Zielona transformacja miast: miliardy na ekologiczne inwestycje

Polskie miasta mają szansę na przełom w ekologicznych inwestycjach dzięki preferencyjnym pożyczkom z Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK). Dotychczas wpłynęło już ponad 1,2 tys. wniosków o dofinansowanie projektów, a ich łączna wartość przekroczyła 6,4 mld zł. Łącznie w ramach programu dostępne jest aż 40 mld zł, które mogą zostać wykorzystane na rozwój zielonej infrastruktury, termomodernizację czy odnawialne źródła energii.

Jak działa finansowanie zielonej transformacji?

Program finansowany jest z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) i oferuje jednostkom samorządowym oraz spółkom komunalnym możliwość uzyskania wsparcia na inwestycje proekologiczne. Pożyczki pokrywają 100% kosztów inwestycji i są oprocentowane na poziomie 0%, a w przypadku jednostek samorządu terytorialnego (JST) istnieje możliwość umorzenia 5% kwoty kapitału.

– Dysponujemy 40 miliardami złotych, po które samorządy mogą sięgać już od kwoty 2 mln zł. Nie ma górnej granicy, co oznacza, iż finansowane mogą być zarówno mniejsze, jak i większe projekty – podkreśla prof. Marta Postuła, pierwsza wiceprezes BGK.

Termin składania wniosków upływa 31 sierpnia 2026 roku, natomiast środki muszą zostać wypłacone i zainwestowane do końca 2030 roku. Pożyczki mogą obejmować projekty już rozpoczęte, o ile ich realizacja nie wystartowała przed lutym 2020 roku.

Główne obszary wsparcia

Środki z KPO mogą być przeznaczone na różnorodne inicjatywy związane z ekologiczną modernizacją miast. Najczęściej dotyczą one:

Rozwoju odnawialnych źródeł energii – instalacja paneli fotowoltaicznych, budowa farm wiatrowych czy nowoczesnych systemów ciepłowniczych.

Tworzenia zielonej infrastruktury – parki miejskie, ogrody wertykalne, zielone dachy i ściany.

Termomodernizacji budynków – zmniejszenie zużycia energii i poprawa efektywności energetycznej.

Poprawy jakości wody – modernizacja sieci wodno-kanalizacyjnych, instalacja systemów retencji deszczowej.

Rewitalizacji przestrzeni miejskiej – odnawianie historycznych obiektów z uwzględnieniem ekologicznych rozwiązań.

Przykłady realizowanych projektów

W ramach programu w marcu podpisano osiem umów na zielone inwestycje w czterech województwach. Wśród kluczowych inicjatyw znajduje się projekt w Szczytnie, gdzie 18 mln zł zostanie przeznaczone na rekultywację ścisłego centrum miasta, w tym rewitalizację zabytkowej wieży ciśnień.

– To miejsce przez lata pozostawało w złym stanie. Dzięki środkom z BGK zostanie odnowione, a wokół powstanie nowoczesna, ekologiczna przestrzeń miejska, w tym zbiornik retencyjny, ogrody wertykalne i energooszczędne oświetlenie – mówi Stefan Ochman, burmistrz Szczytna.

W Kowalewie Pomorskim fundusze pozwolą na kontynuację adaptacji dawnego budynku sądu na szkołę muzyczną, uwzględniając nowoczesne, proekologiczne rozwiązania.

Zielona przyszłość miast

Eksperci podkreślają, iż transformacja miast to najważniejsze wyzwanie w obliczu zmian klimatycznych. Raport Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR wskazuje, iż polskie miasta zmagają się z problemem zanieczyszczenia powietrza, miejskich wysp ciepła oraz niedoboru powierzchni biologicznie czynnych.

– Dzięki tym funduszom mamy szansę poprawić jakość życia mieszkańców, zwiększyć efektywność energetyczną miast i przygotować je na przyszłość – podsumowuje prof. Marta Postuła.

Dzięki preferencyjnym pożyczkom wiele długo oczekiwanych projektów może wreszcie zostać zrealizowanych. Teraz najważniejsze jest szybkie wdrażanie inwestycji, aby wykorzystać pełny potencjał dostępnych środków i skutecznie odpowiedzieć na wyzwania ekologiczne stojące przed polskimi miastami.

Źródło: Newseria