Postępy UE w redukcji emisji i zwiększaniu udziału OZE
Według najnowszych danych Komisji Europejskiej, Unia Europejska utrzymuje trend spadkowy emisji gazów cieplarnianych. Wstępne dane za 2024 rok wskazują na spadek emisji netto (w tym LULUCF, emisje morskie i lotnicze) o 2,5% względem 2023 roku. UE dąży do redukcji emisji o co najmniej 55% do 2030 roku w porównaniu do poziomów z 1990 roku. Prognozy z marca 2025 roku przewidują, iż przy pełnej realizacji istniejących i planowanych polityk, pozostanie luka na poziomie ok. 1 punktu procentowego do osiągnięcia celu.
Udział odnawialnych źródeł energii w końcowym zużyciu energii brutto w UE osiągnął w 2023 roku 24,6% (wzrost o 1,5% względem 2022 roku). W poszczególnych krajach wyniki są zróżnicowane – od 66% w Szwecji do poniżej 16% w Luksemburgu, Belgii, Malcie i Irlandii.
Efektywność energetyczna i bezpieczeństwo energetyczne
Każdy 1% poprawy efektywności energetycznej pozwala ograniczyć import gazu do UE o 2,6%. W 2023 roku wdrożone działania – w tym aktualizacje oznaczeń energetycznych i regulacji ekoprojektu – przyniosły oszczędności na rachunkach za energię rzędu 120 mld euro. Konsumpcja energii pierwotnej w UE spadła o 4,1% w latach 2022–2023, ale wciąż przekracza cel na 2030 rok o 22%. Zużycie końcowe energii spadło o 3,0% i jest o 17% powyżej celu na 2030 rok.
UE znacząco ograniczyła import paliw kopalnych z Rosji. Udział rosyjskiego gazu w imporcie spadł z 45% w 2021 roku do 19% w 2024 i 12% do sierpnia 2025. Import rosyjskiej ropy uległ zmniejszeniu z 27% na początku 2022 roku do 3% w pierwszej połowie 2025 roku, a import węgla został całkowicie wyeliminowany. Komisja Europejska przedstawiła mapę drogową odejścia od importu energii z Rosji.
Działania na rzecz obniżenia kosztów energii
Komisja realizuje Plan Działań na rzecz Przystępnej Energii, którego celem jest obniżanie rachunków za energię i modernizacja systemu energetycznego UE. Wśród działań znalazły się m.in. inicjatywy przyspieszające rozwój sieci, kontrakty sektorowe dla offshore, magazynowania energii oraz nowe wytyczne dotyczące OZE i taryf sieciowych.
Wyzwania i plany na przyszłość
Raport podkreśla, iż do osiągnięcia celów klimatycznych konieczne są dalsze inwestycje – szacowane na ponad 695 mld euro rocznie w latach 2031–2040. najważniejsze będą: zwiększenie elektryfikacji, dalsza poprawa efektywności energetycznej (zwłaszcza w sektorze mieszkaniowym), rozwój rozwiązań cyfrowych i AI oraz optymalizacja inwestycji publicznych i prywatnych.
Komisja Europejska przygotowuje propozycję nowego celu klimatycznego na 2040 rok oraz zintegrowane ramy odporności klimatycznej, które mają być zaprezentowane w 2026 roku. Planowana jest także rewizja rozporządzenia o zarządzaniu Unią Energetyczną po 2030 roku.
Podsumowanie i główne wnioski raportu
- Emisje gazów cieplarnianych w UE spadły w 2024 roku o 2,5%.
- Udział OZE w zużyciu energii osiągnął 24,6% w 2023 roku.
- Największe redukcje emisji odnotowano w sektorze energii i przemyśle.
- Wzrost efektywności energetycznej przekłada się na niższy import gazu i oszczędności dla gospodarstw domowych.
- Import paliw z Rosji został znacząco ograniczony.
- Potrzebne są dalsze inwestycje i działania, szczególnie w sektorach transportu i budynków.
Źródło: Komisja Europejska
