni temu W dniach 9–10 stycznia na Uniwersytecie Jagiellońskim odbędzie się VI Ogólnopolska Studencka Konferencja Naukowa „Bliżej Chemii”. Patronem medialnym wydarzenia jest „Forum Akademickie”.

UMK i Instytut Badawczy IDEAS rozpoczynają współpr...

2 dni temu Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Instytut Badawczy IDEAS nawiązały współpracę. Naukowcy z obu instytucji będą szukali innowacyjnych rozwiązań w obszarze sztucznej inteligencji, ukierunkowanych na praktyczne zastosowania i późniejszą kome...

Muzeum pokaże Stefana Żeromskiego w nowoczesny spo...

2 dni temu Ma być najnowocześniejszym muzeum literackim w Polsce i koncertować się wokół życia oraz działalności Stefana Żeromskiego.

Atopowe zapalenie skóry – mechanizmy rozwoju choro...

2 dni temu Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba, która dotyka coraz więcej dzieci i dorosłych. Skóra jest sucha, podrażniona, a świąd potrafi być tak silny, iż utrudnia sen i codzienne życie. Choć o AZS mówi się od lat, dopiero teraz...

Naukowcy z UJ znaleźli klucz do rozwiązania jednej...

2 dni temu Naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego zrobili krok do zrozumienia, w jaki sposób sfałdowane białka przemieszczają się przez błony organelli – to jedna z od dawna nierozwiązanych tajemnic biologii molekularnej. Kluczem okazał się „ruch wahadłowy” pe...

Polska Stacja Polarna na Spitsbergenie rekrutuje!

2 dni temu Do końca grudnia trwa rekrutacja do zespołu Polskiej Stacji Polarnej Hornsund im. Stanisława Siedleckiego na Spitsbergenie. Poszukiwani są chętni do udziału w całorocznej wyprawie (zimującej), jak i tylko na okres letni.

Uczelnia w czasach chaosu

2 dni temu W warunkach chaosu przywódcy akademiccy muszą zadbać o wartości. Uczelnia powinna kierować się tą refleksją na płaszczyźnie etyki akademickiej: poszukiwania prawdy – pisze prof. Andrzej K. Koźmiński, twórca Akademii Leona Koźmińskiego, wybitny specja...

Grand Press za „papiernie”

2 dni temu Red. Piotr Guzik z tygodnika „O!Polska” otrzymał nagrodę Grand Press 2025 w kategorii „Dziennikarstwo lokalne i regionalne”. Doceniono go za cykl „Papiernia na Politechnice”.

Odkrycie w Gizie. Skany ujawniają sekretną przestr...

2 dni temu Naukowcy odkryli dwie puste komnaty w piramidzie faraona Mykerinosa, który był wnukiem Cheopsa, co może sugerować istnienie ukrytego wejścia. Znalezisko to może rzucić nowe światło na historię najmniejszej z trzech piramid w Gizie, którą wzniesiono 4...

Starszy Specjalista ds Inwestycji i Remontów

ncbj.gov.pl 2 dni temu Starszy Specjalista ds Inwestycji i Remontów HR pon., 12/15/2025 - 12:52 Banner Image Blog Image Termin zbierania ofert czw., 01/15/2026 - 12:52 Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) jest jednym z największych instytutów naukowych w Polsce, dysponu...

Uroczystość noblowska w Muzeum Henryka Sienkiewicz...

2 dni temu W niedzielę, 14 grudnia 2025 r., w Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej uczciliśmy 120. rocznicę wręczenia Henrykowi Sienkiewiczowi Nagrody Nobla. Centralnym punktem obchodów była inscenizacja uroczystego wręczenia Nagrody Nobla, [więcej .....

Psy mają szósty zmysł do ludzi. Naukowcy ujawniają...

2 dni temu Nauka potwierdza, iż psy potrafią rozpoznać, kiedy człowiek jest nieszczery. Zespół badaczy pod kierownictwem Akiko Takaoki z Uniwersytetu w Kioto przeprowadził eksperyment, który rzuca nowe światło na zdolności społeczne psów. Celem było sprawdzenie...

"Trumponomika". Noblista ma przestrogę dla Europy....

2 dni temu Donald Trump zmienił zasady międzynarodowej gry. Nie jest to jednak jedyne zmartwienie światowych liderów, którzy boją się o przyszłość w związku z rozwojem sztucznej inteligencji, zmianami klimatu i kolejnymi wojnami. Jeden z najważniejszych ekonomi...

Jak uczynić Polskę krajem innowacji? Zróbmy to sys...

2 dni temu Polska gospodarka wchodzi w dekadę, w której o jej pozycji zdecyduje zdolność do tworzenia i wdrażania innowacji oraz zwinnego adaptowania się do nowych sytuacji. W obliczu globalnych napięć, cyfrowej rewolucji i przemian demograficznych potrzebujemy...

Kupujesz rzeczy, których nie potrzebujesz? Sprawdź...

2 dni temu Święta tuż za rogiem, a Ty znów zastanawiasz się, dlaczego w Twoim koszyku lądują rzeczy, których nie potrzebujesz? Czy to tylko magia promocji, czy może coś znacznie głębszego? W najnowszym Wykładzie Otwartym Radia RMF24 terapeutka uzależnień Agata ...

Pod oceanem kryje się zagadka. Naukowcy właśnie ją...

2 dni temu Pod dnem oceanu pod Bermudami naukowcy odkryli niezwykłą strukturę geologiczną. Znalezisko może wyjaśnić, dlaczego archipelag wciąż unosi się ponad otaczającym go Atlantykiem.

Urząd Miasta Krakowa skorzysta z systemu kwantowej...

2 dni temu Kwantowa dystrybucja klucza zmienia reguły gry w cyberbezpieczeństwie. Mówimy bowiem o technologii, która gwarantuje najwyższy poziom ochrony, dzięki prawom fizyki. Pozwala wykryć wszelkie próby przechwyceniaprzesyłanych informacji od razu. Rozwiązan...

Polityka AI na uczelniach – między presją a regula...

2 dni temu Jeśli student wygeneruje pracę dyplomową, to czy należy mu się tytuł, skoro formalnie nie jest autorem tekstu? Wymaga to redefinicji pojęcia „samodzielności” i przesunięcia akcentu z samego napisania tekstu na przeprowadzenie procesu badawczego.

Odcisk palca na starożytnej łodzi. Napastnicy sprz...

2 dni temu W III wieku przed naszą erą doszło do ataku na wyspę Als u wybrzeży dzisiejszej Danii. Napastnicy przypłynęli na nie więcej niż czterech łodziach. Atak się nie powiódł. A wiemy to stąd, iż obrońcy na Als – by podziękować...

Skaner, który „widzi” przez samolot. Jak fale tera...

2 dni temu Kiedy wsiadamy do samolotu, zakładamy, iż każdy jego element został dokładnie sprawdzony — od silników, po najmniejsze fragmenty skrzydeł. Ale jak adekwatnie kontroluje się materiały, z których zbudowane są współczesne maszyny latające? I jak zrobić ...

Zmiana władz w Doktoranckim Forum Uniwersytetów Po...

2 dni temu Mgr Łukasz Sitkowski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie został wybrany na przewodniczącego Doktoranckiego Forum Uniwersytetów Polskich. Zastąpi na tym stanowisku mgr Joannę Paprzycką z Uniwersytetu Łódzkiego, która sprawowała t...

Badaczka z UG laureatką Nagrody im. Szybalskiego

2 dni temu Dr hab. Karolina Pierzynowska z Uniwersytetu Gdańskiego została laureatką Nagrody Komitetu Biotechnologii PAN im. Profesora Wacława Szybalskiego za najlepszą publikację naukową z roku 2024. Doceniono jej badania nad korygowaniem objawów choroby Hunti...

Akademia CRE – klucz do sukcesu członków kół nauko...

2 dni temu Projekt realizowany przez Fundację CRE8 umożliwił setkom studentów rozwój kluczowych kompetencji akademickich i zawodowych, przedsiębiorczych.