2 dni temu
Nature Restoration Law, przyjęte przez Parlament Europejski w 2023 roku, a formalnie zatwierdzone przez Radę UE w 2024 roku, zakłada szeroko zakrojone działania na rzecz renaturyzacji ekosystemów zarówno lądowych, jak i morskich. Regulacja ta uzupełnia istniejące akty prawne, takie jak dyrektywa siedliskowa czy ramowa strategia morska, rozszerzając ich zakres o aktywne działania naprawcze.
Zgodnie z nowymi przepisami do końca obecnej dekady co najmniej 20 proc. zdegradowanych ekosystemów w UE powinno zostać objętych działaniami odbudowującymi. Ostateczny cel zakłada, iż do 2050 roku wszystkie obszary wymagające interwencji będą poddane renaturyzacji. Państwa członkowskie zobowiązane są do opracowania Krajowych Planów Odbudowy Zasobów Przyrodniczych, które precyzyjnie określą zakres działań, środki finansowe oraz harmonogram ich wdrażania.
NRL zakłada szereg konkretnych działań, które mają przyczynić się do poprawy stanu ekosystemów w Europie. najważniejsze założenia obejmują:
- Odtworzenie co najmniej 30 proc. zdegradowanych siedlisk do 2030 roku,
- Posadzenie 3 miliardów nowych drzew,
- Przywrócenie naturalnego biegu 25 tys. km rzek,
- Rewitalizację terenów podmokłych i obszarów rolniczych,
- Powstrzymanie spadku populacji owadów zapylających,
- Zwiększenie powierzchni terenów zielonych w miastach.
Eksperci podkreślają, iż oprócz korzyści ekologicznych, działania te będą miały także pozytywny wpływ na gospodarkę. Odbudowa przyrody to nie tylko inwestycja w ekosystemy, ale także w sektor rolny, rybołówstwo czy leśnictwo, które są bezpośrednio zależne od zdrowego środowiska.
Chociaż cele wyznaczone przez NRL są ambitne, ich realizacja wiąże się z wieloma wyzwaniami. Poza koniecznością przeznaczenia znaczących środków finansowych na odbudowę ekosystemów, kluczową rolę odegra szczegółowa inwentaryzacja przyrody w poszczególnych krajach. Dopiero na jej podstawie możliwe będzie określenie priorytetów działań i wyboru najskuteczniejszych metod renaturyzacji.
Dodatkową trudnością mogą być obawy społeczne i ekonomiczne związane z niektórymi działaniami naprawczymi, szczególnie w kontekście przekształceń w sektorze rolnictwa czy przemysłu drzewnego.
Stan europejskiej przyrody jest alarmujący – szacuje się, iż 81 proc. siedlisk na terenie UE znajduje się w złej kondycji, a degradacja postępuje. Utrata różnorodności biologicznej oraz zmiany w ekosystemach bezpośrednio wpływają na produkcję rolną, dostępność wody czy stabilność klimatyczną. Komisja Europejska podaje, iż koszt ekonomiczny niszczenia przyrody sięga rocznie choćby 50 miliardów euro.
Długofalowe skutki odbudowy ekosystemów mogą być jednak ogromne. Poprawa jakości gleb, wzrost populacji owadów zapylających czy przywrócenie naturalnych terenów zalewowych to elementy, które w przyszłości mogą przyczynić się do stabilizacji gospodarki i zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego.
Nature Restoration Law stanowi jeden z najważniejszych kroków w kierunku odbudowy europejskiej przyrody. Jego skuteczność będzie zależeć nie tylko od zaangażowania państw członkowskich, ale także od wsparcia społecznego i efektywnej współpracy na poziomie lokalnym. Najbliższe lata pokażą, czy Europa jest w stanie skutecznie odwrócić negatywne trendy i przywrócić naturze jej należne miejsce w przestrzeni ekologicznej i gospodarczej.
