W samym sercu Wrocławia, nad brzegiem Odry na Kleczkowie, rozciąga się Port Północ - miejsce, które łączy bogatą historię z niepowtarzalnym klimatem industrialnego krajobrazu. Ten zabytkowy obiekt kryje w sobie niezwykły potencjał kulturowy i historyczny.
Historia Portu Północ jest nierozerwalnie związana z systemem kanalizacji Wrocławia. Do połowy XIX wieku miasto nie posiadało kanalizacji komunalnej. Ścieki były odprowadzane rynsztokami lub krótkimi kanałami do Odry, Oławy lub fosy miejskiej. Dopiero podczas likwidacji fortyfikacji miejskich i regulacji przebiegu koryta Oławy, w latach 60. XIX wieku, wybudowano szereg podziemnych kanałów mających ujście do Odry. Ogólny plan kanalizacji miasta zatwierdzono dopiero w 1875 roku. Jednym z jego kluczowych punktów była budowa przepompowni „Port”.
Przepompownia powstała w widłach Odry i Starej Odry w latach 1880-1881. Była główną przepompownią kierującą ścieki z całego skanalizowanego miasta do oczyszczalni zbudowanej na terenie majątków ziemskich Rędziny i Świniary, czyli na dzisiejsze pola irygacyjne Osobowice. Budynek przepompowni, zaprojektowany przez znanych wrocławskich architektów Richarda Plüddemanna i Carla Klimma, przetrwał do dziś w niemal nienaruszonym stanie. W jego wnętrzach znajdują się ogromne maszyny parowe, które są świadectwem świetności przemysłu tamtego okresu. Przez ponad 100 lat przepompownia była kluczowym elementem rozbudowanego, ekologicznego systemu oczyszczania ścieków - jednego z najstarszych w Europie.
We wnętrzu cuda techniki Jednym z największych atutów Portu Północ jest jego architektura. Budynki portowe, choć użytkowe z założenia, zostały zaprojektowane z dbałością o szczegóły, które dziś budzą podziw miłośników historii i urbanistyki. Zachowane magazyny oraz przestrzenie techniczne przywołują na myśl czasy, gdy port tętnił życiem, będąc ważnym elementem gospodarki miasta.
Jednak to, co czyni Port Północ miejscem wyjątkowym, to jego zdolność do łączenia historii z nowoczesnością. Obiekt ten od lat przyciąga artystów, fotografów i filmowców, stając się inspiracją dla współczesnych dzieł sztuki. Jego charakterystyczny klimat stał się scenerią dla niezapomnianych wydarzeń kulturalnych. Port Północ odgrywa istotną rolę na mapie wrocławskiej kultury. To właśnie tutaj, w 2020 roku, odbył się Przegląd Sztuki SURVIVAL - jeden z najbardziej prestiżowych festiwali sztuki współczesnej w Polsce. Przestrzeń portowa zamieniła się w tło dla niezwykłych instalacji artystycznych, podkreślając dialog między industrialnym dziedzictwem a współczesnymi formami wyrazu.
Nic dziwnego, iż to miejsce przyciąga wybitnych fotografów To także w Port Północ swój obiektyw skierował światowej sławy fotografik Ryszard Horowitz. Jego niecodzienne spojrzenie na przestrzeń portową uchwyciło jej surowe piękno i niepowtarzalny charakter, nadając jej nowy wymiar w oczach odbiorców z całego świata.
