Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej podpisana. Co się zmienia?

Prezydent Andrzej Duda podpisał we wtorek 17 grudnia ustawę o ochronie ludności i obronie cywilnej – przekazała w środę Kancelaria Prezydenta RP. Ustawa zakłada powstanie systemu ochrony ludności, który – w razie wojny – będzie mógł się przekształcić w obronę cywilną.

Na realizację nowych rozwiązań rząd będzie przeznaczać rocznie nie mniej niż 0,3 proc. PKB. Zasadniczym jej celem jest wypełnienie społecznego zapotrzebowania na bezpieczne i odporne środowisko cywilne w kontekście zagrożeń militarnych i pozamilitarnych.

Ustawa koncentruje się na bezpieczeństwie obywateli i – jak wielokrotnie zwracali uwagę autorzy regulacji – nie wpływa na swobody obywatelskie.

Ustawa określa m.in.

• zadania ochrony ludności w czasie pokoju i w czasie wojny
• organy i podmioty realizujące zadania ochrony ludności
• zasady planowania ochrony ludności i obrony cywilnej
• zasady funkcjonowania systemu wykrywania zagrożeń oraz ostrzegania, powiadamiania i alarmowania o zagrożeniach
• zasady użytkowania i ewidencjonowania obiektów zbiorowej ochrony, zasady funkcjonowania i organizację obrony cywilnej oraz sposób powoływania personelu do obrony cywilnej

Konstrukcja systemu ochrony ludności została oparta na już istniejących strukturach. Chodzi o optymalne wykorzystanie potencjału krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (szczególnie Państwowej Straży Pożarnej i ochotniczych straży pożarnych), struktur zarządzania kryzysowego, Systemu Powiadamiania Ratunkowego, Państwowego Ratownictwa Medycznego, podmiotów leczniczych i organizacji pozarządowych.

To również przygotowanie organów administracji publicznej do realizacji przewidzianych zadań. Minister spraw wewnętrznych i administracji będzie odpowiedzialny za koordynację funkcjonowania systemu ochrony ludności na poziomie centralnym. W tym zakresie otrzyma wsparcie Rządowego Zespołu Ochrony Ludności.

Edukacja i szkolenia

Ustawa kładzie duży nacisk na kształtowanie świadomości społeczeństwa oraz promowanie odpowiednich zachowań. Edukacja z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej obejmuje w szczególności przekazywanie wiedzy o potencjalnych i aktualnych zagrożeniach mających wpływ na bezpieczeństwo oraz o zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia.

Dalsza część tekstu pod tweetem

Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej to wspólne wielkie przedsięwzięcie @MSWiA_GOV_PL i @MON_GOV_PL. We wtorek wspólnie z wicepremierem @KosiniakKamysz przedstawiliśmy plany wdrażania ustawy w ciągu najbliższych miesięcy. Liczymy, iż ustawę- przyjętą jednomyślnie w… pic.twitter.com/ePx7kXaLjt

— Tomasz Siemoniak (@TomaszSiemoniak) December 17, 2024

Ponadto przewiduje przeprowadzania szkoleń i z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej m.in. dla urzędów, jednostek samorządu terytorialnego.

Wprowadzenie stanu wojennego

W momencie wprowadzenia stanu wojennego i w czasie wojny ochrona ludności staje się obroną cywilną. Będzie mieć na celu ochronę ludności cywilnej przed zagrożeniami wynikającymi z działań zbrojnych i ich następstw.

Zgodnie z ustawą Rada Ministrów będzie przedstawiała Sejmowi i Senatowi sprawozdanie z wykonania ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej co dwa lata do końca kwietnia danego roku kalendarzowego. Pierwsze sprawozdanie z wykonania ustawy przedstawione ma być do końca kwietnia 2026 r. Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.

Ustawa wchodzi w życie 1 stycznia 2025 r.