Wśród pomysłów, które trafiły pod obrady parlamentarzystów, znalazło się rozwiązanie określane jako „małżeńskie świadczenie jubileuszowe”. Zakłada ono jednorazową wypłatę dla par, które udokumentują co najmniej pół wieku wspólnego życia. Co więcej – kwota świadczenia rośnie wraz ze stażem.
Zgodnie z przygotowaną propozycją, wysokość gratyfikacji miałaby wyglądać następująco:
50 lat – 5000 zł
55 lat – 5500 zł
60 lat – 6000 zł
65 lat – 6500 zł
70 lat – 7000 zł
75 lat – 7500 zł
80 lat – 8000 zł
Inicjatorzy rozwiązania przekonują, iż długotrwałe pożycie powinno być traktowane na równi z innymi wyjątkowymi osiągnięciami życiowymi. Jak zaznaczono —„świadczenie to powinno być przyznawane okresowo i jednorazowo”.
Projekt ustawy gotowy do wdrożenia
Za prace nad tym rozwiązaniem odpowiedzialna jest Komisja Petycji, do której wpłynęła petycja P10-11/23. Po serii analiz zlecono Biuru Legislacyjnemu opracowanie wstępnej wersji ustawy. Najnowsze informacje wskazują, iż gotowy projekt został już przekazany członkom Komisji i czeka na publiczną prezentację.
Jeśli zapisy zostaną przyjęte, procedura przyznawania wsparcia ma być prosta – para będzie musiała złożyć wniosek wraz z dowodem stażu małżeńskiego, a środki wypłacane byłyby z budżetu Ministerstwa Rodziny.
Politycy mówią jednym głosem: prace będą kontynuowane
Najważniejsza decyzja zapadła podczas jednego z ostatnich posiedzeń. W oficjalnym komunikacie zapisano —„Komisja jednogłośnie zdecydowała o kontynuowaniu prac nad pomysłem”. Oznacza to, iż choćby ci, którzy wcześniej zgłaszali zastrzeżenia, nie blokują już dalszego rozwoju inicjatywy.
Nie oznacza to jednak, iż wszystko przebiegło bez wątpliwości. Jednym z głównych punktów sporów okazały się koszty.
Ile będzie kosztować uznanie dla wspólnego życia?
Wstępne szacunki zakładały, iż jeżeli świadczenie zostanie skierowane do wszystkich par z minimum 50-letnim stażem, całkowity wydatek może „znacznie przekroczyć 1 miliard złotych rocznie”. Z tego powodu Komisja zleciła przygotowanie rozszerzonej Oceny Skutków Regulacji, obejmującej kilka wariantów – zarówno dla pełnego programu, jak i ograniczonej liczby beneficjentów.
Niektórzy eksperci sugerują, iż w toku dalszych prac mogą pojawić się dodatkowe warunki, np. kryterium dochodowe lub wypłata świadczenia wyłącznie przy 50. rocznicy, bez kolejnych gratyfikacji w następnych latach.
Od sceptycyzmu do aprobaty
Kiedy projekt trafił do administracji rządowej, początkowo spotkał się z chłodnym przyjęciem. Argumentowano, iż „w polskim systemie wsparcia rodziny nie ma precedensu dla tego typu świadczenia”, a symbolem wdzięczności za długotrwałe związki są już wręczane medale za długoletnie pożycie.
Z czasem jednak ton uległ złagodzeniu. Coraz więcej głosów przypominało, iż samo wręczenie odznaczenia nie zawsze daje poczucie realnego docenienia. W trakcie obrad powtarzano, iż —„wsparcie finansowe mogłoby stanowić istotny gest wdzięczności wobec małżonków, którzy przez dekady budowali stabilność rodzinną i społeczną”.
Społeczne znaczenie nagrody za lojalność
Idea nagradzania małżeństw z wieloletnim stażem sięga poza aspekty finansowe. W dobie rosnącej liczby rozwodów i coraz późniejszego wieku zawierania związków, politycy podnoszą argument o potrzebie promowania trwałości relacji. Wielu parlamentarzystów traktuje ten projekt nie jako świadczenie socjalne, ale jako symboliczny fundament polityki rodzinnej.
W opinii zwolenników, państwo powinno pokazać, iż odpowiedzialność i wzajemna troska zasługują na publiczne uznanie. Przeciwnicy odpowiadają pytaniem: czy państwo ma zajmować się oceną wierności, czy może raczej wspierać wszystkich seniorów niezależnie od tego, czy żyją w związku?
Co dalej z projektem?
Pełny tekst ustawy ma zostać niedługo upubliczniony. Wtedy poznamy ostateczne brzmienie przepisów oraz zakres osób uprawnionych do świadczenia. Już teraz wiadomo jednak, iż temat nie zostanie odłożony na półkę.