W marcu 2024 r. Stany Zjednoczone odnotowały największy w historii deficyt handlowy w wysokości 163,5 mld USD, pomimo nałożenia przez administrację Donalda Trumpa wysokich ceł na towary z Chin i innych krajów. Dane pokazują, iż zamiast ograniczyć import, działania Waszyngtonu wywołały chaos w globalnych łańcuchach dostaw, przyspieszyły spowolnienie gospodarcze i zmusiły firmy do szukania droższych zamienników w Azji.
Deficyt rośnie, mimo ceł
Nałożenie w marcu 20% cła na wszystkie chińskie importy (a później choćby 145% na wybrane produkty) miało zmniejszyć zależność USA od Chin. Tymczasem import z Chin spadł wprawdzie o 7% (do 29,4 mld USD), ale firmy masowo przeniosły zamówienia do innych państw Azji:
-
Wietnam – wzrost importu o 23% (do 14,8 mld USD),
-
Indie – wzrost o 34% (do 11,2 mld USD),
-
Tajlandia – wzrost o 46% (do 7 mld USD).
Efekt? Deficyt handlowy USA z tymi krajami pobił rekordy, np. z Wietnamem wzrósł o 24% (do 13,5 mld USD). – “Cła zaczęły działać, ale firmy po prostu uciekły z Chin do innych krajów, które często oferują droższe produkty” – komentuje Matthew Martin z Oxford Economics.
Gospodarka USA cierpi, inwestycje zamrożone
Skok importu (o 5,4%, do 346,8 mld USD) wynikał z prób uniknięcia przyszłych ceł, ale też zakłócił gospodarkę. W I kwartale 2024 r. PKB USA skurczył się o 0,3% – to pierwsza recesja od 2022 r. – “Niepewność handlowa paraliżuje inwestycje. Firmy wstrzymują decyzje, bo nie wiedzą, jakie cła zostaną nałożone za miesiąc” – dodaje Martin.
Chińska odporność i nowe bariery
Chiny odpowiedziały na amerykańskie cła 125% stawką na towary z USA oraz ograniczeniami w eksporcie minerałów kluczowych dla przemysłu. Pekin zapowiedział, iż “nigdy nie uklęknie” przed Waszyngtonem, choć jest otwarty na rozmowy. Tymczasem chińskie fabryki już odczuwają skutki: spadek zamówień eksportowych i ryzyko zwolnień.
Perspektywy: więcej ceł, mniej stabilności
Eksperci ostrzegają, iż choćby jeżeli USA wynegocjują umowy handlowe, bazowa stawka 10% na wszystkie kraje (zapowiedziana na tzw. “Dzień Wyzwolenia” 2 kwietnia) może utrzymać inflację i osłabić popyt. – “ASEAN straci udział w rynku USA, bo cła uderzą w ich eksport” – mówi Priyanka Kishore z Asia Decoded.
Działania administracji Trumpa, zamiast chronić amerykański przemysł, doprowadziły do:
-
Rekordowego deficytu handlowego,
-
Spowolnienia gospodarczego,
-
Przeniesienia łańcuchów dostaw do droższych dostawców.
Efekt? Firmy płacą więcej, konsumenci stracą, a gospodarka zwalnia.
Źródła:
- Nikkei Asia: “US trade deficit hits record as Asian imports spike in March” (https://asia.nikkei.com/Economy/Trade/US-trade-deficit-hits-record-as-Asian-imports-spike-in-March)
- Dane Commerce Department/Bureau of Economic Analysis (USA)
- Komentarze ekonomistów: Oxford Economics, Asia Decoded.
Leszek B. Ślazyk
e-mail: [email protected]
© www.chiny24.com