1 dzień temu
Od początku ubiegłego roku jednostki straży miejskiej w całej Polsce prowadzą intensywne kontrole. Działania te zaowocowały tysiącami przeprowadzonych inspekcji w domach i mieszkaniach. Brak dopełnienia ustawowego obowiązku rejestracji może skutkować dotkliwymi konsekwencjami finansowymi – mandatem karnym w wysokości choćby 5 tysięcy złotych.
Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Przedmiot i zakres prowadzonych kontroli
Kontrole realizowane przez funkcjonariuszy straży miejskiej koncentrują się przede wszystkim na weryfikacji, czy wszystkie źródła ogrzewania zostały prawidłowo zgłoszone do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Ten ogólnopolski system rejestrowy został stworzony w celu gromadzenia kompleksowych informacji o urządzeniach grzewczych o mocy nieprzekraczającej 1 MW, które znajdują się w budynkach mieszkalnych na terenie całego kraju.
Działania kontrolne nie ograniczają się jedynie do sprawdzenia faktu dokonania zgłoszenia. Funkcjonariusze weryfikują również zgodność deklarowanych informacji ze stanem faktycznym. Podczas inspekcji szczególną uwagę zwraca się na rodzaj zainstalowanych urządzeń grzewczych, ich parametry techniczne oraz datę instalacji. Ta szczegółowa weryfikacja ma na celu eliminację nieprawidłowości w składanych deklaracjach oraz identyfikację przypadków celowego wprowadzania w błąd organów kontrolnych.
Warto podkreślić, iż obowiązek rejestracji obejmuje niezwykle szeroki katalog urządzeń grzewczych, w tym kotły na paliwa stałe, piece kaflowe, kominki, pompy ciepła, ogrzewanie elektryczne, a także kotły gazowe i olejowe. Każde źródło ciepła o mocy do 1 MW podlega obowiązkowi zgłoszenia, niezależnie od jego wieku, klasy emisyjności czy częstotliwości użytkowania.
Rozszerzone kompetencje straży miejskiej w 2024 roku
Rok 2024 przyniósł istotne zmiany w zakresie uprawnień kontrolnych funkcjonariuszy straży miejskiej. Rozszerzenie kompetencji znacząco zwiększyło możliwości weryfikacyjne podczas prowadzonych inspekcji. w tej chwili strażnicy posiadają uprawnienia do szczegółowego sprawdzania nie tylko samego faktu zgłoszenia urządzenia do CEEB, ale również schematy podanych informacji dotyczących wykorzystywanego paliwa oraz klasy emisyjności urządzeń grzewczych.
Nowe uprawnienia umożliwiają funkcjonariuszom weryfikację, czy w deklarowanym kotle faktycznie spalany jest zadeklarowany rodzaj paliwa. Ma to szczególne znaczenie w kontekście walki z procederem wykorzystywania niskiej jakości paliw, w tym mułów węglowych, flotokoncentratów czy mokrego drewna, których spalanie przyczynia się do znacznego pogorszenia jakości powietrza.
Dodatkowym elementem kontroli jest sprawdzanie, czy eksploatowane urządzenia spełniają wymogi określone w lokalnych uchwałach antysmogowych. W wielu regionach Polski obowiązują już przepisy zakazujące użytkowania kotłów niespełniających minimalnych standardów emisyjnych. Funkcjonariusze mogą weryfikować klasę urządzenia i jego zgodność z obowiązującymi regulacjami, a w przypadku stwierdzenia niezgodności – nakładać stosowne kary.
W przypadku wykrycia nieprawidłowości lub niezgodności z deklaracją złożoną do CEEB, właściciel nieruchomości może zostać ukarany wysokim mandatem, sięgającym choćby 5 tysięcy złotych. Sankcja ta ma charakter odstraszający i ma motywować właścicieli nieruchomości do rzetelnego wywiązywania się z obowiązków rejestracyjnych.
Procedura rejestracji źródeł ogrzewania
Pomimo upływu ustawowego terminu na dokonanie zgłoszenia do CEEB, właściciele nieruchomości, którzy jeszcze nie dopełnili tego obowiązku, mogą i powinni to uczynić w każdej chwili. Rejestracja jest całkowicie bezpłatna i dostępna poprzez kilka różnych kanałów, co ma ułatwić dopełnienie formalności.
Najbardziej wygodną i szybką metodą zgłoszenia jest wypełnienie elektronicznego formularza dostępnego na stronie internetowej Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego. Ta forma rejestracji wymaga posiadania profilu zaufanego lub podpisu elektronicznego, co może stanowić pewną barierę dla osób niekorzystających regularnie z usług e-administracji.
Alternatywną metodą jest tradycyjna droga listowna. Wypełniony formularz zgłoszeniowy można przesłać pocztą na adres adekwatnego ze względu na lokalizację nieruchomości urzędu miasta lub gminy. Ta forma jest szczególnie dogodna dla osób starszych, które mogą mieć ograniczony dostęp do Internetu lub trudności w korzystaniu z narzędzi elektronicznych.
Trzecią możliwością jest osobiste złożenie deklaracji w urzędzie miasta lub gminy. Ta opcja pozwala na bezpośredni kontakt z urzędnikiem, który może udzielić niezbędnych wyjaśnień i pomóc w prawidłowym wypełnieniu formularza, co minimalizuje ryzyko popełnienia błędów.
Szczególną uwagę należy zwrócić na obowiązek zgłaszania nowych instalacji grzewczych. W przypadku montażu nowego urządzenia lub zmiany systemu ogrzewania, właściciele nieruchomości mają zaledwie 14 dni na dokonanie zgłoszenia. Ten krótki termin stanowi dodatkowe wyzwanie i wymaga szybkiej reakcji po zakończeniu prac instalacyjnych.
Szerszy kontekst kontroli źródeł ogrzewania
Prowadzone kontrole stanowią element kompleksowej strategii walki ze smogiem i poprawy jakości powietrza w Polsce. Dane gromadzone w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków stanowią nieocenione źródło informacji dla władz centralnych i samorządowych, pozwalające na identyfikację obszarów, w których koncentrują się przestarzałe, nieekologiczne źródła ogrzewania.
Informacje zawarte w CEEB mają najważniejsze znaczenie przy planowaniu i wdrażaniu programów dotacyjnych ukierunkowanych na wymianę nieefektywnych systemów grzewczych. Pozwalają one na precyzyjne adresowanie wsparcia finansowego do regionów i gospodarstw domowych, w których potrzeba interwencji jest największa. Dzięki temu środki publiczne przeznaczane na transformację energetyczną mogą być wykorzystywane w sposób bardziej efektywny.
Dodatkowo, dane z ewidencji są wykorzystywane przy opracowywaniu planów poprawy efektywności energetycznej budynków. Połączenie informacji o źródłach ogrzewania z danymi o stanie technicznym budynków pozwala na kompleksowe planowanie działań modernizacyjnych, które przyniosą największe korzyści ekologiczne przy optymalnym wykorzystaniu dostępnych środków finansowych.
Zalecenia dla właścicieli nieruchomości
Eksperci zajmujący się tematyką ochrony środowiska i prawa administracyjnego jednoznacznie rekomendują, by nie zwlekać z dopełnieniem obowiązku rejestracji źródeł ogrzewania, choćby jeżeli ustawowy termin już upłynął. Jak podkreślają specjaliści, „lepiej zrobić to późno niż wcale i narazić się na wysoką karę podczas kontroli”.
Właściciele nieruchomości powinni podchodzić do procesu rejestracji z należytą starannością, zapewniając zgodność deklarowanych informacji ze stanem faktycznym. Szczególną uwagę należy zwrócić na parametry techniczne urządzeń, takie jak moc, klasa emisyjności czy rok produkcji. Nieprawidłowości w tym zakresie mogą skutkować nałożeniem mandatu podczas kontroli.
W przypadku wątpliwości dotyczących procesu rejestracji lub wymaganych informacji, warto skontaktować się z adekwatnym urzędem miasta lub gminy. Pracownicy administracji publicznej mogą udzielić niezbędnych wyjaśnień i pomóc w prawidłowym wypełnieniu formularza zgłoszeniowego.
Należy również pamiętać o obowiązku aktualizacji informacji w CEEB w przypadku zmiany źródła ogrzewania. Wymiana kotła, instalacja dodatkowego źródła ciepła czy likwidacja istniejącego systemu wymagają zgłoszenia w terminie 14 dni od dokonania zmiany. Zaniechanie tej aktualizacji może skutkować sankcjami podczas kontroli.
Intensyfikacja kontroli związanych z rejestracją źródeł ogrzewania świadczy o determinacji władz w egzekwowaniu przepisów dotyczących Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Działania te wpisują się w szerszą strategię poprawy jakości powietrza i ograniczenia emisji zanieczyszczeń z sektora komunalno-bytowego.
Właściciele nieruchomości, którzy jeszcze nie dopełnili obowiązku rejestracji, powinni uczynić to niezwłocznie, korzystając z dostępnych kanałów zgłoszeniowych. Terminowe i rzetelne wywiązanie się z tego obowiązku pozwoli uniknąć dotkliwych kar finansowych, a jednocześnie przyczyni się do gromadzenia kompleksowych danych niezbędnych do skutecznej walki ze smogiem.
Rozszerzone uprawnienia kontrolne straży miejskiej wprowadzone w 2024 roku wskazują na rosnącą determinację państwa w egzekwowaniu przepisów dotyczących ochrony powietrza. W najbliższych latach można spodziewać się dalszej intensyfikacji działań kontrolnych oraz zaostrzenia sankcji za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących emisji zanieczyszczeń.
