UE przeznaczy ponad 300 mln euro na działania na rzecz ochrony oceanów

Podczas konferencji Nasz ocean, która odbyła się w dniach 28–30 kwietnia 2025 r. w Pusanie, UE zobowiązała się przeznaczyć ponad 300 mln euro na rzecz oceanów, w szczególności na wsparcie działań w dziedzinie zrównoważonej, niebieskiej gospodarki, na zmniejszenie zanieczyszczenia mórz, wzmacnianie morskich obszarów chronionych, rozwój oceanów cyfrowych, zrównoważone rybołówstwa oraz oceany i zmianę klimatu.

Konferencja Nasz ocean

Konferencja Nasz ocean jest międzynarodowym wydarzeniem, zainicjowanym w 2014 r. i organizowanym każdorazowo przez inne państwo. Jej celem jest wspieranie globalnego zarządzania oceanami i działań zwiększających ochronę mórz i promujących zrównoważony rozwój.

Tegoroczna konferencja, która odbyła się w Pusanie, była okazją to świętowania 10 rocznicy pierwszego spotkania oraz zaprezentowania osiągnięć i najlepszych praktyk wynikających z dobrowolnych zobowiązań podjętych przez globalną społeczność oceaniczną w ciągu ostatniej dekady. Konferencja odbyła się pod hasłem Cyfrowe oceany.

Konferencja Nasz ocean ma na celu zintensyfikowanie wspólnych wysiłków na rzecz rozwiązania współczesnych problemów. Zrzesza kraje na całym świecie, społeczeństwo obywatelskie i przemysł, aby inspirować i przedstawiać ambitne zobowiązania do ochrony oceanów. Od 2014 r. zmobilizowała ponad 2618 zobowiązań o wartości ponad 140 mld euro.

Podczas poprzedniej edycji tego wydarzenia, które odbyło się w Grecji, Unia podjęła 40 zobowiązań na 2024 r. Ich łączna wartość wyniosła 3,5 mld euro, a o szczegółach można przeczytać w jednym z wcześniejszych artykułów w Wodnych Sprawach: Ochrona oceanów – UE przeznaczy ponad 3,5 mld euro na nowe działania.

Działania na rzecz ochrony oceanów prowadzone przez UE

Unia Europejska jest zaangażowana w następujące działania na rzecz ochrony oceanów:

Zrównoważona niebieska gospodarka:

• 120 mln euro na pomoc krajom Afryki i Pacyfiku we wzmacnianiu zarządzania oceanami i rozwoju niebieskiej gospodarki w zrównoważony sposób. Odpowiada to 58 mln euro na zachodni Ocean Indyjski i 42 mln euro na Afrykę Środkową oraz 20 mln euro na Pacyfik.

Zanieczyszczenie mórz:

• 65,5 mln euro na walkę z zanieczyszczeniem mórz. Środki te zostaną rozdzielone w następujący sposób: 18 mln euro na opracowanie kompleksowej europejskiej strategii oceny i monitorowania odpadów wodnych; 43,5 mln euro na wsparcie organów w eliminowaniu zanieczyszczeń i przechodzeniu na bardziej neutralną dla klimatu niebieską gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz 4 mln euro pomocy technicznej na wsparcie 50 społeczności w przygotowywaniu programów transformacji, stymulowaniu zmian lokalnych i promowaniu zrównoważonych praktyk.

Morskie obszary chronione:

• 40 mln euro na wsparcie państw partnerskich w ich wysiłkach na rzecz ochrony morskich obszarów różnorodności biologicznej i zrównoważonego zarządzania nimi oraz na szybką ratyfikację porozumienia Wyjście poza jurysdykcję krajową.

Cyfrowe oceany:

• Na rzecz utworzenia cyfrowego bliźniaczego oceanu przeznaczono 30 mln euro.

Zrównoważone rybołówstwo:

• 2,5 mln euro na wsparcie wdrażania umowy o środkach stosowanych przez państwo portu (PSMA) w celu skutecznego zwalczania nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (NNN).

Oceany i zmiana klimatu:

• 985 tys. euro na wzmocnienie Międzynarodowej Platformy na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Oceanów (IPOS) w celu zwiększenia wymiany wiedzy naukowej i politycznej oraz stymulowania świadomego podejmowania decyzji w zakresie ochrony oceanów.

Europejski Pakt na rzecz Oceanów

UE podejmuje wiele działań w celu ochrony oceanów na szczeblu unijnym i międzynarodowym. Oceany są przez cały czas uznawane za priorytet w ramach obecnej kadencji Komisji Europejskiej, o czym w szczegółach można przeczytać w jednym z poprzednich artykułów: Program prac KE na 2025 r. Komisja Europejska przyjmie niedługo Europejski Pakt na rzecz Oceanów. Stworzy on jednolite ramy polityki, mające na celu ochronę zdrowia oceanów i pobudzenie niebieskiej gospodarki UE.

Zgodnie z zapowiedziami Komisja Europejska zamierza przedstawić pakt na trzeciej konferencji ONZ wysokiego szczebla na temat oceanów, która odbędzie się we francuskiej Nicei w czerwcu 2025 r., by w ten sposób dać przykład światowego przywództwa Unii w tej dziedzinie. Więcej informacji na temat aktualnych działań Komisji Europejskiej można znaleźć na stronie internetowej poświęconej międzynarodowemu zarządzaniu oceanami.

zdj. główne: Andrzej Kryszpiniuk/Unsplash