Interwencja USA na forum Międzynarodowej Organizacji Morskiej
W październiku 2025 roku w Londynie doszło do bezprecedensowych wydarzeń podczas obrad Międzynarodowej Organizacji Morskiej ONZ (IMO). Administracja Stanów Zjednoczonych, z prezydentem i sekretarzem stanu na czele, podjęła zdecydowane działania polityczne, by zablokować wypracowane wcześniej porozumienie klimatyczne dotyczące żeglugi.
„Stany Zjednoczone NIE będą tolerować tego globalnego zielonego oszustwa podatkowego na żeglugę.” – Donald Trump
W rezultacie państwa członkowskie IMO zgodziły się na roczne odroczenie głosowania nad tzw. Net-Zero Framework. Według obserwatorów, uzyskanie ambitnego porozumienia w przyszłości będzie wyjątkowo trudne.
Konsekwencje dla polityki klimatycznej
W przeszłości również inni prezydenci USA wpływali na hamowanie międzynarodowych inicjatyw klimatycznych. Jednak, jak podkreślają analitycy, obecna administracja nie tylko dąży do osłabienia ambicji klimatycznych, ale wręcz do zahamowania rozwoju czystej energii i działań na rzecz klimatu, wykorzystując do tego siłę polityczną i gospodarczą USA.
Reakcja Europy i innych państw
Część państw europejskich rozważała choćby rezygnację z własnych regulacji klimatycznych dla żeglugi, by zyskać poparcie USA. Ostatecznie jednak pod naciskiem Stanów Zjednoczonych oraz ich sojuszników z Zatoki Perskiej, porozumienie zostało zawieszone.
Alternatywne ścieżki działania
Eksperci wskazują, iż dotychczasowe próby wypracowania globalnych kompromisów, takich jak Net-Zero Framework czy wcześniejsze mechanizmy offsetowe (np. CORSIA w lotnictwie), często prowadziły do rozwiązań nieskutecznych lub sprzyjających kontrowersyjnym technologiom, jak biopaliwa z upraw czy LNG.
Jako alternatywę proponuje się wzmocnienie roli systemów krajowych lub regionalnych. Przykładem jest unijny mechanizm CBAM, a także lokalne inicjatywy w Wielkiej Brytanii, Turcji, Afryce (np. Dżibuti i Gabon), Ameryce Łacińskiej, Kanadzie czy Azji. Takie podejście umożliwia wdrażanie ambitniejszych polityk bez konieczności uzyskiwania globalnego konsensusu.
Nowe możliwości dla państw rozwijających odnawialne paliwa
Kraje takie jak Chile czy Namibia, które poparły porozumienie IMO, inwestują w rozwój e-paliw oraz odnawialnych źródeł energii. kooperacja pomiędzy progresywnymi państwami, np. poprzez tworzenie zielonych korytarzy żeglugowych, może przyspieszyć implementację czystych technologii w transporcie morskim.
Podsumowanie i perspektywy
Decyzja o odroczeniu głosowania nad globalnym podatkiem węglowym dla żeglugi pokazuje ograniczenia obecnego modelu negocjacji międzynarodowych. Europa stoi przed wyborem: kontynuować próby globalnych kompromisów czy rozwijać własne, ambitne regulacje i budować koalicje z państwami gotowymi do działań na rzecz klimatu.
