Po śmierci papieża Franciszka oczy całego świata zwracają się ku Kaplicy Sykstyńskiej, gdzie niebawem zbierze się Kolegium Kardynałów, by wybrać nowego Następcę św. Piotra. Tradycyjnym sygnałem dokonania wyboru będzie biały dym unoszący się z komina kaplicy – znak, iż Kościół ma nowego papieża.
Prawo udziału w konklawe mają wyłącznie kardynałowie, którzy w dniu ogłoszenia sede vacante (łac. „stolica opuszczona”) nie ukończyli 80 lat. Maksymalna liczba elektorów może wynosić 120 osób. w tej chwili Kolegium Kardynalskie liczy 253 członków, z których 138 ma prawo głosu. Z każdym miesiącem liczba ta stopniowo się zmniejsza wraz z osiąganiem przez kolejnych kardynałów granicy wieku.
Konklawe – historia i przebieg
Instytucja konklawe została formalnie ustanowiona dekretem In nomine Domini w 1059 roku, który przyznał Kolegium Kardynałów wyłączne prawo wyboru papieża. Sam termin conclave (z łaciny: „zamknięte pomieszczenie”) pojawił się po raz pierwszy w 1274 roku, za pontyfikatu Grzegorza X. Od tamtej pory odbyło się 110 papieskich elekcji.
Nie istnieje określony czas, w jakim musi zostać dokonany wybór. Bywało, iż nowy papież wybierany był w jeden dzień – jak Juliusz II w 1503 roku – ale też i po wielu miesiącach. Najdłuższe konklawe w historii trwało od listopada 1268 roku do września 1271.
Procedura rozpoczyna się po ogłoszeniu sede vacante. Kardynałowie-elektorzy gromadzą się w Rzymie, a następnie – po zakończeniu przygotowań i modlitw – udają się do Kaplicy Sykstyńskiej. Tam, w atmosferze skupienia i tajemnicy, realizowane są kolejne tury głosowań.
Głosy oddawane są anonimowo na specjalnych kartach. Aby wybór był ważny, kandydat musi uzyskać większość dwóch trzecich głosów. Po każdej turze głosowania karty są spalane w piecu zainstalowanym w Kaplicy. Kolor dymu wskazuje na wynik: czarny (fumata nera) oznacza brak rozstrzygnięcia, biały (fumata bianca) – wybór nowego papieża. Dla uniknięcia wątpliwości, od konklawe w 2005 roku stosuje się dodatkowy system wspomagający, który sygnalizuje kolor dymu również elektronicznie.
Polacy wśród elektorów
W Kolegium Kardynalskim zasiada w tej chwili pięciu polskich purpuratów, z czego czterech ma prawo udziału w konklawe. Są to:
- Kard. Kazimierz Nycz – metropolita warszawski, uczestnik poprzednich konklawe.
- Kard. Konrad Krajewski – jałmużnik papieski, rezyduje i pracuje w Watykanie.
- Kard. Grzegorz Ryś – metropolita łódzki, mianowany kardynałem w 2023 roku.
- Kard. Stanisław Ryłko – archiprezbiter bazyliki Matki Boskiej Większej w Rzymie (prawo wyborcze utraci 4 lipca 2025 roku).
Piąty polski kardynał, Stanisław Dziwisz, z racji ukończenia 80 lat, nie uczestniczy już w wyborach.
Na podst. KAI i Polsat News
