9 godzin temu
De Verenigde Staten bieden Oekraïne "zeer sterke" veiligheidsgaranties die vergelijkbaar zijn met het NAVO-artikel 5. De toponderhandelaar van Oekraïne meldt "echte vooruitgang" in de vredesgesprekken in Berlijn, waar president Volodymyr Zelensky bereid blijkt zijn NAVO-ambities op te geven in ruil voor bindende westerse bescherming.
De Amerikaanse garanties omvatten collectieve zelfverdediging en sterke afschrikking met wapens, zo meldde een hoge Amerikaanse functionaris. Zelensky heeft bilaterale, juridisch bindende garanties geaccepteerd als alternatief voor een NAVO-lidmaatschap. De Amerikaanse functionaris waarschuwde wel dat het voorstel "niet eeuwig op tafel blijft liggen".
De Oekraïense onderhandelaar Roestem Oemjerov schreef op X: «De onderhandelingen tussen Oekraïne en de Verenigde Staten waren constructief en productief en er is echte vooruitgang geboekt. We hopen tegen het einde van de dag tot een akkoord te komen dat ons dichter bij vrede brengt.»
Territoriale kwesties blijven gevoelig
De gesprekken in Berlijn zijn op zondag begonnen en gingen maandag verder. Een belangrijk knelpunt blijft de controle over Oekraïens grondgebied in het oosten. De VS oefent druk uit op Oekraïne om troepen terug te trekken uit de regio Donetsk, inclusief niet-bezette gebieden.
Zelensky stelde als tegenbod een referendum voor waarin Oekraïners kunnen stemmen over het afstaan van grondgebied. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov reageerde maandag op Zelensky's bereidheid om NAVO-lidmaatschap los te laten: «Deze zaak is een van de hoekstenen en vraagt om speciale gesprekken.» Rusland ziet een NAVO-lidmaatschap van Oekraïne als een "rode lijn".
Europese leiders vergaderen in Berlijn
Maandagavond komen de leiders van de belangrijkste Europese landen samen in de Berlijnse Rijkskanselarij. De Duitse bondskanselier Friedrich Merz ontvangt Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, NAVO-chef Mark Rutte en leiders uit Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Italië en demissionair premier Dick Schoof.
Schoof zei voor vertrek naar Berlijn: «en ik hoop dat we dat vanavond ook met elkaar kunnen afronden.» De Europese bondgenoten stellen voorwaarden aan een eventuele gebiedsoverdracht door Oekraïne: verzekerde bescherming en instemming van het Oekraïense volk. Schoof benadrukte dat Europa niet wil dat «agressie loont».
Duitsland en Oekraïne verdiepen samenwerking
Tijdens Zelensky's bezoek aan Berlijn presenteerde Duitsland een tienpuntenplan voor intensievere defensiesamenwerking. Het plan omvat verhoogde samenwerking in de defensie-industrie, regelmatig overleg tussen defensieministers, een Oekraïns kantoor voor de defensie-industrie in Berlijn en gezamenlijke aankoop van Oekraïns defensiemateriaal.
Het document stelt: «Een sterke Oekraïense defensie-industrie is cruciaal voor de verdediging tegen Ruslands agressieoorlog en is een belangrijk onderdeel van veiligheidsgaranties om toekomstige Russische agressie af te schrikken.» Ook zijn afspraken gemaakt over het bestrijden van corruptie in Oekraïne.
Bevroren Russische tegoeden en rechtszaak
EU-buitenlandchef Kaja Kallas sprak zich maandag uit over plannen om bevroren Russische tegoeden te gebruiken voor een lening aan Oekraïne. Ze erkende de moeilijkheid: «Ik ben van nature optimistisch, maar ik zie ook hoe moeilijk het is.» Tegelijkertijd noemde ze het een «echt een gamechanger zijn voor deze oorlog».
De Russische centrale bank spande maandag een rechtszaak aan tegen het in België gevestigde Euroclear en eist bijna €200 miljard schadevergoeding. Bij Euroclear ligt €185 miljard aan Russische tegoeden bevroren. Kallas reageerde op Russische dreigingen: «Sommige landen zijn de bedreigingen door Rusland meer gewoon dan andere. En ik kan jullie verzekeren: dit zijn maar bedreigingen, en als we verenigd blijven zijn we veel sterker (...) We moeten echt allemaal het hoofd koel houden.»
Zelensky bezoekt Nederland
Dinsdag bezoekt Zelensky Nederland. Hij spreekt in de ochtend de Tweede Kamer toe, luncht met demissionair premier Dick Schoof op het Catshuis en heeft in de middag een audiëntie met koning Willem-Alexander. Later op de dag woont hij in Den Haag een conferentie bij over compensatie voor de Russische invasie.
Het is Zelensky's vierde toespraak tot het Nederlandse parlement sinds de Russische invasie in februari 2022. Eerder sprak hij op 31 maart 2022 per video, ruim een maand later in het Senaatsgebouw en afgelopen juni tijdens de NAVO-top.
Let op: Dit artikel is gemaakt met Kunstmatige Intelligentie (AI).
